Pizza hawajska – rodzaj pizzy pochodzący z Kanady, której charakterystycznym składnikiem jest ananas jadalny[1], zazwyczaj serwowany z innymi dodatkami, takimi jak szynka czy bekon[2][3].
Wbrew pozorom nazwa rodzaju pizzy nie pochodzi od amerykańskiego stanu Hawaje, a od marki ananasa sprzedawanego w puszkach, które kupował jej twórca[4].
Historia
Kanadyjski restaurator pochodzenia greckiego, Sam Panopoulos, przygotował pierwszą pizzę z plastrami ananasa jadalnego w założonej przez siebie restauracji Satellite w Chatham-Kent (prowincja Ontario) w 1962[5]. Mimo że początkowo nowo powstały rodzaj pizzy zdobył popularność jedynie lokalnie, pizza hawajska stała się popularna na całym świecie[6][7].
Odbiór
We Włoszech – kraju pochodzenia pizzy – jej hawajska odmiana nie jest znanym rodzajem i nie jest chętnie wybierana ani serwowana w restauracjach[8][9][10]. Znany włoski szef kuchni związany z pizzą, Franco Pepe, aprobuje hawajską odmianę, tworząc własny przepis[11] oraz zaznaczając, że według pierwotnej wersji tej odmiany połączenie puszkowanego ananasa z pomidorem zwiększa kwasowość potrawy, co negatywnie wpływa na wyrazistość jej smaku i pogarsza strawność przez organizm konsumenta[12].
W 1999 pizza hawajska stała się najpopularniejszym sprzedawanym rodzajem pizzy w Australii, stanowiąc 15% wszystkich sprzedanych rodzajów[13].
W 2014 redakcja czasopisma „Time” umieściła pizzę hawajską na pierwszej pozycji redagowanej listy „13 najbardziej wpływowych rodzajów pizzy wszech czasów”[14]. Redakcja serwisu BBC natomiast dostrzegła, że ze względu na wyróżniający się składnik umieszczany na pizzy opinie na jej temat są rozbieżne[15].
W 2017 prezydent Islandii Guðni Th. Jóhannesson podczas sesji pytań i odpowiedzi w jednym z liceów oświadczył, że jest przeciwny umieszczaniu ananasa na pizzy. Żartobliwie dodał, że gdyby mógł, zakazałby tego owocu jako dodatku do pizzy[16]. Jego wypowiedź wywołała zainteresowanie mediów i celebrytów, którzy także wygłosili swoje opinie na temat tego rodzaju pizzy, m.in. Jimmy Kimmel[17], Aleksandr Owieczkin[18], Thomas Middleditch, Justin Bieber, Paris Hilton czy Gordon Ramsay[19]. W 2022 Gordon Ramsay dodał pizzę hawajską do menu w prowadzonej przez siebie pizzerii[20].
O pizzy hawajskiej krytycznie wypowiedział się także polski krytyk kulinarny, Robert Makłowicz. Wielokrotnie pytany o swoją opinię na temat tego rodzaju pizzy oświadczył, że „hawajska to nie jest pizza” oraz zaznaczył, że nie każdy dodatek nadaje się do umieszczania na tego typu potrawach[21].
