Quartetto per archi

I Kwartet smyczkowy
Quartetto per archi
Kompozytor

Krzysztof Penderecki

Forma muzyczna

kwartet smyczkowy

Czas powstania

1960

Data premiery

11 maja 1962

Miejsce premiery

Cincinnati

Wykonawcy premiery

LaSalle String Quartet

Czas trwania

ok. 8 min.

Dedykacja

Julianowi Zakrzyckiemu

Quartetto per archi (I Kwartet smyczkowy) – sonorystyczny utwór kameralny, skomponowany przez Krzysztofa Pendereckiego w 1960[1].

Premiera

Światowe prawykonanie utworu odbyło się 11 maja 1962 w Cincinnati, w wykonaniu LaSalle String Quartet(inne języki), w składzie David Harrington (skrzypce), John Sherba (skrzypce), Hank Dutt (altówka) i Jeffrey Zeigler (wiolonczela)[2][3]. Był to kompozytorski debiut Pendereckiego na amerykańskiej scenie muzycznej[3].

Polskie prawykonanie miało miejsce 17 września 1962, podczas Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, w tym samym wykonaniu co światowa prapremiera[1].

Penderecki zadedykował to dzieło Julianowi Zakrzyckiemu.

Charakterystyka utworu

Kwartet jest przykładem eksperymentów Pendereckiego z sonorystycznymi możliwościami instrumentów smyczkowych w ramach muzyki kameralnej. Poprzez przetwarzanie klasycznego brzmienia smyczków na efekty quasi-perkusyjne, kompozytor zmierzał do zacierania granicy pomiędzy instrumentami strojonymi a perkusją i tworzenia między nimi łagodnego przejścia[1].

W utworze punkt ciężkości położony jest na niekonwencjonalne efekty artykulacyjne instrumentów smyczkowych, tworzące bogaty i różnorodny materiał dźwiękowy, obejmujący zarówno dźwięki o określonej wysokości, jak i efekty szmerowo-perkusyjne. Dodatkowo, rozszerzona poprzez artykulację paleta dźwięków stwarza możliwość uzyskania ćwierćtonów i szerzej – mikrotonów, aczkolwiek nie są one w partyturze zanotowane żadnym specjalnym znakiem[1].

Oprócz klasycznego pizzicato, col legno czy sul ponticello, w Kwartecie stosowane są bardziej wyrafinowane i typowo sonorystyczne artykulacje, jak np. bardzo szybkie i nierytmizowane tremolo, gra między podstawkiem i strunnikiem na jednej, dwóch, trzech lub wszystkich czterech strunach, gra arco na strunniku, bardzo wolne vibrato w obrębie ćwierćtonu, a także uderzanie otwartą dłonią lub palcami w struny oraz uderzanie w górną płytę skrzypiec żabką lub czubkami palców i inne[1][2]. Skrzypek David Harrington, założyciel i lider Kronos Quartet, zespołu który również wykonywał ten utwór, określił różnorodność zastosowanych przez Pendereckiego artykulacji jako rodzaj sonorystycznej encyklopedii[2].

Obok artykulacji drugim ważnym elementem formotwórczym jest w Kwartecie dynamika[1][2], oscylująca pomiędzy fff a ppp i określona przez kompozytora jako „ważny wyznacznik wyrazowości”[4][5]. Forma kompozycji uporządkowana jest według serii oraz narastających lub opadających ciągów arytmetycznych[2][6].

Partytura

Notacja utworu oparta jest na tzw. „siatce czasu”[3], czyli naniesionej na pięciolinię podziałce sekundowej określającej czas trwania kolejnych odcinków[1][3]. Każda strona partytury odmierza 60 sekund utworu. Sugerowany czas wykonania całości wynosi w przybliżeniu 7 minut 40 sekund. Jednak głównie chodzi o proporcjonalną zgodność wartości rytmicznych odwzorowanych graficznie wewnątrz każdego elementu siatki[1]. Taka wizualna postać partytury była na tyle atrakcyjna, że wyświetlano ją na wielkim ekranie podczas wykonywania kompozycji przez Kronos Quartet w Nowym Jorku[2].

