Przesilenie zimowe (ang.The Holdovers) – amerykański komediodramat z 2023 roku w reżyserii Alexandra Payne’a, w oparciu o scenariusz Davida Hemingsona.
Przesilenie zimowe miało premierę na Festiwalu w Telluride, 31 sierpnia 2023 roku, a w Stanach Zjednoczonych, 27 października nakładem Focus Features. W Polsce film zadebiutował 26 stycznia 2024 roku[1]. Otrzymał on pozytywne recenzje[2] i zarobił 31 milionów dolarów[3][4].
Akcja rozgrywa się w latach 1970–1971. Paul Giamatti wciela się w surowego nauczyciela historii starożytnej, uczącego w internacie w Nowej Anglii, który jest zmuszony opiekować się garstką uczniów, którzy nie mają dokąd się udać na przerwę świąteczną. Da’Vine Joy Randolph i Dominic Sessa (w jego filmowym debiucie) wcielają się odpowiednio w kierowniczkę szkolnej stołówki i jednego z uczniów przebywających na terenie kampusu.
Przesilenie zimowe to druga po Bezdrożach (2004) współpraca reżysera Alexandra Payne’a i aktora Paula Giamattiego. Payne wymyślił to po obejrzeniu filmu Marcela PagnolaMerlusse z 1935 roku[6] i skontaktował się ze scenarzystą Davidem Hemingsonem[7]. W 2024 roku Hemingson ujawnił, że film jest częściowo autobiograficzny, a niektóre dialogi i sceny zostały zaczerpnięte dosłownie z jego własnego życia, na przykład słowa jego wujka. Scena z prostytutką została zainspirowana prawdziwym wydarzeniem z życia. Wyjaśnił też, że wiele rzeczy w filmie to list miłosny do jego mamy, wuja i taty[8]. W czerwcu 2021 roku Miramax nabył prawa do dystrybucji[9]. Na początku 2022 roku do obsady dołączyły Da’Vine Joy Randolph i Carrie Preston[10][11].
Zdjęcia
Zdjęcia rozpoczęły się w Massachusetts 27 stycznia 2022 roku[12][13][14]. Kierowniczka lokalizacji Kai Quinlan, która pracowała przy innych filmach rozgrywających się w Nowej Anglii, takich jak Spotlight i Black Mass, wykorzystała swoje dzieciństwo w Massachusetts[15]. Podobnie Giamatti wykorzystał swoje doświadczenia z Choate Rosemary Hall w latach 80. w tym wspomnienia surowego nauczyciela, którego nazywał „nieszczęśliwym człowiekiem”[16]. W przypadku fikcyjnej Akademii Barton jako lokalizacje wykorzystano pięć szkół w Massachusetts: Groton, Northfield Mount Hermon, Deerfield Academy, St. Mark’s School i Fairhaven High School[17]. Dominic Sessa, grający Angusa, uczęszczał do Deerfield Academy w 2022 roku[18]. Zdjęcia do filmu kręcono także w historycznych teatrach w Somerville i Orpheum oraz w Boston Common. Payne powiedział później, że uchwycenie estetyki lat 70. było stosunkowo łatwe, ponieważ „zmiany w Nowej Anglii następują powoli”[19].
Postprodukcja
Aby film wyglądał i sprawiał wrażenie, jakby powstał w latach 70. XX wieku, Alexander Payne zatrudnił Eigila Brylda jako operatora kamery. Po wybraniu, Byrld zauważył, że wyczuwa się ducha filmów z lat 70. Przed rozpoczęciem zdjęć testowano zarówno formaty cyfrowe, jak i filmowe, zanim zdecydowano się nakręcić film cyfrowo za pomocą Arri Alexa z obiektywami Panavision z serii H, zwłaszcza obiektywem 55 mm, tworząc „wygląd w stylu vintage”. Eigil Bryld dodał też, że to film o ludziach, którzy są wepchnięci do wspólnego kadru, na którym niekoniecznie chcą być. Do materiału filmowego dodano emulsję światłoczułą i korekcję kolorów podczas postprodukcji, aby dopełnić wygląd[20].
Specjalny pokaz filmu odbył się 11 września 2022 roku. Następnego dnia poinformowano, że Focus Features nabył prawa do dystrybucji za 30 milionów dolarów[21]. Premiera kinowa filmu miała nastąpić 10 listopada 2023 roku, a szeroka dystrybucja 22 listopada[22]. Jednakże został przeniesiony na 27 października i 10 listopada[23]. Premiera w Wielkiej Brytanii odbyła się 19 stycznia 2024 roku przez Universal Pictures UK[24]. W Polsce, film zadebiutował 26 stycznia 2024 roku[1].
Przesilenie zimowe zostało wydane na platformach cyfrowych 30 listopada 2023 roku, a następnie na Blu-ray i DVD 2 stycznia 2024 roku[25].
Odbiór
Box office
Według stanu na 1 lutego 2024 roku film Przesilenie zimowe zarobił 19,6 mln dolarów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz 12,2 mln dolarów na innych terytoriach, co daje łączną kwotę 31,8 mln dolarów na całym świecie[3][4].
Recenzje krytyków
Na Rotten Tomatoes 97% z 339 recenzji krytyków jest pozytywnych, a średnia ocena wynosi 8,5/10. Konsensus serwisu brzmi: „Pięknie słodko-gorzki film Przesilenie zimowe oznacza satysfakcjonujący powrót do formy dla reżysera Alexandra Payne’a”[2]. Metacritic, który używa średniej ważonej, przyznał filmowi ocenę 82 na 100 w oparciu o 61 krytyków, co oznacza „powszechne uznanie”[26]. Widzowie ankietowani przez CinemaScore przyznali filmowi średnią ocenę „A” w skali od A+ do F, podczas gdy ankietowani przez PostTrak przyznali mu ogólną ocenę pozytywną na poziomie 80%[27].
.jpg)
