Porytowe Wzgórze – miejsce bitwy partyzanckiej w 1944. Położone na Równinie Biłgorajskiej, nad Branwią, 15 km na południe od Janowa Lubelskiego.
Bitwa na Porytowym Wzgórzu, największa bitwa partyzancka na ziemiach polskich, była wynikiem akcji Sturmwind I, związanej z zabezpieczeniem przez wojska niemieckie zaplecza zbliżającego się frontu wschodniego. 14 czerwca 1944 okrążone polskie i radzieckie oddziały partyzanckie (ok. 3 tys. żołnierzy), pod dowództwem ppłk. Nikołaja Prokopiuka (Прокопюк Николай Архипович), po całodziennej bitwie zdołały wyjść z okrążenia. Siły niemieckie uczestniczące w akcji ocenia się na ok. 30 tys. żołnierzy. Na miejscu bitwy znajduje się cmentarz partyzancki i pomnik według projektu Bronisława Chromego odsłonięty w 1974.
Rezerwat przyrody Lasy Janowskie o powierzchni 2677 ha, obejmujący teren bitwy, stanowią lasy mieszane z przewagą jodły, torfowiska przejściowe, olsy. Ze względu na wyjątkową wartość historyczno-przyrodniczą tych terenów utworzono w 1994 Leśny Kompleks Promocyjny.
Bibliografia
- Włodzimierz Wójcikowski: Janów Lubelski i okolice - Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej, Lublin 1980.
- JerzyJ. Markiewicz JerzyJ., Paprocie zakwitły krwią partyzantów, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1987, ISBN 83-222-0383-7, OCLC 835860707 . Brak numerów stron w książce
- J. Łukasiewicz: Porytowe Wzgórze, 14 czerwca 1944, Janowskie Korzenie 2004, Nr 2, s. 6-8.
- Lidia Kotuła: Pomnik na Porytowym Wzgórzu jako dzieło sztuki, Janowskie Korzenie, 2009, nr 12, s. 93-95.
- Rada Ochrony Pomników Walk i Męczeństwa: Porytowe Wzgórza, „Sport i Turystyka”, Warszawa 1968. – 24 s.
Linki zewnętrzne