Instrumentarium

Kwartet przeznaczony jest na tradycyjną obsadę instrumentów smyczkowych, czyli na I skrzypce, II skrzypce, altówkę i wiolonczelę[1][3].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i Utwory Krzysztofa Pendereckiego, [w:] Iwona Lindstedt, Sonorystyka w twórczości kompozytorów polskich XX wieku, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2010, s. 196-211, ISBN 978-83-235-1002-4.
  2. a b c d e f I Kwartet smyczkowy [online], Ninateka [dostęp 2020-04-26].
  3. a b c d e Alicja Jarzębska, Penderecki Krzysztof, [w:] Elżbieta Dziębowska (red.), Encyklopedia muzyczna PWM, wyd. I, t. 8 Pe–R część biograficzna, Kraków: PWM, 2004, s. 23, 36, ISBN 83-224-0837-4.
  4. I Kwartet smyczkowy - wypowiedzi Krzysztofa Pendereckiego [online], Ninateka [dostęp 2020-04-26].
  5. Quartetto per archi no. 1 - Krzysztof Penderecki [online], Warszawska Jesień [dostęp 2020-04-26].
  6. Quartetto per archi no. 1 [online], Archiwum NInA [dostęp 2020-04-26].

Read other articles:

Friction depending on speed when the surfaces are sliding lubricated. The Stribeck curve is a fundamental concept in the field of tribology. It shows that friction in fluid-lubricated contacts is a non-linear function of the contact load, the lubricant viscosity and the lubricant entrainment speed. The discovery and underlying research is usually attributed to Richard Stribeck[1][2][3] and Mayo D. Hersey,[4][5] who studied friction in journal bearings f...

 

Lambang Ordo Santo Yohanes. Lambang pribadi Grand Master akan ditampilkan di samping lambang ordo pada abad ke-14 hingga ke-15. Dimulai pada pertengahan abad ke-15, Grand Master akan seperempat lambang ordo dengan miliknya sendiri. Ini adalah daftar grand master dari Knights Hospitaller, termasuk kelanjutannya sebagai Ordo Militer Berdaulat Malta setelah 1798. Ini juga termasuk yang tidak diakui anti-grand master dan letnan atau pelayan selama lowongan. Dalam daftar kepala Ordo, gelar Grand M...

 

Drymonema Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Cnidaria Subfilum: Medusozoa Kelas: Scyphozoa Ordo: Semaeostomeae Famili: Cyaneidae Genera Cyanea Desmonema Cyaneidae adalah sebuah famili ubur-ubur sejati dari ordo Semaeostomeae, kelas Scyphozoa. Ada sekitar 20 spesies dalam familia ini, termasuk yang paling terkenal, surai singa. Spesies Sebagaimana didefinisikan secara tradisional familia ini juga meliputi genus Drymonema, tetapi kemudian ada yang memindahkan genus ini ke familia ter...

Foie gras Foie gras prêt à consommer. Lieu d’origine Égypte ancienne[1] Date - 2 500 Place dans le service Entrée ou accessoire d'autres plats Température de service Froid ou chaud Ingrédients Foie gras frais issu de l'élevage puis de l'engraissement par gavage des oies et des canards Accompagnement Vin liquoreux, champagne Classification Patrimoine culturel et gastronomique protégé en France modifier  Le foie gras est une spécialité culinaire à base de foie frais iss...

