Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Pour le Mérite

Pour le Mérite
Awers
Awers klasy wojskowej
Awers
Awers klasy wojskowej z Liściem Dębu
Awers
Awers klasy cywilnej
Baretka
Baretka wojsk. Pour le Mérite
Baretka
Baretka wojsk. Pour le Mérite z Liściem Dębu
Baretka
Baretka cywil. Pour le Mérite za Naukę i Sztukę
Ustanowiono

1740 (klasa wojskowa)
1842 (klasa cywilna)

Powyżej

Order Orła Czarnego

Poniżej

Order Hohenzollernów

Pour le Mérite (fr. „Za Zasługę”) – najwyższy pruski order wojskowy do 1918 roku oraz wysokie odznaczenie cywilne do chwili obecnej.

Order wojskowy 1740–1918

Order został ustanowiony przez Fryderyka Wielkiego w 1740 roku podczas wojny z Austrią jako najwyższe odznaczenie wojskowe. Wywodzi się z ustanowionego w 1687 przez kurfürsta Brandenburgii i księcia Prus Książęcych Fryderyka III (I) odznaczenia Orderu Szlachetności. Order Pour le Mérite był początkowo nadawany również za zasługi cywilne, otrzymał go m.in. Wolter. Dopiero od stycznia 1810 król Fryderyk Wilhelm III przeznaczył ten jednoklasowy order jedynie dla oficerów za wybitne zasługi wojskowe na polu bitwy[1]. W 1816 liczba odznaczonych wynosiła ok. 1000, w końcu XIX wieku sięgnęła kilku tysięcy. Król Wilhelm I za kampanię 1866 roku zaczął nadawać wielki krzyż Pour le Mérite[2].

Order mógł być nadany tej samej osobie wielokrotnie, kolejne nadanie zaznaczano przez dodanie Eichenlaub (Liści dębu) ponad oznaką oraz dodatkowego, środkowego srebrnego paska na wstążce.

Odznaczenie to stało się szczególnie znane w okresie I wojny światowej, zwłaszcza z powodu nadawania go lotnikom – asom myśliwskim. Pierwszymi lotnikami, którzy go otrzymali 12 stycznia 1916, byli Max Immelmann i Oswald Boelcke. Od koloru orderu i imienia Immelmanna order ten zaczął być nieformalnie znany jako Niebieski Max (niem. Blauer Max, ang. Blue Max). W późniejszym okresie był przyznawany pilotom, którzy zestrzelili co najmniej 20 samolotów; orderem tym zostało łącznie odznaczonych 132 pilotów. Otrzymał go wówczas m.in. Hermann Göring. Order został zniesiony po upadku cesarstwa niemieckiego i abdykacji Wilhelma II 9 listopada 1918[a]. Ostatnim żyjącym odznaczonym był niemiecki pisarz Ernst Jünger, po śmierci którego w 1998 order wojskowy wygasł.

Klasa pokojowa Pour le Mérite

Oprócz orderu wojskowego w 1842 roku pruski król Fryderyk Wilhelm IV ustanowił również tak zwaną klasę pokojową (Friedensklasse) orderu (Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste – za zasługi w dziedzinie nauki i sztuki). Otrzymał go m.in. Friedrich Carl von Savigny, główny przedstawiciel historycznej szkoły prawa.

Po I wojnie światowej order Pour le Mérite przestał być odznaczeniem państwowym. Ponieważ warunki pokoju nie zezwalały na nadawanie orderów państwowych, grupa dotychczas odznaczonych klasą pokojową zorganizowała się w celu dalszego nadawania orderu za zasługi w dziedzinie nauki i sztuki. W 1924 zostało to zaaprobowane przez Ministerstwo Stanu i w ten sposób „półoficjalnie” orderem tym zostali odznaczeni m.in. tacy twórcy jak Gerhart Hauptmann i Käthe Kollwitz.

