Rajmund Masłowski

Rajmund Masłowski
Ilustracja
Rajmund Masłowski – portret rysunkowy z 1864 roku – awers[1]
Data i miejsce urodzenia

1825
Warszawa[2]

Data i miejsce śmierci

1897
Radom[2]

Zawód, zajęcie

prawnik, naczelnik okręgu chęcińskiego w okresie Powstania styczniowego.

Alma Mater

Warszawskije Juridiczeskije Kursy

Rodzice

Józef i Józefa z Bieleckich[3]

Małżeństwo

Waleria z Danilewiczów (1827–1881)

Dzieci

Bolesław (1851–1828), Stanisław (1853–1926), Zdzisław, Mieczysław (budowniczy zm. 1928), Władysław[3].

Rajmund Masłowski (ur. w 1825 w Warszawie, zm. 1897 w Radomiu[2]) – polski prawnik, naczelnik okręgu chęcińskiego w okresie powstania styczniowego.

Rajmund Masłowski – portret rysunkowy z 1864 roku – rewers[4]
Samson (herb szlachecki)
Dokument szlachectwa wystawiony Rajmundowi Masłowskiemu w 1853 – awers
Dokument szlachectwa wystawiony Rajmundowi Masłowskiemu w 1853 – rewers
Kopia drzewa genealogicznego rodu Samson-Watta, czyt. od lewej do prawej

Życiorys

Rajmund Masłowski – świadectwo przynależności do Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie (2 marca 1875)

Z zawodu prawnik. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej, herbu Samson, wywodzącej się z ziemi wieluńskiej[5]. Był synem Józefa i Józefy z Bieleckich, bratem Eleonory, Gracjana, Edwarda i Jana[6]. Żonaty od 1850 z Walerią z Danilewiczów (1827–1881[7])[8] Jego teściem był Wincenty Danilewiczszwoleżer w kampanii napoleońskiej. Był ojcem Bolesława (1851–1928), Stanisława (1853–1926), Zdzisława, Mieczysława (budowniczy zm. 1928) i Władysława[9][10][2]. Masłowscy używali przydomku „Watta” i pisali się „z Rudy” (Z. Gloger w swej Geografii historycznej ziem dawnej Polski podaje za Długoszem, że pierwszą stolicą ziemi wieluńskiej była Ruda, zanim wybrano dogodniej położony Wieluń)[11][12][13].

Po odbyciu w latach 1837–1843 nauki szkolnej w Warszawie, ukończył w latach 1843–1845 „Warszawskije Juridiczeskije Kursy” (Uniwersytet Warszawski był zamknięty po upadku Powstania listopadowego). Po odbyciu aplikacji w okresie 1846–1849 otrzymał (1 kwietnia 1850) pierwszą nominację na p.o. podpisarza Sądu Pokoju Okręgu Włodawskiego we Włodawie, gdzie przebywał do roku 1856[2].

Następnie wielokrotnie awansował zmieniając wraz z rodziną miejsce zamieszkania. Włodawa była jedną z wielu miejscowości, w których znajdował zatrudnienie. W roku 1856 przeniósł się stamtąd do Garwolina, gdzie pełnił funkcję pisarza sądu pokoju. W latach 1858–1865 zamieszkiwał w Chęcinach, gdzie awansował na „podprokuratora Sądu Policji Poprawczej Wydziału Jędrzejowskiego w Chęcinach z płacą etatową 575 rs. rocznie i obowiązkiem złożenia egzaminu sądowego wyższego w ciągu roku”[2]. Tam właśnie uczestniczył w powstaniu styczniowym 1863 roku jako naczelnik okręgu chęcińskiego. Do jego zadań należało organizowanie dostaw broni i amunicji i jej magazynowanie, zapewnienie transportu (furażu), opieka nad rannymi. W połowie 1864 roku został aresztowany i osadzony w więzieniu w Kielcach, gdzie spędził około 6 miesięcy[2]. Uwolniony, jak świadczą dokumenty[14], 31 grudnia 1864 dzięki interwencji żony Walerii w Kielcach u gen. Czengiery – Węgra w służbie carskiej. W marcu 1865 otrzymał nominację na „obrońcę Prokuratorii w Królestwie, a zarazem patrona przy Trybunale Cywilnym w Kaliszu”, gdzie spędził lata 1865–1871. W tym czasie stawał również w tamtejszym Sądzie Duchownym w sprawach małżeńskich, do czego upoważnił go Konsystorz Generalny Kaliski[2]. W tym okresie łączyły go bliskie kontakty z miejscowym środowiskiem kulturalnym, jak na przykład z Tytusem Maleszewskim, a zwłaszcza z rodziną Marii Konopnickiej zamieszkałą wówczas w pobliskim Bronowie. Wiązał się on niewątpliwie ze znajomością z ojcem poetki Józefem Wasiłowskim, starszym kolegą Rajmunda, który również był obrońcą w Prokuratorii Generalnej w Kaliszu. Przyjaźń z Konopnickimi trwała i w późniejszch latach, kiedy Rajmund Masłowski zamieszkiwał w Warszawie. Został tam bowiem przeniesiony służbowo w 1871 roku na analogiczne stanowisko obrońcy Prokuratorii i patrona Trybunału, zaś Konopnicka wraz z dziećmi znalazła się tam w 1877 roku[2].

Zmarł w Radomiu jesienią 1897 roku jako emerytowany radca Prokuratorii Królestwa Polskiego[2].

