W 1953 roku Karl Ziegler opracował pierwszy katalizator heterofazowy stereoselektywnej polimeryzacji olefin, a kilka lat później zespół Giulia Natty otrzymał za jego pomocą po raz pierwszy stereoregularny polipropylen o strukturze izotaktycznej, tj. takiej, w której wszystkie asymetryczne atomy węgla mają tę samą konfigurację[1][2]. Katalizatorem Zieglera-Natty może być np. mieszanina chlorku tytanu(IV) (TiCl4) i trietyloglinu (Et3Al)[2]. Współcześnie większość polipropylenu produkuje się w procesie Zieglera-Natty w fazie gazowej, z użyciem katalizatorów na specjalnych podłożach.
PP izotaktyczny ma średni ciężar cząsteczkowy od 50 tys. do 100 tys. Da, a w przypadku gatunków włóknotwórczych – do miliona Da[4][5]. Jest on tworzywem termoplastycznym, przetwarza się go metodami wtrysku i wytłaczania. Stosowany jest m.in. do produkcji rur, naczyń, zabawek, opakowań i folii. Olbrzymia większość PP stosowanego w praktyce to właśnie jego forma izotaktyczna[2].
Duża gęstość polimerów otrzymanych z użyciem katalizatora Zieglera-Natty wynika z regularnego ułożenia grup bocznych wzdłuż łańcucha. Dzięki temu łańcuchy mogą się dobrze upakować i utworzyć krystaliczny materiał o dużej gęstości, z którego można wytwarzać włókna (włókna polipropylenowe są używane obecnie np. do wyrobu odzieży sportowej)[2]. Katalizatory Zieglera-Natty używane są również do kontrolowania struktury polimerów przewodzących w celu polepszenia ich właściwości elektrycznych[2][6].
Przypisy
↑ abcKrzysztof Szczegot: Kataliza Zieglera-Natty w polimeryzacji etylenu i [alfa]-olefin. Opole: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1992. ISBN 83-850-1287-7. Brak numerów stron w książce
AndrzejA.PlichtaAndrzejA., AnnaA.KundysAnnaA., Instrukcja do ćwiczenia: Polimeryzacja koordynacyjna, Katedra Chemii i Technologii Polimerów, Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej, s. 1-4 [dostęp 2016-02-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].