Po przejęciu władzy przez nazistów Pour le Mérite zaczął być ponownie nadawany jako cywilne odznaczenie państwowe. Do śmierci w 1934 nadawał go Paul von Hindenburg, następnie Adolf Hitler. Pod kierownictwem Hermanna Göringa, który posiadał ten order, Gestapo dokonało przeglądu poprzednio odznaczonych pod kątem ich „poprawności” i czystości rasowej, w efekcie czego odebrano odznaczenie m.in. Käthe Kollwitz.

Po II wojnie światowej ponownie powstał ruch na rzecz przywrócenia tego orderu i w 1952 Prezydent Niemiec Theodor Heuss przywrócił order Pour le Mérite jako nadawany przez niezależną organizację pod patronatem Prezydenta Niemiec. Jest to obecnie odznaczenie prestiżowe, lecz pozbawione oficjalnego statusu odznaczenia państwowego, który ma np. Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Liczba członków jest ograniczona do 40 osób. Z Polaków otrzymali go: Witold Lutosławski (1993), Andrzej Szczypiorski (1995), Magdalena Abakanowicz (1999), Bronisław Geremek (2002) i Adam Zagajewski (2019).

Odznaczeni

 Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni wojskowym Orderem Pour le Mérite.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni cywilnym Orderem Pour le Mérite.

Uwagi

  1. Konstytucja weimarska z 11 sierpnia 1919 w artykule 109 pkt 4 i 5 znosiła możliwość nadawania orderów i odznaczeń przez państwo niemieckie, a jednocześnie zabraniała obywatelom Niemiec przyjmowania jakichkolwiek tytułów i orderów obcych rządów (patrz: Die Verfassung des Deutschen Reichs („Weimarer Reichsverfassung”) vom 11. August 1919).

Przypisy

  1. Orden Pour le Mérite, [w:] Preußische Orden [online], luise-berlin.de, s. 108 [dostęp 2016-06-03].
  2. Maximilian Gritzner Handbuch der Ritter- und Verdienstorden aller Kulturstaaten der Welt, Leipzig 1893, s. 355

Bibliografia

Read more information:

Natação artística nosJogos Pan-Americanos de 2023 Santiago, Chile Dados Sede Centro Aquático Data 31 de outubro–3 de novembro de 2023 Eventos 2 Participantes 80 de 12 CONs Medalhistas Ouro MEX México (2 medalhas) Prata USA Estados Unidos (2 medalhas) Bronze BRA Brasil (1 medalhas) CAN Canadá (1 medalhas) ←  2019 2027  → Natação artística nosJogos Pan-Americanos de 2023 Dueto   Equipes   As competições de natação artística nos Jogos Pan-Americanos d…

In matematica un numero trascendente è un numero irrazionale che non è un numero algebrico, ossia non è la soluzione di nessuna equazione polinomiale della forma: a n x n + a n − 1 x n − 1 + ⋯ + a 1 x + a 0 = 0 {\displaystyle a_{n}x^{n}+a_{n-1}x^{n-1}+\cdots +a_{1}x+a_{0}=0} dove n ≥ 1 {\displaystyle n\geq 1} e i coefficienti a i {\displaystyle a_{i}} sono razionali non tutti nulli. L'insieme dei numeri trascendenti non è chiuso rispetto all'addizione o al prodott…

Large block or column of glacial ice For the cheese called sérac, see Ziger. For the mountain, see Le Sérac. Fox Glacier, New Zealand A serac (/sɛˈrækˌˈsɛræk/) (from Swiss French sérac) is a block or column of glacial ice, often formed by intersecting crevasses on a glacier. Commonly house-sized or larger, they are dangerous to mountaineers, since they may topple with little warning. Even when stabilized by persistent cold weather, they can be an impediment to glacier travel. Seracs ar…

Місто Комсангл. Combes Координати 26°14′42″ пн. ш. 97°43′36″ зх. д. / 26.24500000002777966° пн. ш. 97.72690000002778277° зх. д. / 26.24500000002777966; -97.72690000002778277Координати: 26°14′42″ пн. ш. 97°43′36″ зх. д. / 26.24500000002777966° пн. ш. 97.72690000002778277° зх. д. / 26.2450000…

