PROFILPELAJAR.COM

Przyrzeczenie publiczne – skierowane do publiczności oświadczenie woli przyrzekającego nagrodę (lub rekompensatę), stanowiące zobowiązanie przyrzekającego do spełnienia świadczenia w formie przyrzeczonej nagrody (rekompensaty) na rzecz tego, kto wykona określoną czynność (działanie lub jego zaniechanie) albo wykona lub osiągnie określony rezultat (dzieło), spełniający warunki określone w przyrzeczeniu.

Uregulowania prawne

Przyrzeczenie publiczne, jako zobowiązanie, regulowane jest na gruncie europejskiej tradycji prawnej przez prawo zobowiązań, stanowiące podgałąź prawa cywilnego. Różnice między regulacjami prawnymi w poszczególnych krajach polegają zasadniczo na kwalifikacji przyrzeczenia publicznego do zobowiązań jednostronnych, bądź pozostawieniu w sferze ogólnego prawa kontraktowego jako elementu zobowiązań dwustronnych poprzedzającego zawarcie umowy.

Przykłady regulacji prawnych kwalifikujących przyrzeczenie publiczne jako zobowiązanie jednostronne:

niemiecki kodeks cywilny – Bürgerliches Gesetzbuch, Zweites Buch, Recht der Schuldverhältnisse, Neunter Titel (Auslobung) §. 657-661^[1]
szwajcarski kodeks cywilny – Code des obligations, Livre V, Première I, Titre I, Chapitre I: art. 8 (promesses publiques)^[2]
czeski kodeks cywilny – Zákon č. 89/2012 Sb.; Díl 16, Oddíl 1, Pododdíl 1 „Příslib odměny” § 2884-2889 (Veřejný příslib)^[3]
włoski kodeks cywilny – Codice civile, Libro IV, Titolo IV „Delle promesse unilaterali” art. 1987-1991 (promessa al pubblico)^[4].

Przykłady regulacji prawnych kwalifikujących przyrzeczenie publiczne jako element ogólnego prawa kontraktowego:

francuski kodeks cywilny – Code civil, Livre III, Titre III „Des contrats ou des obligations conventionnelles en général” Article 1101-1369 (promesse de récompense, déclaration unilatérale de volonté)^[5].

Przyrzeczenie publiczne w prawie polskim

W polskim prawie cywilnym przyrzeczenie publiczne kwalifikowane jako zobowiązanie jednostronne, zostało po raz pierwszy uregulowane w Kodeksie zobowiązań z 1933 r. w Tytule II, Dziale I, Rozdziale IX „Przyrzeczenie publiczne”, art. 104-106^[6]. W 1964 r. zostało przeniesione w analogicznym brzmieniu do Kodeksu cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r., gdzie jest uregulowane bez zmian w formie do dziś obowiązującej w Księdze trzeciej „Zobowiązania”, pod tytułem XXXVI „Przyrzeczenie publiczne”, art. 919-921^[7].

Od 1997 r. szczególny rodzaj przyrzeczenia publicznego nagrody za najlepszy rezultat, zdefiniowany w art. 921 Kodeksu cywilnego jako „konkurs”, został pod tym samym pojęciem uregulowany odmiennie w sferze prawa publicznego: w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy o zamówieniach publicznych z 1994 r.^[8], a następnie bezpośrednio w prawie zamówień publicznych z 2004 r.^[9] i z 2019 r^[10]. Od tego czasu w polskim obrocie prawnym funkcjonują jednocześnie dwie odmienne regulacje konkursu – podmioty podlegające zamówieniom publicznym obowiązuje specjalny, inny rodzaj konkursu, niż podmioty prywatne, które obowiązuje klasyczna, znana od czasów rzymskich, regulacja konkursu na gruncie przyrzeczenia publicznego uregulowana w Kodeksie cywilnym w sposób analogiczny do innych krajów europejskich.

Funkcje przyrzeczenia publicznego

Podstawową funkcją przyrzeczenia publicznego, jako instrumentu prawa, jest zainteresowanie i zmotywowanie w rywalizacji o przyrzeczoną nagrodę jak największej liczby osób do wykonania określonej czynności lub określonego rezultatu, lub też do osiągnięcia rezultatu najlepszego lub dzieła o najwyższej jakości przy określonych z góry warunkach (np. za określoną z góry cenę).

Cel przyrzeczenia publicznego

Celem przyrzeczenia publicznego jest osiągnięcie przez przyrzekającego w zamian za nagrodę, określonego działania lub jego zaniechania lub najwyższej jakości rezultatu spełniającego określone z góry warunki, bez względu na to, kto daną czynność lub rezultat wykona w sposób, na którym przyrzekającemu zależy.

Publiczny charakter przyrzeczenia

Przyrzeczenie publiczne wymaga skierowania przyrzeczenia do publiczności, czyli do osób nieoznaczonych imiennie i podania do publicznej wiadomości warunków ubiegania się o nagrodę w taki sposób, aby mogły dotrzeć do nie dającej się z góry określić liczby osób posiadających zdolność wykonania danej czynności lub danego rezultatu spełniającego warunki określone przez przyrzekającego nagrodę.

