Pieprz czarny (Piper nigrum L.) – gatunek rośliny z rodziny pieprzowatych. Wywodzi się z południowo-wschodnich Indii[3], jest uprawiany w wielu krajach strefy tropikalnej[4]. Pieprz czarny uprawiany jest jako roślina użytkowa w tropikalnych rejonach o klimacie gorącym i wilgotnym[3]. Uprawia się go dla owoców (pestkowców), z których otrzymuje się znany pieprz przyprawowy. Znany jest także od dawna jako roślina pokojowa[3].
Morfologia
Pokrój
Tropikalne pnącze o drewniejących dolnych częściach. Osiąga do 15 m wysokości, zarówno pień jak i rozgałęzienia są zgrubiałe w węzłach. Łodygi, zdrewniałe u nasady, osiągają długość 7 m i mają liczne, wyrastające w węzłach korzenie powietrzne, które łatwo zakorzeniają się w ziemi[3].
Zebrane w kłosowate kwiatostany o długości 8-10 cm, składa się z malutkich, bezszypułkowych kwiatów bez okwiatu[3]. Kwiaty drobne, seledynowobiałe, o dwóch pręcikach i jednym słupku, zagłębionym w jamie szypułki okrytej zielonkawą przysadką[5].
Pestkowce początkowo zielone, później czerwonawe lub żółtoczerwonawe i w końcu czarne[6]. Owoce są kuliste, o średnicy 0,5 cm[5] zebrane po 20-30 w owocostan[6]. Nasiono, będące właściwą przyprawą, okryte jest cienką, mięsistą warstwą owocni[6].
Biologia i ekologia
Roślina tropikalna i subtropikalna, najlepiej rośnie i plonuje na wilgotnych, próchniczych glebach w pobliżu wybrzeży morskich (w wysokiej wilgotności powietrza). Kwitnie przez cały rok. Owocuje już w 2-5 roku uprawy i przez następne 40 lat[7].
Zastosowanie
Z owoców pieprzu czarnego sporządzana jest przyprawa zwana pieprzem. U większości odmian duża zawartość olejków eterycznych i alkaloidupiperyny nadaje charakterystyczny, palący smak.
Ze względu na sposób otrzymywania przyprawę dzieli się na co najmniej trzy rodzaje:
pieprz czarny – z owoców niedojrzałych, suszonych i fermentowanych[6],
pieprz biały – łagodniejszy, z dojrzałych owoców, które krótko się gotuje, moczy w wodzie morskiej i suszy na słońcu lub suszarni. Po tych zabiegach usuwana jest zewnętrzna warstwa owocni[3][6],
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abcZbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4. Brak numerów stron w książce
↑ abcdeB. Hlava, D. Lanska: Rośliny przyprawowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1983, s. 212. ISBN 83-09-00456-7.
↑GeoffreyG.BurnieGeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC271991134.
