Powój (ConvolvulusL.) – rodzajroślin zielnych z rodziny powojowatych. Obejmuje ok. 200[4]–250 gatunków[5]. Występuje w strefach umiarkowanych i podzwrotnikowych, głównie w Eurazji. W Europie rosną 23 gatunki (w tym jeden gatunek dziko rosnący w Polsce – powój polnyC. arvensis[6]), w Turcji 32[7], w Pakistanie 21[8], w Chinach 8[5]. Nieliczne gatunki rosną na obu kontynentach amerykańskich, w Afryce Północnej i Południowej, Australii i na Nowej Zelandii[7]. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne (zwłaszcza C. sabatius i C. tricolor), niektóre gatunki są ciężkimi do zwalczenia chwastami upraw[7].
Nazwą powój określane są zwyczajowo również podobne rośliny takie jak wilec lub kielisznik.
Wyrastają w kątach liści pojedynczo lub w wierzchotkach, czasem główkowato skupionych[8][5]. Kwiaty są promieniste, obupłciowe i 5-krotne[9]. Działki kielicha są trwałe, ale nie powiększają się podczas owocowania, wszystkie są równe lub bywają asymetryczne[5]. Płatki korony są lejkowato lub dzwonkowato zrośnięte, na brzegu koliste lub z niewielkimi klapami, z wyraźnymi paskami biegnącymi wzdłuż środków płatków[5]. Mają barwę białą, żółtą, różową lub niebieską[7]. Płatki skręcone są w pąku i u nasady posiadają miodniki[7]. Pręcików jest 5, równej długości, o nitkach przylegających do szyjki słupka. Zalążnia górna, dwukomorowa, zawierającą po 1–2 zalążki w każdej z komór[7]. Słupek pojedynczy, nitkowaty, zwieńczony jest dwoma walcowatymi lub maczugowatymi znamionami[5].
Nagie lub owłosione torebki[8] zawierające od jednego do czterech nasion[7][5].
Systematyka
Rodzaj z rodziny powojowatych (Convolvulaceae), w obrębie której zaliczany jest do podrodziny Convolvuloideae i plemienia Convolvuleae. Do plemienia należą poza nim dwa rodzaje: Calystegia – kielisznik (rozprzestrzeniony na świecie) i Polymeria (rodzaj endemiczny dla Australii). Wyodrębnienie rodzaju Calystegia zagnieżdżonego wewnątrz rodzaju Convolvulus czyni z niego rodzaj parafiletyczny. Docelowo dla poprawnego odzwierciedlenia relacji filogenetycznych konieczne będzie albo włączenie gatunków z rodzaju Calystegia do Convolvulus, albo podzielenie tego drugiego na kilka rodzajów[10][11].
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ZbigniewZ.MirekZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 62, ISBN 978-83-62975-45-7.
↑ abcdefghijRoger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 219. ISBN 0-333-74890-5.
↑ abHeywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 108-110. ISBN 1-55407-206-9.