Portret Marii Teresy de Vallabriga na koniu[1][2] lub Portret konny Marii Teresy[3] (hiszp.Retrato ecuestre de María Teresa de Vallabriga lub María Teresa de Vallabriga a caballo) – obraz olejnyhiszpańskiego malarza Francisca Goi (1746–1828). Obraz, który znajduje się w zbiorach Galerii Uffizi we Florencji, jest wykonanym przez Goyę olejnym szkicem przygotowawczym. Powstały na jego podstawie właściwy portret o większych rozmiarach zaginął[3][4]. Portret miał stanowić parę z wykonanym wcześniej przez genueńczyka Francesco Sasso portretem konnym infanta Ludwika Antoniego[4].
Portret przedstawia Marię Teresę de Vallabriga y Rozas, żonę infanta Ludwika Antoniego Burbona, brata Karola III. Małżeństwo z młodszą o 32 lata Marią Teresą było jednym z powodów, dla którego infant popadł w niełaskę i został wydalony z madryckiego dworu. Maria Teresa, córka kapitana aragońskiej kawalerii[1], nie miała królewskiego rodowodu, dlatego małżeństwo uznano za morganatyczne, a infant i jego rodzina utracili liczne przywileje[5]. Rodzina zamieszkała w Arenas de San Pedro, gdzie na zaproszenie infanta dwukrotnie odwiedził ich Goya, aby namalować kilka portretów[6].
Goya przedstawił Marię Teresę na wzór konnych portretów hiszpańskich monarchiń. Prawdopodobnie inspirował się portretem królowej Izabelli Francuskiej pędzla Velazqueza. Zapożyczył od niego nie tylko kompozycję i tło z górskim pejzażem (u Goi można rozpoznać łańcuch Sierra de Gredos i szczyt Almanzor), ale także technikę malowania i paletę barw[3]. Mimo że jest to tylko szkic do portretu, Goya wykonał go z dbałością o szczegóły. Przedstawił Marię Teresę jako młodą i piękną amazonkę trzymającą wodze w eleganckim geście. Ma na sobie szykowny strój jeździecki – niebieską suknię i kapelusz zdobiony piórami. Mankamentem obrazu jest sposób, w jaki Goya przedstawił konia, który wydaje się być zastygły w swojej pozycji i za duży w stosunku do kobiety[7].
Za portret konny oraz zbiorowy portret Rodzina infanta don Luisa Goya otrzymał 30 000 reali. Infant i jego żona podarowali również drogą suknię i wiele innych prezentów żonie artysty, która na życzenie Marii Teresy przybyła do Arenas de San Pedro latem 1784 roku razem z Goyą. Infant mianował także jednego z braci Goi (Camila) kapelanem w swojej rezydencji w Chinchón[3]. Ludwik Antoni był słabego zdrowia i zmarł w 1785 roku; dla Goi oznaczało to utratę cennego zleceniodawcy i mecenasa[8].
↑PeterP.SwanstonPeterP. (red.), Francisco Goya, Warszawa: De Agostini Polska, 2005 (Galeria sztuki; 25), ISBN 83-7398-185-3.??? Brak numerów stron w książce
↑ abcdFrancisco Goya. Poznań: Oxford Educational, 2006. ISBN 83-7425-497-1. Brak numerów stron w książce
↑Ferrán Aribau, Francesc Ruidera, Lluís Altafuya, Roberto Castillo, Xavier Costaneda: Goya: su tiempo, su vida, su obra. Madryt: LIBSA, 2006, s. 248. ISBN 84-662-1405-4.