Rai – Radiotelevisione italiana – włoski publiczny nadawca radiowo-telewizyjny. Rozpoczął działanie w 1954 roku.
Historia
W lutym 1923 roku wydano dekret królewski nr 1067, który powierzył państwu wyłączne prawo do nadawania transmisji radiowych, które miały być wykonywane za pośrednictwem koncesjonowanych firm, w tym Unione radiofonica italiana z siedzibą w Turynie, Società italiana radio audizioni circolari oraz Società italiana per le radiocomunicazioni circolari, założona we wrześniu 1923 przez Marconi Company. 20 marca 1924 nadawca Radiofono zainstalował stację testową w Centocelle[2]. URI wyemitowało swoją inauguracyjną transmisję – przemówienie Benito Mussoliniego w Teatro Costanzi – 5 października. Regularne programowanie rozpoczęło się następnego wieczoru; o godzinie 21:00 czasu środkowoeuropejskiegoInes Viviani Donarelli(inne języki) po raz pierwszy zaprosiła widzów do śledzenia transmisji radiowej, wypowiadając słowa; „URI, Włoski Związek Radiowy. 1-RO: stacja Rzym. Długość fali 425 m. Wszystkim słuchającym naszych pozdrowień i dobrego wieczoru. Jest godzina 21:00, 6 października 1924. Nadajemy koncert inauguracyjny pierwszej włoskiej stacji radiowej na potrzeby rozpraw radiowych, kwartetu złożonego z Ines Viviani Donarelli, która przemawia do was, Alberto Magalottiego, Amedeo Fortunati i Alessandro Cicognani wykona Haydna z kwartetu „Opera 7”, I i II tempo”[3].
Pierwsze próby uruchomienia stacji telewizyjnych przeprowadzono na terenie Włoch już w 1929 roku, ale dopiero od 1939 roku emitowano nieregularne transmisje telewizyjne. Stacje w Turynie, Rzymie i Mediolanie przeprowadziły relacje z XI wystawy sprzętu radiowego i otwarcia XXI targów Fiera di Milano(inne języki). Do prac w tej dziedzinie powrócono po wojnie.
3 stycznia 1954 roku, o godzinie 11:00, w studio w Turynie, Alberto Manzi(inne języki), pierwsza włoska spikerka telewizyjna, odczytała na wizji program dnia[8]. Dzięki nadajnikom w Turynie, Mediolanie, Umbrii, Pavii, Genui i Rzymie transmisję obejrzało blisko 36% mieszkańców Włoch. Był to imponujący wynik, gdyż oficjalnych abonentów było tylko 24 000[9]. Stacja Rai otrzymała od rodziny filantropa Antonio Bernocchi zaawansowany technicznie sprzęt telewizyjny, który wykorzystano przeprowadzając 11 września 1949 roku, transmisję z IX targów Triennale di Milano[9]. Szkolenia kadry technicznej, przygotowania logistyczne i programowe oraz testowe programy trwały kolejnych pięć lat.
W 1957 roku po raz pierwszy nadano reklamy – nie były to segmenty dzielące programy, lecz emitowano je w dziesięciominutowym bloku pt. Carosello o godzinie 20:50, a stylistykę tych reklam nakreślały surowe zasadu stylistyki i narracji. Nazwę produktu można było wypowiedzieć tylko na początku i końcu reklamy, a widownia czasem osiągała nawe 20 milionów widzów w momencie peaku[9][10].
Z powodu wysokiego poziomu analfabetyzmu we Włoszech po wojnie, telewizja zdecydowała się zacząć nadawać program pt. Telescuola – kursy stworzone przez prof. Marię Grazię Pugliesi i realizowane wraz z włoskim ministerstwem edukacji, przeznaczone dla dzieci, które z jakiegokolwiek powodu nie mogły uczęszczać do szkoły, aby pomóc uzupełnić im braki; następnie zaczęto nadawać inny program, pt. Non è mai troppo tardi (Nigdy nie jest za późno) przeznaczony dla dorosłych analfabetów; transmisja ta cieszyła się ogromną popularnością, a prowadził ją pedagog Alberto Manzi(inne języki)[9][11][12].
Pod koniec 1961 roku uruchomiono drugi kanał włoskiej telewizji, przeznaczony dla programów alternatywnych, jak i tych, które uzupełniają transmisje pierwszego kanału. Jego inauguracja zbiegła się z kilkoma rocznicami związanymi z I wojną światową, dlatego pierwsze audycje tego kanału im poświęcono[13][14]. Od 1964 w całym kraju prowadzono testy transmisji w kolorze. W maju 1966 roku zorganizowano uroczysty pokaz telewizji kolorowej dla przedstawicieli zarówno zachodniej Europejskiej Unii Nadawców (EBU), jak i wschodniej Międzynarodowej Organizacji Radia i Telewizji (OIRT)[9].
Po uroczystym otwarciu centrum nadawania im. Biagiego Agnesa w rzymskiej dzielnicy Saxa Rubra(inne języki), to tam właśnie przeprowadzano pierwsze eksperymenty z wysoką rozdzielczością nadawania; były to transmisje z odbywających się we Włoszech Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1990[9]. W 1991 roku stacja odpowiadała za organizację i emisję 36. Konkursu Piosenki Eurowizji na żywo z Rzymu. Konkurs był szeroko krytykowany z powodu niskiego poziomu organizacji[15], a ekipa produkcyjna miała opóźnienia w przygotowaniach scenografii, kończąc pracę w dniu koncertu finałowego, przez co uczestnicy mieli mało czasu na próby, co doprowadziło do licznych spięć między włoskimi organizatorami a delegacjami uczestniczących państw.
Z okazji obchodów pięćdziesięciolecia telewizji w 2004 roku, wyemitowano wtedy archiwa najpopularniejszych programów powstałych od początku nadawania Rai na wszystkich kanałach telewizyjnych[16][17].
W 2020 roku Rai dysponowała 53 głównymi studiami w Rzymie, Mediolanie, Neapolu i Turynie. Miała 22 oddziałów we Włoszech i 11 zagranicznych. Nadawca zatrudnia blisko 12 000 osób, z czego 7281 w telewizji[9].
Programy telewizyjne i stacje radiowe
Programy telewizyjne
Rai posiada 5 głównych kanałów telewizyjnych, numerowanych kolejno, oraz 8 kanałów tematycznych.
Logo przedstawia czarny napis Rai, w czcionce o charakterystycznych kwadratowych kształtach.
1983–1988
Logo przedstawia niebieski napis Rai, w którym wszystkie litery są połączone ze sobą, pod którym rządowo napisane jest Radio Televisione Italiana
1988–2000
Logo podobne do tego z lat 1983–1988, kolor napisów Rai oraz Radio Televisione Italiana zmieniono na ciemny niebieski. Drugi z tych napisów został przeniesiony na prawą stronę. Na napisie Rai znalazła się pochylona flaga Włoch.
2000–2010
Logo przedstawia napis Rai, po prawej stronie którego zlokalizowana symetryczna względem punktu figura, która przypomina motyla. Napis oraz figura są granatowe.
2010–2016
Jasnoniebieski kwadrat z białym napisem Rai.
od 2016
Logo podobne do tego z lat 2010–2016, kolor kwadratu zmieniono na ciemniejszy odcień niebieskiego.
.svg)
.svg){kind=logo}
.svg){kind=small}
.png)
.svg){kind=small}
.svg)
.svg){kind=logo}
