Ptasi Raj[1][2][3] − jezioro w Polsce, położone w województwie pomorskim, w granicach administracyjnych Gdańska, na Wyspie Sobieszewskiej.
Charakterystyka
Ptasi Raj jest płytkim jeziorem przybrzeżnym, które według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski znajduje się na Mierzei Wiślanej.
Jezioro powstało w sposób naturalny tj. w wyniku przerwania pasa wydm w miejscowości Górki koło Gdańska przez Wisłę (Wisłę Śmiałą) w noc z 31 stycznia na 1 lutego 1840 r. i utworzenie się zatoki przybrzeżnej z później powstałą Mierzeją Messyńską, oraz działalności człowieka tj. usypaniem grobli między jeziorem a Wisłą Śmiałą w drugiej połowie XIX w. (przed 1888 r.)[4].
Obecnie Ptasi Raj ma możliwość częściowej wymiany wód z Wisłą Śmiałą przez dwa przepusty w istniejącej grobli. Również w okresach pojawiania się cofki od morza, woda z Wisły Śmiałej przelewa się do jeziora. Chociaż jezioro w swej historii miało okresy odtwarzania swojej powierzchni to obecnie podlega ono stopniowemu procesowi zarastania i zanikowi ze stałym zmniejszaniem się jego powierzchni z 61,5 ha w 1995 roku (kiedy miało długość 1529 m i szerokość 819 m) do 51,78 ha w 2005[5]. Poważny wpływ na ten proces miały prowadzone prace hydrotechniczne, przynoszące w konsekwencji cofanie się linii brzegowej i mierzei w głąb lądu. Jezioro kurczyło się w wyniku zasypywania piaskiem od strony Zatoki Gdańskiej, w ten sposób zasypana została strefa o szerokości około 350 m, a dawna zatoka zmieniła się w jezioro Karaś[6].
Jezioro Ptasi Raj wraz z sąsiednim jeziorem Karaś i okolicznymi terenami należy do Rezerwatu Ptasi Raj.
Przypisy
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 286, ISBN 83-239-9607-5 .
- ↑ "Trójmiasto plus 14" - plan miasta 1:20 000, wyd. Demart SA, Warszawa 2011/2012, s. 21 (1:26 000), ISBN 978-83-89239-97-6
- ↑ szukaj>>Jezioro Ptasi Raj >>zakładki: raster, kataster, topo>>skala 1:15 000. Geoportal. [dostęp 2013-09-03].
- ↑ R. Cieśliński J. Raśkiewicz, EWOLUCJA HYDROGRAFICZNA JEZIOR PTASI RAJ I KARAŚ – BADANIA FIZJOGRAFICZNE NAD POLSKĄ ZACHODNIĄ – Seria A – Geografia Fizyczna, Tom 58: 7–20 2007 r.(POLSKA PÓŁNOCNA)>> s.10 (4). Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. [dostęp 2013-09-03].
- ↑ R. Cieśliński J. Raśkiewicz, EWOLUCJA HYDROGRAFICZNA JEZIOR PTASI RAJ I KARAŚ – BADANIA FIZJOGRAFICZNE NAD POLSKĄ ZACHODNIĄ – Seria A – Geografia Fizyczna, Tom 58: 7–20 2007 r.(POLSKA PÓŁNOCNA)>> s.14 (8). Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. [dostęp 2013-09-03].
- ↑ W. Nocny, Wyspa Sobieszewska, Gdańsk 2008, s. 16