 

Former Catholic archbishop His Excellency, The Most ReverendAnthony Sablan ApuronOFM Cap.Archbishop Emeritus of AgañaArchdioceseAgaña, GuamAppointedMarch 10, 1986InstalledMay 11, 1986RetiredFebruary 7, 2019PredecessorFelixberto Camacho FloresSuccessorMichael J. ByrnesOrdersOrdinationAugust 26, 1972ConsecrationFebruary 19, 1984by Felixberto Camacho Flores, Joseph Anthony Ferrario, and Peter Baptist Tadamaro IshigamiPersonal detailsBorn (1945-11-01) 1 November 1945 (age 78)Tamuning,...

 

For related races, see 2024 United States Senate elections. 2024 United States Senate election in Minnesota ← 2018 November 5, 2024 2030 →   Party Democratic (DFL) Republican Incumbent U.S. senator Amy Klobuchar Democratic (DFL) Elections in Minnesota General elections 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2022 Federal elections Presidential elections 1860 1864 1868 1872 1876 1880 1884 1888 1892 1896 1900 1904 1908 1912 1916 1920 1924 1928 1932 1936 1940 1944 194...

Mountain range in Central America Sierra MadreVolcanoes of the Sierra Madre in GuatemalaHighest pointPeakVolcán Tajumulco, GuatemalaElevation4,220 m (13,850 ft)Coordinates15°2′37″N 91°54′11″W / 15.04361°N 91.90306°W / 15.04361; -91.90306GeographyLocation in Central AmericaShow map of Central AmericaLocation in North AmericaShow map of North America CountriesMexico, Guatemala, El Salvador and HondurasRange coordinates15°30′N 92°36′W...

 

كاشمر مدينة من فوق: ضريح حسن المدرس، الجامع الكبير كاشمر، مسجد حاجي جلال، مرقد حمزة الكاظم، مرقد مرتضى الكاظم، مدرسة الحاج سلطان العلماء، يخجال كاشمر، قلعة أتشغاه. الاسم الرسمي كاشمر موقع مقاطعة كاشمر في محافظة خراسان الرضوية الإحداثيات 35°14′18″N 58°27′56″E / 35.23833°N ...

 

Japanese comics and animated television series For the British comic strip, see The Amazing Three (comics). The Amazing 3The cover of Wonder 3 volume 3 from the Osamu Tezuka Manga Complete Works edition, featuring BokkoW3(ワンダースリー)(Wandā Surī)GenreScience fictionCreated byOsamu Tezuka MangaWritten byOsamu TezukaPublished byKodanshaMagazineWeekly Shōnen MagazineDemographicShōnenOriginal run21 March 1965[1] – 25 April 1965[2] MangaWonder 3Wr...

Pendamping lokal desa atau PLD adalah sebuah jabatan sebagai Pendamping desa di bawah Kementerian Desa, Pembangunan Daerah Tertinggal dan Transmigrasi Indonesia yang pembentukannya berdasarkan Undang-Undang Desa, yang bertugas untuk meningkatkan keberdayaan masyarakat dan sebagai fasilitator di sebuah desa. Sebuah ilustrasi suasana pelantikan Pendamping Lokal Desa di Jawa Tengah. Tugas Pendamping Lokal Desa No Tugas Pokok Langkah Kerja Output Kerja a) melakukan fasilitasi perencanaan pembangu...

 

elementary OSelementary OS HeraKeluargaLinuxModel sumberSumber terbukaRilis perdana31 Maret 2011; 13 tahun lalu (2011-03-31)Rilis stabil terkini6.0 Odin / 10 Agustus 2021; 2 tahun lalu (2021-08-10)[1]Repositorigithub.com/elementary/ Ketersediaan bahasaMultibahasaMetode pemutakhiranapt-getManajer paketAPT, dpkg, FlatpakDukungan platformx86, AMD-64, i386Kernel typeMonolitikAntarmuka bawaanPantheon[2]LisensiGNU GPL dan berbagai lisensi peranti lunak bebas lainnyaSitus ...

