Przyjaciel Dzieci (1861–1915)

Ten artykuł dotyczy czaspisam wydawanego w Warszawie w latach 1861–1915. Zobacz też: inne znaczenia.
Przyjaciel Dzieci
ilustracja
Winieta, numer 1/1861
Częstotliwość

tygodnik

Państwo

 Królestwo Polskie

Adres

Warszawa

Tematyka

edukacja

Język

polski

Pierwszy numer

1861

Ostatni numer

1915

Redaktor naczelny

m.in. Fryderyk Henryk Lewestam, Władysław Ludwik Anczyc, Jan Kanty Gregorowicz

Multimedia w Wikimedia Commons

Przyjaciel Dzieci – polski tygodnik o charakterze wychowawczo-edukacyjnym przeznaczony dla młodzieży, wydawany w latach 1861–1915 w Warszawie. Było to jedno z najważniejszych czasopism tego typu ukazujących się w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku[1]. Od 1871 roku wychodził z przeznaczonym dla młodszych dzieci dodatkiem „Światek Dziecięcy”[1], a w 1914 został podzielony na dwa oddzielne tytuły ("Przyjaciel Dzieci" i "Przyjaciel Młodzieży").

Historia

W „Przyjacielu Dzieci” ukazywały się artykuły o tematyce historycznej, biograficznej, krajoznawczej i naukowej (dział „Nauki przyrodnicze i gawędy naukowe”, redagowany m.in. przez Adama Wiślickiego). Pismo miało rozbudowany dział beletrystyczny z poezją i prozą, na ogół o charakterze moralizatorskim, choć niektóre utwory miały też i walory literackie; z działem tym współpracowali m.in. Władysława Izdebska, Władysław Bełza, Jadwiga Papi. Redakcja dbała też o wysoki poziom edytorski i graficzny, współpracując m.in. z Franciszkiem Kostrzewskim, Juliuszem Kossakiem i Wojciechem Gersonem[1].Kolumnę popularnonaukową prowadził przez pewien czas Władysław Umiński[2].

Treści zamieszczane w czasopiśmie były zgodne ze zmianami kulturowymi, zachodzącymi w tym okresie, i nowymi tendencjami w zakresie wychowania. „Przyjaciel Dzieci” odgrywał istotną rolę w nauczaniu domowym w warunkach ograniczenia programu szkolnego w zaborze rosyjskim, kształtując obywatelską postawę i dostarczając wiedzy o polskiej historii i geografii[1].

Od stycznia 1914 roku, dotychczasowa publikacja „Przyjaciel Dzieci” została rozdzielona na dwa niezależne tygodniki z osobnymi redakcjami: „Przyjaciela Młodzieży”, przeznaczonego dla starszych dzieci w wieku od 10 do 16 lat oraz „Przyjaciela Dzieci”, skierowanego do czytelników w wieku 5–10 lat. Pierwszy z nich stanowił kontynuację głównego nurtu wcześniejszego tygodnika, natomiast drugi był zmodyfikowaną i poszerzoną wersją zlikwidowanego dodatku „Światek Dziecięcy”. Tak podzielone czasopisma, zachowując ciągłość (oznaczając rok 1914 jako 54. rocznik) ukazywały się do wiosny 1915 roku[2].

Redakcja

Redaktorzy naczelni „Przyjaciela Dzieci”[1]:

Redaktorzy naczelni „Przyjaciela Młodzieży”:

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Barbara Tylicka, Grzegorz Leszczyński: Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2003, s. 331. ISBN 83-04-04606-7.
  2. ↑ a b c d e f g Krzysztof Woźniakowski, PO PODZIALE CZASOPISMA: „PRZYJACIEL MŁODZIEŻY” I „PRZYJACIEL DZIECI” W OSTATNICH MIESIĄCACH PRZEDWOJENNYCH (STYCZEŃ – LIPIEC 1914), „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego”, 12 (Tom 12 (2020): Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego), 2021, DOI: 10.19251/rtnp/2020.12(20).

Linki zewnętrzne