American college basketball season 1927–28 Wisconsin Badgers men's basketballConferenceBig Ten ConferenceRecord13–4 (9–3 Big Ten)Head coachWalter MeanwellHome arenaRed GymSeasons← 1926–271928–29 → 1927–28 Big Ten Conference men's basketball standings vte Conf Overall Team W   L   PCT W   L   PCT Indiana 10 – 2   .833 15 – 2   .882 Purdue 10 – 2   .833 15 – 2   .882 Wisconsin 9 – 3 &#…

この記事は検証可能な参考文献や出典が全く示されていないか、不十分です。出典を追加して記事の信頼性向上にご協力ください。(このテンプレートの使い方)出典検索?: 長門裕之 – ニュース · 書籍 · スカラー · CiNii · J-STAGE · NDL · dlib.jp · ジャパンサーチ · TWL(2019年2月) ながと ひろゆき長門 裕之 『映画情報』1960年3月号…

SMA Negeri 90 JakartaInformasiDidirikan4 April 1986JenisNegeriAkreditasiA PlusKepala SekolahDrs. Nana JuhanaJumlah kelas9 kelas setiap tingkatJurusan atau peminatanIPA dan IPSRentang kelasX, XI MIA, XI IIS, XII MIA, XII IISKurikulumKurikulum 2013Jumlah siswa972 Siswa (36 Siswa per kelas)StatusSekolah Plus bertaraf NasionalAlamatLokasiJl. Sabar Petukangan Selatan, Pesanggrahan., Jakarta Selatan, DKI Jakarta, IndonesiaTel./Faks.(021) 7341866 / (021) 7341889Koordinat6°14′35″S 10…

Society for Canadian Women in Science and TechnologyFounded1981TypeProfessional OrganizationLocationVancouver, British ColumbiaArea served BC and Yukon, Canada.[1][2]Members 160+Revenue [3]EndowmentMichael Smith Endowment FundWebsitehttp://www.scwist.ca/ The Society for Canadian Women in Science and Technology (SCWIST), founded in Vancouver, BC in 1981, is a not-for-profit organization that promotes, encourages and empowers women and girls in science, engineering and tech…

Katedral Bunda dari Fatima Keuskupan Agung Nampula (bahasa Latin: Nampulen(sis)) adalah sebuah keuskupan agung dan tahta metropolitan untuk salah satu dari tiga provinsi gerejawi di Mozambik, Afrika. Katedralnya adalah Catedral Metropolitana de Nossa Senhora de Fátima, yang didedikasikan kepada santa pelindung Bunda dari Fatima, di Nampula. Sumber dan pranala luar GCatholic.org - data for all sections Koordinat: 15°07′S 39°16′E / 15.117°S 39.267°E / -15.117; …

Ulu PungkutKecamatanPeta lokasi Kecamatan Ulu PungkutNegara IndonesiaProvinsiSumatera UtaraKabupatenMandailing NatalPemerintahan • Camat-Populasi • Total- jiwaKode Kemendagri12.13.11 Kode BPS1202031 Luas- km²Desa/kelurahan12/1 Ulu Pungkut adalah sebuah kecamatan di Kabupaten Mandailing Natal, Sumatera Utara, Indonesia. Batas Wilayah Utara Kotanopan Timur Muara Sipongi dan Pakantan Selatan Pasaman, Sumatera Barat Barat Pasaman dan Pasaman Barat, Sumatera Barat lbsKec…

Subnational legislature Senate of Puerto Rico Senado de Puerto Rico27th Senate of Puerto RicoTypeTypeUpper house of the Legislative Assembly of Puerto Rico HistoryFoundedAugust 13, 1917 (1917-08-13)Preceded byExecutive Council (1900–1917)LeadershipPresidentJosé Luis Dalmau (PDP) since January 2, 2021 President pro temporeMarially González Huertas (PDP) since January 2, 2021 Majority LeaderJavier Aponte Dalmau (PDP) since January 2, 2021 Minority LeaderThomas Rivera Schatz…

