Piastów jest najmniejszą gminą w województwie (5,76 km²) i jednocześnie drugą najgęściej zaludnioną – 3937 os./km² (wg danych z 2019 r. po Legionowie[2]). Według danych z 2014 r.[2] Piastów zajmuje obszar 5,76 km², w tym:
użytki rolne: 0,71 km² (12,3%)
grunty zabudowane i zurbanizowane 5,05 km² (87,7%)
Pomnik ku czci żołnierzy ruchu oporu z terenu Piastowa walczących z okupantem w latach 1939 - 1945.
Historia powstania tej miejscowości zaczyna się w XVI wieku. Wówczas, na terenie dzisiejszego Piastowa istniały dwie miejscowości: Utrata i Żdżary. Dokumenty parafialne z XVI w. informują, że Żdżary były wsią duchowną należącą do parafii Żbików (obecnie część Pruszkowa). Następnie do połowy XIX wieku ziemie te należały do Wyższego Seminarium Duchownego św. Jana Chrzciciela w Warszawie. W 1865 r. majątek został skonfiskowany przez władze zaboru rosyjskiego, za popieranie przez kościół powstania styczniowego. Następnie grunty nabyli rosyjscy ziemianie, którzy dokonali parcelacji i sprzedaży terenów. W tym samym czasie nastąpiła rozbudowa Kolei Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, co spowodowało, że na terenie Piastowa wybudowano osiedle mieszkaniowe dla kolejarzy. Pracownicy kolei mieszkali w typowych XIX-wiecznych budynkach z czerwonej cegły zwanymi potocznie „czerwoniakami”. To spowodowało, że pod koniec XIX w. powstała osada. Z początkiem XX w. zamieszkało tu wielu warszawiaków uciekających przed zgiełkiem wielkiego miasta[3].
W 1926 r. mieszkańcy przyjęli nową nazwę swojej miejscowości – Piastów; została ona wyłoniona w drodze konkursu, spośród 11 propozycji: zwycięzcą okazał się czternastoletni harcerz Zygmunt Kosewski, który został potem honorowym obywatelem miasta[4]. W 1928 r. dekretem biskupa powstała rzymskokatolicka parafia Matki Boskiej Częstochowskiej.
z części obszaru gminy Blizne – wieś Gołąbki, folwark Gołąbki, cmentarz, osadę włościańską o powierzchni 6 ha 69a zapisaną w tabeli likwidacyjnej wsi Gołąbki pod Nr. 1, osadę włościańską o powierzchni 1 ha 14a zapisaną w tabeli likwidacyjnej wsi Gołąbki pod Nr. 3, osadę Gołąbki i osadę Gołąbki A;
z części obszaru gminy Ożarów – kolonię Piastów, wieś Żdżary, wschodnią część wsi Bąki po osadę Bąki-Senatorskie i po kolonję Bąki A, osadę Bąki Senatorskie i kolonje Bąki A;
z części obszaru gminy Skorosze – kolonię Nadziein, osadę Niecki, kolonję Niecki i folwark Niecki[6].
20 października 1933 gminę podzielono na gromady (sołectwa)[7]:
gromada Piastów Północ – wieś Gołąbki po prawej stronie toru, osada Piastów po prawej stronie toru, wieś Żdżary i folwarki Niecki;
gromada Piastów Południe – wieś Gołąbki po prawej lewej toru, osada Piastów po lewej stronie toru, kolonię Niecki i osadę Niecki[8].
Na terenie Piastowa zaczęły działać ZHP, OSP, PCK, Stowarzyszenie Miłośników Piastowa i inne. W 1952 r. Piastów otrzymał prawa miejskie, mieszkało tu wówczas 10 tys. osób. Rozbudowa Zakładów Mechanicznych „Ursus” spowodowała przypływ ludności, także w obrębie Piastowa i budowę wysokich blokowisk na północy miasta. 31 grudnia 1961 r. z Piastowa wyłączono osiedle mieszkaniowe Gołąbki, włączając je do miasta Ursus w tymże powiecie i województwie[9].