 

Kota Wilmington Kota Downtown Wilmington dan Sungai Christina Nama asal: dinamai dari Spencer Compton, Earl of Wilmington Moto: A Place to Be Somebody Julukan: Corporate Capital of the World Chemical Capital of the World Negara Amerika Serikat Provinsi Delaware County New Castle Elevasi 92 ft (28 m) Area 17,0 sq mi (44 km2)  - land 10,9 sq mi (28 km2)  - water 6,2 sq mi (16 km2),...

Roman emperor from 283 to 285 You can help expand this article with text translated from the corresponding article in French. (March 2022) Click [show] for important translation instructions. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting machine-translated text into the English Wikipedia. Consider adding a topic ...

 

土库曼斯坦总统土库曼斯坦国徽土库曼斯坦总统旗現任谢尔达尔·别尔德穆哈梅多夫自2022年3月19日官邸阿什哈巴德总统府(Oguzkhan Presidential Palace)機關所在地阿什哈巴德任命者直接选举任期7年,可连选连任首任萨帕尔穆拉特·尼亚佐夫设立1991年10月27日 土库曼斯坦土库曼斯坦政府与政治 国家政府 土库曼斯坦宪法 国旗 国徽 国歌 立法機關(英语:National Council of Turkmenistan) ...

 

Dutch tennis player Arantxa RusRus at the 2023 Wimbledon ChampionshipsCountry (sports) NetherlandsResidenceBarcelona, Spain & Monster, NetherlandsBorn (1990-12-13) 13 December 1990 (age 33)Monster, NetherlandsHeight1.80 m (5 ft 11 in)Turned pro2008PlaysLeft (two-handed backhand)CoachJulian Alonso, Alberto CammarataPrize moneyUS$ 3,507,761SinglesCareer record670–407 (62.2%)Career titles1Highest rankingNo. 41 (14 August 2023)Current r...

The left image is from 2004 and the right is after Hurricane Katrina, showing the reduction of the islands. The Chandeleur Islands (French: Îles Chandeleur) are a chain of uninhabited barrier islands approximately 50 miles (80 km) long, located in the Gulf of Mexico, marking the outer boundary of the Chandeleur Sound. They form the easternmost point of the state of Louisiana, United States and are a part of the Breton National Wildlife Refuge. They are an important migrating point for m...

 

بيثينيامعلومات عامةالفترة الزمنية الجمهورية الرومانية البداية 322 ق.م — 297 ق.م النهاية 74 ق.م المنطقة روما القديمة — تركيا وصفها المصدر  القائمة ... الموسوعة السوفيتية الكبرى موسوعة باولي الحقيقية للدراسات الكلاسيكية موسوعة ناتال الموسوعة اليهودية لبروكهوس وإيفرون قاموس...

 

American legislative district Not to be confused with Massachusetts Senate's 1st Bristol and Plymouth district. Map of Massachusetts Senate's 1st Plymouth and Bristol district, based on the 2010 United States census. Massachusetts Senate's 1st Plymouth and Bristol district in the United States is one of 40 legislative districts of the Massachusetts Senate.[1] It covers 15.1% of Bristol County and 17.8% of Plymouth County population.[2][3] Democrat Marc Pacheco of Taunt...

British singer and actress (born 1942) This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Anita Harris – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2018) (Learn how and when to remove th...

 

Basilika Maria Diangkat ke Surga di Biara StrahovBasilika Minor Maria Diangkat ke Surga di Biara Strahovbahasa Ceska: Bazilika Nanebevzetí Panny Marie v Praze na StrahověBasilika Maria Diangkat ke Surga di Biara StrahovLokasiPrahaNegaraCekoDenominasiGereja Katolik RomaArsitekturStatusBasilika minorStatus fungsionalAktifAdministrasiKeuskupan AgungKeuskupan Agung Praha Basilika Maria Diangkat ke Surga (bahasa Ceska: Bazilika Nanebevzetí Panny Marie v Praze na Strahově) adalah sebuah...