Ващеня Іван Петрович  Солдат Загальна інформаціяНародження 6 лютого 1975(1975-02-06)Туричани Турійський районСмерть 17 червня 2014(2014-06-17) (39 років)Станиця ЛуганськаВійськова службаПриналежність  УкраїнаВид ЗС  Збройні силиРід військ  Механізовані військаФормування  …

British politician SirGerald HowarthParliamentary Under-Secretary of State for International Security StrategyIn office12 May 2010 – 4 September 2012Prime MinisterDavid CameronPreceded byThe Baroness Taylor of BoltonSucceeded byAndrew MurrisonMember of Parliament for AldershotIn office1 May 1997 – 3 May 2017Preceded byJulian CritchleySucceeded byLeo DochertyMember of Parliament for Cannock and BurntwoodIn office9 June 1983 – 16 March 1992Preceded byGwilym Roberts…

Vị trí tại Đài Nam Nhân Đức (tiếng Trung: 仁德區; bính âm: Réndé Qū) là một khu (quận) của thành phố Đài Nam, Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan). Nhân Đức nói chung có địa hình bằng phẳng. Diện tích của quận là 50,7664 km², dân số vào tháng 8 năm 2011 là 69.938 người thuộc 24.979 hộ gia đình, mật độ cư trú đạt 1377,6 người/km². Tham khảo Liên kết ngoài Trang thông tin chính thức (tiếng …

Indian adhesive brand This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article contains content that is written like an advertisement. Please help improve it by removing promotional content and inappropriate external links, and by adding encyclopedic content written from a neutral point of view. (October 2018) (Learn how and when to remove this template message) This article relies exces…

Die Welt ist nicht genug Originaltitel The World Is Not Enough Entwickler Vereinigtes Konigreich EurocomVereinigte Staaten Black Ops Entertainment (PS) Publisher Vereinigte Staaten Electronic Arts Veröffentlichung Nintendo 64Nordamerika 17. Oktober 2000Europa 8. Dezember 2000PlayStationNordamerika 8. November 2000Europa 17. November 2000 Plattform Nintendo 64, PlayStation, Game Boy Genre Ego-Shooter Spielmodus Einzel- und Mehrspieler Steuerung Gamecontroller Medium CD-ROM (P…

American musician and actor Not to be confused with Robert Shwartzman. Robert SchwartzmanSchwartzman performing in 2008BornRobert Coppola Schwartzman (1982-12-24) December 24, 1982 (age 40)Los Angeles, California, U.S.Other namesRobert CarmineOccupation(s)Actor, musician, directorYears active1998–presentSpouse Zoey Grossman ​(m. 2017)​ParentsJack Schwartzman (father)Talia Shire (mother)Relatives Jason Schwartzman (brother) John Schwartzman (half-brot…

ستانلي فورمان ريد   معلومات شخصية الميلاد 31 ديسمبر 1884[1]  الوفاة 2 أبريل 1980 (95 سنة)   هنتنغتون، نيويورك  مواطنة الولايات المتحدة  مناصب النائب العام للولايات المتحدة   في المنصبأبريل 1935  – 27 يناير 1938  جيمس كروفورد بيغز  روبرت جاكسون  معاون قاضي في ال…

Railway station in Rajasthan, India This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Bhagat Ki Kothi railway station – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2017) (Learn how and when to remove this template message) Bhagat Ki KothiExpress train and Passenger train stationGeneral informationLocati…

روجير حاجي محمد تقي  - قرية -  تقسيم إداري البلد إيران  بلد  إيران محافظة فارس مقاطعة لامرد بلدة أشكنان قسم كال إحداثيات 27°33′22″N 53°09′27″E / 27.55611°N 53.1575°E / 27.55611; 53.1575 السكان التعداد السكاني 199 نسمة (إحصاء 2006) معلومات أخرى التوقيت توقيت إيران توقيت صيفي …

Kembali kehalaman sebelumnya

Lokasi Pengunjung: 52.55.55.239