Przypisy

  1. Portret rysunkowy nieznanego autora, wymiary: 98x120 mm, u dołu z lewej sygnatura: „d 20/8 1864”, z prawej: „Ignacy”.
  2. a b c d e f g h i j Zob.: Masłowski M. [oprac.]: Stanisław Masłowski – Materiały do życiorysu i twórczości, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1957, ss., 10, 11-13, 16, 17, 21, 25, 237.
  3. a b Zob.:drzewo genealogiczne: Drzewo genealogiczne: http://maciejmazur.cba.pl/m/5.jpg (dostęp 13 października 2021). Uwaga: udostępniono dzięki uprzejmości p. dr med. Andrzeja Masłowskiego (Września k. Poznania) i p. Macieja Mazura (Poznań) – twórców witryny dotyczącej rodziny Masłowskich h. Samson.
  4. Notatka ręką jednego z synów Rajmunda: „Ojciec mój Rajmund Masłowski podczas pobytu w więzieniu kieleckiem w roku 1864 uwięziony za powstanie – Zdzisław”.
  5. Zob.: http://maciejmazur.cba.pl/goreccy/genealogia.html, a także http://maciejmazur.cba.pl/d/2/index.html [dostęp 2017-08-19].
  6. Szerzej na temat genealogii Masłowskich h.Samson – zob.: http://maciejmazur.cba.pl/mazurowie/-_drzewa_gen_2.html i http://maciejmazur.cba.pl/m/5.jpg (dostęp: 13 października 2021), a także: Sławomir Leitgeber: Masłowscy herbu Samson, Września 2006. We wspomnianym opracowaniu (s.21) – ojciec Rajmunda Józef i jego dziadek Jan występują jako właściciele Łaskarzewa (http://maciejmazur.cba.pl/mazurowie/-_maslowscy_1.html – dostęp 2016-08-11). Uwaga: Drzewo genealogiczne udostępniono dzięki uprzejmości p. dr med. Andrzeja Masłowskiego (Września k. Poznania) i p. Macieja Mazura twórcy witryny dotyczącej Rodu Samsonów.
  7. Zmarła dnia 21 VIII 1881 - Warszawa, par. Wszystkich Świętych Pochowana - Warszawa, cm. Powązkowski Wiek: prawdopodobnie 54 lat - zob.: https://www.sejm-wielki.pl/b/psb.17222.3(dostęp: 7 lutego 2024)
  8. Według odpisu jej metryki urodzenia i chrztu wystawionego 25 lutego 1842 w parafii Św. Krzyża w Warszawie, przechowywanego w archiwum rodziny Masłowskich – Waleria, Józefa, Katarzyna z Danilewiczów, a data jej urodzenia: 26 czerwca 1827. Jej ślub z Rajmundem miał miejsce 25 maja 1850 w Warszawie, skąd – jak pisze Maciej Masłowski (historyk) – „państwo młodzi udali się bezpośrednio do Włodawy nad Bugiem” (zob. Masłowski M. [oprac.]: Stanisław Masłowski – Materiały do życiorysu i twórczości..., op.cit. s.11); szerzej o rodzinie Danilewiczów – zob.(w jęz. ang.): Danielewicz, jak również: Wincenty Danilewicz, gdzie jest zdjęcie Walerii i jej ojca Wincentego z lat 1850.
  9. Mieczysław Masłowski – budowniczy (zm. 1928), ok. 30 lat spędził w służbie holenderskiej na Jawie na obszarze Holenderskich Indii Wschodnich, by uniknąć służby w zaborczej armii carskiej. Dosłużywszy się emerytury osiadł z rodziną w Krakowie. Natomiast Władysław, specjalista w zakresie budownictwa browarów był żonaty z Rosjanką i – jak podaje jego bratanek Maciej Masłowski – znalazł się w konflikcie ze swym ojcem Rajmundem, aktywnym uczestnikiem Powstania styczniowego, co wywołało zerwanie więzów rodzinnych. Następnie emigrował z Polski i w latach 1880 znalazł się na terytorium Stanów Zjednoczonych. Zob.: Masłowski M. [oprac.]: Stanisław Masłowski – Materiały do życiorysu i twórczości, Wrocław 1957, s. 237.
  10. Zob. również: Polski słownik biograficzny, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975 (wyd. Polska Akademia NaukZakład Narodowy im. Ossolińskich), t.XX/1? s.129 – hasło: „Stanisław Masłowski”, s. 129.
  11. Por.: Piotr Jankiewicz, Marek Piotrowski:Podziały administracyjne i urzędnicy (XIII–XVIII w.) – Przynależność administracyjna Wielunia (do XVI wieku). – Z Rudy do Wielunia – https://archive.is/20121228140206/http://www.historiawielunia.uni.lodz.pl/urzedy.html (dostęp: piątek, 1 lutego 2013, 19:27:34), ponadto szerzej: Ród Samson: http://maciejmazur.cba.pl/mazurowie/-_rod_samsonow.html.
  12. Zob.: https://archive.is/20130423133102/http://literat.ug.edu.pl/glogre/0019.htm a także: http://maciejmazur.cba.pl/d/2/index.html i https://docs.google.com/viewer?url=http://literat.ug.edu.pl/glogre/gloger.pdf (dostęp: 2013-01-29).
  13. Zob.: Tomasz Stolarczyk: Szlachta wieluńska od XIV do połowy XVI wieku, Wieluń 2005, wyd. Wieluńskie Towarzystwo Naukowe, t. 3, s. 168 – http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/handle/11089/131 (dostęp: 2013-03-04).
  14. „Kwitancja [...] dla Rajmunda Masłowskiego [...] stwierdzająca, że nałożona, na niego kara w związku z zarządzeniem Wojennego Naczelnika Radomskiego Oddziału, za podejrzenie, że należał do buntowniczej organizacji, pobrana została [...] w wysokości 334 rubli srebrem [...]” – Zob.: Masłowski M. [oprac.]: Stanisław Masłowski – Materiały..., op.cit., s. 16.

Bibliografia

Linki zewnętrzne