W doktrynie kontrowersje wzbudza ważność przyrzeczenia publicznego ogłoszonego publicznie, lecz skierowanego do oznaczonych adresatów, wskazanych z imienia i nazwiska, bądź znanych przyrzekającemu nagrodę (jak np. konkurs na zaproszenie, czy konkurs zamknięty, ograniczony tylko do z góry wybranych uczestników, które nie mają cech przyrzeczenia publicznego). Zagadnienie to, jak się zdaje, nie dotyczy jednak istoty konstrukcji prawnej instrumentu przyrzeczenia publicznego^[11], lecz jedynie stosowania instrumentu przyrzeczenia publicznego w sposób zgodny z jego celem^[12] i sprowadza się m.in. do kontroli czy w przypadku konkretnego przyrzeczenia w danej dziedzinie znajomość adresatów przyrzeczenia stwarza możliwość przyznania nagrody z góry wybranemu adresatowi niwecząc cele przyrzeczenia publicznego, czy też takiej możliwości nie stwarza. Dla przykładu, w zawodach sportowych fakt znajomości sportowców nie ma do co zasady nigdy wpływu na to, który z nich wygra zawody i przyrzeczoną nagrodę, natomiast w konkursie architektonicznym, lub fotograficznym znajomość uczestników konkursu ma zawsze wpływ na wybór laureata.

Rodzaje przyrzeczenia publicznego

Kodeks cywilny wyróżnia dwa rodzaje przyrzeczenia publicznego:

przyrzeczenie zwykłe – polegające na publicznym przyrzeczeniu nagrody za wykonanie określonej czynności lub określonego rezultatu (dzieła);
konkurs (definicja) – szczególny rodzaj przyrzeczenia publicznego, w którym oznaczony został termin ubiegania się o nagrodę za najlepszy rezultat (dzieło).

Przykłady

Przyrzeczenie zwykłe

przyrzeczenie nagrody za odnalezienie zguby
przyrzeczenie nagrody za zdobycie np. niezdobytego szczytu
przyrzeczenie nagrody za rozwiązanie dylematu naukowego np. hipotezy Riemanna
przyrzeczenie nagrody za znalezienie błędów na stronie internetowej lub w systemie komputerowym (bug bounty)

Konkurs

przyrzeczenie nagrody za najlepszą czynność, osiągnięcie lub rezultat

– igrzyska olimpijskie, zawody sportowe, mecz, turniej, teleturniej itp.

przyrzeczenie nagrody za najlepszy rezultat (dzieło)

– konkurs architektoniczny, konkurs fotograficzny, na plakat, znak graficzny itp.

Przypisy

Bibliografia

Kodeks cywilny, Tyt. XXXVI Przyrzeczenie Publiczne, art. 919-921 (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360)
KazimierzK. Zawada KazimierzK., Przyrzeczenie publiczne w polskim prawie cywilnym, Warszawa: PWN, 1987, ISBN 83-01-07309-8, OCLC 835886611 .
Kazimierz Zawada, Komentarz do Kodeksu Cywilnego, wyd. 8, C.H. Beck, Warszawa 2015, ISBN 978-83-255-6994-5.

Linki zewnętrzne

Kodeks cywilny, tytuł XXXVI Przyrzeczenie publiczne, prawo.money.pl, dostęp 2016-08-12
Czym jest przyrzeczenie publiczne? infor.pl, dostęp 2016-08-12
Kodeks zobowiązań z 1933 r., Rozdział IX „Przyrzeczenie publiczne”, prawo.legeo.pl, dostęp 2016-08-12. prawo.legeo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-20)].

[1] D Bürgerliches Gesetzbuch, Zweites Buch, Recht der Schuldverhältnisse, Neunter Titel „Auslobung” §. 657-661, dostęp 2016-08-12.

[2] CH Code des obligations, Livre V, Première I, Titre I, Chapitre I: art. 8 (promesses publiques, offerta pubblica e concorso, offerta publica e concurrenzas, Preisausschreiben und Auslobung), dostęp 2016-08-12.

[3] CS Zákon č. 89/2012 Sb.; Díl 16, Oddíl 1, Pododdíl 1 „Příslib odměny” § 2884-2889 (Veřejný příslib), dostęp 2016-08-12.

[4] IT Codice civile, Libro IV, Titolo IV „Delle promesse unilaterali” art. 1987-1991 (promessa al pubblico), dostęp 2016-08-12.

[5] FR Code civil, Livre III, Titre III „Des contrats ou des obligations conventionnelles en général” Article 1101-1369 (promesse de récompense, déclaration unilatérale de volonté), dostęp 2016-08-12.

[6] Dz.U. z 1933 r. nr 82, poz. 598.

[7] Dz.U. z 2022 r. poz. 1360.

[8] Dz.U. z 1997 r. nr 100, poz. 619.

[9] Dz.U. z 2019 r. poz. 1843.

[10] Dz.U. z 2024 r. poz. 1320.

[11] Krzysztof_Mularski, Przyrzeczenie publiczne – wybrane problemy semiotyczne i dogmatyczne, RPEiS z. 4 2008, s. 47–63, dostęp 2016-08-12.

[12] KazimierzK. Zawada KazimierzK., Przyrzeczenie publiczne w polskim prawie cywilnym, Warszawa: PWN, 1987, ISBN 83-01-07309-8, OCLC 835886611 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

PROFILPELAJAR.COM

Przyrzeczenie publiczne

Uregulowania prawne

Przyrzeczenie publiczne w prawie polskim

Funkcje przyrzeczenia publicznego

Cel przyrzeczenia publicznego

Publiczny charakter przyrzeczenia

Rodzaje przyrzeczenia publicznego

Przykłady

Przyrzeczenie zwykłe

Konkurs

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Dead Awake (film 2001)

Lee San, Wind of the Palace

KTJM

Piccolo

Carsten Hansen

Marines' Hymn

East Liverpool

Portal (series)

British Rock Symphony

Giuseppe Giacosa

若望二十三世

Cultural Revolution Group

乌克兰总理

Katedral Ciudad Victoria

Mass media

CIRR-FM

J. M. ウエストン

Fußball-Bundesliga 2005-2006

مدرسة هايدلبرغ

Dualism in cosmology