PROFILPELAJAR.COM

Piotr Juliusz Kurzątkowski
Data i miejsce urodzenia	5 grudnia 1888 ; Radom
Data i miejsce śmierci	5 stycznia 1952 ; Lublin
Zawód, zajęcie	grafik, malarz, pedagog

Piotr Juliusz Kurzątkowski (ur. 5 grudnia 1888 w Radomiu, zm. 5 stycznia 1952 w Lublinie) – grafik, malarz i pedagog.

Życiorys

Syn Apolinarego Ignacego i Julii z Bońkowskich, brat Jana (1899–1975)^[1]. Dzieciństwo i młodość spędził w Radomiu^[2]. Bywał też w majątku Józefa Brandta w Orońsku, gdzie jego wuj był administratorem^[3]. Uczył się w Radomskim Gimnazjum Męskim, z którego został wydalony w 1905 r. za udział w strajku szkolnym, a następnie w tamtejszej Miejskiej Szkole Handlowej^[4].

W latach 1909–1912 studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie^[5]. Był uczniem Stanisława Lentza, Edwarda Trojanowskiego i Ignacego Pieńkowskiego. W 1923 r. rozpoczął pracę w Męskim Seminarium Nauczycielskim w Radomiu i podjął (na zasadach wolnego słuchacza) dalszą naukę w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych (przemianowanej w 1932 r. na Akademię Sztuk Pięknych)^[2]. Według Tadeusza Mroczka studiował wówczas również sztukę zdobniczą u prof. Wojciecha Jastrzębowskiego^[5].

W 1919 r. ożenił się z Heleną Wasilewską (1897–1988). Mieli trzech synów: Bogdana (1922–2000)^[6], Krzysztofa (1925–1989)^[7]^[8] – artystę plastyka, członka awangardowej grupy "Zamek", oraz Mieczysława (1932–2000)^[2].

W 1925 r. przeprowadził się z Jedlni koło Radomia do Lubartowa. W 1931 r. zamieszkał w Lublinie, gdzie już od 1926 r. pracował jako nauczyciel rysunku w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim. Po zamknięciu tej placówki w roku szkolnym 1938/1939, przeniesiony został do I Państwowego Gimnazjum i Liceum im. St. Staszica. W czasie wojny uczył m.in. w Szkole Handlowej Żeńskiej, w latach 1944–1950 ponownie w Staszicu^[2], a następnie (w latach 1950–1952) w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych^[9].

Od 1932 r. należał do Związku Polskich Artystów Grafików. Był prezesem Lubelskiego Związku Teatrów i Chórów Ludowych oraz jednym z założycieli Związku Artystów Plastyków w Lublinie. Należał też do Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Lublinie^[5].

Zmarł w 1952 r. Został pochowany na cmentarzu przy ulicy Lipowej w Lublinie^[10]. W lipcu 1961 r. w Centralnym Biurze Wystaw Artystycznych w Lublinie odbyła się pośmiertna wystawa jego prac^[5].

Twórczość

Juliusz Kurzątkowski (używał zwykle tylko drugiego imienia) specjalizował się w grafice i rysunku. Uprawiał głównie linoryt, a także drzeworyt, akwafortę, monotypię i cynkografię. Tworzył ilustracje i okładki do takich czasopism, jak: "Ognisko Nauczycielskie", "Region Lubelski", "Promyk" i "Promyczek"^[2]^[11]. Projektował ekslibrisy (m.in. ekslibris poety Józefa Czechowicza, z którym się przyjaźnił)^[12]. Malował też obrazy olejne, akwarele i pastele. Według niektórych opracowań sporadycznie zajmował się również rzeźbą, jednak sformułowanie to nie jest zbyt precyzyjne^[1]. Do tej dziedziny sztuk plastycznych można zaliczyć przede wszystkim tworzone przez niego lalki do teatrów kukiełkowych i szopek regionalnych.

Tematyką jego prac malarskich była głównie zabytkowa architektura Lublina oraz sceny o charakterze obyczajowym^[5]. Jeden z jego ulubionych motywów stanowił lubelski zamek królewski z wieżą (donżonem). Fragment jednego z jego obrazów, na którym w pobliżu Bramy Grodzkiej umieścił Don Kichota i Sancho Pansę, został wykorzystany później jako wzór przy tworzeniu logo Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”^[12].

Przypisy

↑ ^a ^b UrszulaU. Kurzątkowska UrszulaU., Czy Juliusz Kurzątkowski trudnił się rzeźbą? Materiały do historii teatru lalek w Lublinie, „Studia i Materiały Lubelskie”, 18, 2015, s. 155–184 [dostęp 2021-02-04] . [zob. s. 178]
↑ ^a ^b ^c ^d ^e AgnieszkaA. Antoń AgnieszkaA., Dorobek artystyczny Piotra Juliusza Kurzątkowskiego na tle współczesnych grafików lubelskich, [w:] Artyści lubelscy i ich galerie w XX wieku, Lublin 2004, s. 31-46 .
↑ Mieczysław Kurzątkowski. Juliusz Kurzątkowski. „Gazeta Wyborcza w Lublinie”. nr 30, s. 3, 1997.
↑ Kurzątkowski Juliusz [online], liceumplastyczne.lublin.pl [dostęp 2020-02-24] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e TadeuszT. Mroczek TadeuszT., Kurzątkowski Piotr Juliusz, [w:] TadeuszT. Radzik, JanJ. Skarbek, Adam AndrzejA.A. Witusik (red.), Słownik Biograficzny Miasta Lublina, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1993, s. 152-153 [dostęp 2021-02-26] .
↑ Kurzątkowski Bogdan [online], Nekrologi Warszawskie. Baza nekrologów [dostęp 2021-02-26] .
↑ TadeuszT. Mroczek TadeuszT., Kurzątkowski Krzysztof, [w:] TadeuszT. Radzik, JanJ. Skarbek, Adam AndrzejA.A. Witusik (red.), Słownik Biograficzny Miasta Lublina, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1993, s. 150-151 [dostęp 2021-02-26] .
↑ DorotaD. Kurzątkowska-Hałasa DorotaD., Krzysztof Kurzątkowski [online], Gazeta Wyborcza Lublin, 22 lutego 2002 [dostęp 2021-02-26] .
↑ Według Tadeusza Mroczka uczył tam w latach 1949–1951. Pojawiające się w Słowniku biograficznym miasta Lublina i innych opracowaniach informacje o jego pracy także w szkole handlowej im. Vetterów, są według jego rodziny nieprawdziwe. Por.: Mieczysław Kurzątkowski. Juliusz Kurzątkowski. "Gazeta Wyborcza w Lublinie". nr 30, s. 3, 1997.
↑ Wybrane biogramy osób zasłużonych dla miasta, Cmentarz rzymskokatolicki - Lublin [online], dormitorium.lublin.pl [dostęp 2020-01-19] .
↑ W opracowaniach pojawiają się czasami błędnie nazwy innych podobnych czasopism ("Płomyk" i "Płomyczek"), z którymi Kurzątkowski nie współpracował.
↑ ^a ^b Urszula Kurzątkowska. Juliusz Kurzątkowski (1888–1952) i Józef Czechowicz. „Scriptores”. nr 30, s. 79–82, 2006.