Podbrzezie

Kościół w Podbrzeziu
Herb
Państwo	Litwa
Okręg	wileński
Rejon	wileński
Populacja (2001) • liczba ludności	986
Kod pocztowy	LT 14031
Położenie na mapie Litwy Podbrzezie
54°56′50″N 25°14′20″E/54,947222 25,238889
Multimedia w Wikimedia Commons

Podbrzezie (także Podbrzeź, Podberezie; lt: Paberžė) – wieś na Litwie, w rejonie wileńskim, nad potokiem Dawle; siedziba gminy Podbrzezie.

Pierwszy drewniany modrzewiowy kościół postawił w Podbrzeziu biskup wileński Andrzej Szeliga już w 1484, w 1503 jego następca biskup Wojciech Tabor uczynił go kościołem parafialnym. W XVI w. wspomina się dwór i miasteczko Brzozy (pierwotna nazwa osiedla).

Po pożarze w 1713 kościół zostaje odbudowany, później był jeszcze wielokrotnie odnawiany. Parafia należała do dekanatu giedrojckiego i miała kaplicę w Glinciszkach.

Podbrzezie były własnością biskupów wileńskich, potem dobra należały do Ciechanowieckich (1784).

W 1865 władze rosyjskie zlikwidowały parafię katolicką, kościół został przerobiony na cerkiew. W 1900 prawosławnym wybudowano murowaną cerkiew.

Za II RP siedziba wiejskiej gminy Podbrzezie.

We wsi znajduje się kościół neogotycki z 1932, dwie szkoły średnie: Szkoła Średnia im. św. Stanisława Kostki (z rosyjskim i polskim językiem nauczania) oraz Szkoła Średnia "Verdenes" (litewski język nauczania); poza tym poczta, kilka zagród agroturystycznych.

• Podbrzezie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 364 .
• Wincenty A. Sułkowski red.: Kartka z dziejów kościoła katolickiego w Polsce Rosyjskiej : biskupstwo wileńskie. Kraków: Nakł. i druk Wł. L. Anczyca i Spółki, 1889, s. 197.