W końcu wieku XVI cała puszcza znalazła się we własności Radziwiłłów. W wieku XVIII w Nalibokach znajdowała się rezydencja łowczego zaniemeńskiego i nadniemeńskiego (zarząd wszystkich lasów radziwiłłowskich w północno-zachodniej części dzisiejszej Białorusi). Tuż znajdowała się rezydencja podłowczego nalibockiego. Ogólnie rzecz biorąc, dzisiejszą puszczę w XVIII wieku tworzyły trzy podłowiectwa: nalibockie, dereweńskie oraz chotowskie[2].
W czasie II wojny światowej Puszcza była miejscem wzmożonej aktywności Armii Krajowej oraz partyzantki sowiecko-żydowskiej (oddział braci Bielskich). Znaleźli tam schronienie m.in. zagrożeni wywózką do łagrów żołnierze Korpusu Ochrony Pogranicza oraz Żydzi. Z początku stosunki między oddziałami polskimi i sowieckimi układały się pokojowo. Niemniej jednak trwało to krótko. Sowieci zaczęli rozbrajać oddziały polskie. Przez cały czas oddziały sowieckie napadały na polskie wsie i osiedla, grabiły (nadwyżki żywności pochodzące z rabunku były przerzucane przez front przy pomocy samolotów sowieckich, które na polowe lotniska w puszczy przywoziły materiały propagandowe i instrukcje, a w drodze powrotnej na drugą stronę frontu zabierały żywność) i mordowały ludność. Jednocześnie chłopi musieli oddawać kontyngenty żywnościowe Niemcom. Oddziały AK stawały w obronie miejscowej ludności[3]. Na terenie Puszczy Nalibockiej aktywne było m.in. Zgrupowanie Stołpeckie Armii Krajowej, które po ewakuacji przedostało się do Puszczy Kampinoskiej i w 1944 roku wsparło powstanie warszawskie[4].
Historycy nie są zgodni co do faktów, oceniają jednak, że w latach 1939–1945 w Puszczy Nalibockiej i okolicach przebywało od 10 do 25 tysięcy leśnych, czyli partyzantów, uciekinierów, ludzi szukających schronienia oraz pospolitych kryminalistów.
↑Крывашэеў Дз. Налібоцкая пушча князёў Радзівілаў у ХVІ–ХVІІІ стст.: фармаванне тэрыторыі, адміністрацыя і службоўцы // Верхняе Панямонне, вып. 1, Мінск 2012, с. 7-29.
↑Adolf Pilch, Partyzanci trzech puszcz, Wydawnictwo Mireki 2013.