Początki przemysłu chemicznego
W 1925 r. inż. Fryderyk Muller przeniósł tu z Warszawy Zakłady Akumulatorowe systemu „Tudor”, a w 1928 r. uruchomił produkcję między innymi obudów akumulatorowych w Zakładach Kauczukowych „Piastów”. Zaraz po wojnie, w 1946 r. otwarto Zasadniczą Szkołę Zawodową, co było skutkiem dotychczasowego rozwoju branży chemicznej w Piastowie. W latach 60. XX w. powstał Zespół Szkół Chemicznych. W 1973 r. powstał Instytut Przemysłu Gumowego „Stomil”.
Demografia
Według danych GUS z 31 grudnia 2021 r. miasto zamieszkiwało 23 140 mieszkańców[10].
Piramida wieku mieszkańców Piastowa w 2014 roku[11].
Tabela zawiera dane według stanu w dniu 30 VI 2020 r.[12]
Opis
Ogółem
Kobiety
Mężczyźni
Jednostka
osób
%
osób
%
osób
%
Populacja
22617
100
11913
52,67
10704
47,33
Gęstość zaludnienia (mieszk./km²)
3937
2068
1858
Rozwój demograficzny Piastowa na przestrzeni ostatnich 60 lat
Władze Piastowa
Urząd miasta
1979–1984 – Czesław Baran – naczelnik
1984–1988 – Bogdan Tomalak – naczelnik
1988–1989 – Zbigniew Strzelecki – naczelnik
1989–1990 – Mieczysław Palczewski – p.o. naczelnika
1990–2010 – Zdzisław Brzeziński – burmistrz
2010–2014 – Marek Kubicki – burmistrz
2014–2024 – Grzegorz Waldemar Szuplewski – burmistrz[13]
Od 2011 władze miasta uruchomiły pierwszą linię miejską - wewnętrzną: P-1[17].
W 2012 roku władze Pruszkowa uruchomiły linię nr 3, łączącą Piastów z pętlą przy ul. Inżynierskiej w Pruszkowie.
Spółka PKS Grodzisk Mazowiecki zapewnia również dojazd autobusami z Piastowa do Janek, czy też Ożarowa Mazowieckiego.
W Piastowie mieści się Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, w którym organizowane są imprezy sportowe jak np.: ślizgawka, "Bieg Niepodległości", "Bieg Bitwy Warszawskiej", "Bieg Mazurka Dąbrowskiego"[36].
Na terenie miasta funkcjonuje Miejski Klub Sportowy Piast Piastów, skupiający się przede wszystkim na rozgrywkach piłki nożnej mężczyzn. Najlepszym okresem dla klubu były lata 2006-2010, wówczas Piast rozgrywał swoje mecze na poziomie IV ligi. W sezonie 2019/20 Piast Piastów występuje w Lidze Okręgowej, grupa Warszawa II[37].
Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy Tie-Break Piastów – klub siatkarski; specjalizuje się w szkoleniu dzieci. Od sezonu 2018/2019 występuje także w rozgrywkach IV Ligi podlegając pod Mazowiecko-Warszawski Związek Piłki Siatkowej; drużyna awansowała do fazy play-off z trzeciego miejsca w tabeli i na takim miejscu zakończyła sezon[38]. Klub utworzony został w 2003, a jego drużyny startowały w Lidze Juniorów o mistrzostwo Mazowsza. W latach 2011–2015 klub zawiesił swoją działalność[39]. We współpracy z miastem i Miejskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji klub zorganizował wiele turniejów siatkarskich, między innymi Mikołajkowy Turniej Piłki Siatkowej „Mikovolley Cup”[40] czy Ogólnopolski Turniej Piłki Plażowej „Piastów Beach Volley Cup”[41].
