Philesturnus

Philesturnus
I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1832[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – kurobród północny (P. rufusater)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

koralniki

Rodzaj

Philesturnus

Typ nomenklatoryczny

Sturnus carunculatus J.F. Gmelin, 1789

Synonimy
Gatunki

2 gatunki – zobacz opis w tekście

Philesturnusrodzaj ptaków z rodziny koralników (Callaeidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące endemicznie na Nowej Zelandii[9].

Morfologia

Długość ciała 25 cm; masa ciała 61–94 g (samice średnio 70–75 g, samce 80–85 g)[10].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1832 roku francuski zoolog Isidore Geoffroy Saint-Hilaire na łamach Nouvelles Annales du Muséum d’Histoire Naturelle[1]. Jako gatunek typowy Geoffroy Saint-Hilaire wyznaczył kurobroda siodłatego (P. carunculatus).

Etymologia

  • Creadion (Orcadion, Ceradion, Creadium, Creadio): gr. κρεαδιον kreadion „kęs mięsa”, zdrobnienie od κρεας kreas, κρεως kreōs „mięso”; w aluzji do koralów na twarzy[11]. Typ nomenklatoryczny: Vieillot wymienił kilka gatunków nie wskazując typu nomenklatorycznego; gatunek typowy w ramach późniejszego oznaczenia: Sturnus carunculatus J.F. Gmelin, 1789[12].
  • Philedon: gr. πιληδονος philēdonos „lubiący przyjemność”, od φιλεω phileō „kochać”; ἡδονη hēdonē „przyjemność”[13]. Typ nomenklatoryczny: Cuvier wymienił kilkanaście gatunków nie wskazując typu nomenklatorycznego; gatunek typowy w ramach późniejszego oznaczenia: Sturnus carunculatus J.F. Gmelin, 1789[14].
  • Philesturnus: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Philedon Cuvier 1817 (filemon) oraz Sturnus Linnaeus, 1758 (szpak)[15].
  • Oxystomus: gr. οξυς oxus „ostry, spiczasty”; στομα stoma, στοματος stomatos „usta”[16]. Typ nomenklatoryczny: Sturnus carunculatus J.F. Gmelin, 1789.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[17]:

Uwagi

  1. a b c d Wariant pisowni Creadion Vieillot, 1816.
  2. Młodszy homonim Oxystomus Fischer von Waldheim, 1803 (Mammalia).

Przypisy

  1. a b I. Geoffroy Saint-Hilaire. Considérations sur les Caractères employés en Ornithologie pour la Distinction des Genres, des Familles et des Ordres, et Djétermination de Plusieurs Genres Nouveaux. „Nouvelles Annales du Muséum d’Histoire Naturelle”. 1, s. 390, 1832. (fr.). 
  2. L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 34. (fr.).
  3. G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. T. 1. Paris: Chez Déterville, s. 358. (fr.).
  4. W. Warlow. Systematically arranged Catalogue of the Mammalia and birds belonging to the Museum of the Asiatic Society, Calcutta. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 2 (17), s. 99, 1833. (ang.). 
  5. W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 2. London: John Taylor, 1837, s. 270, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).
  6. K. Tyzenhauz: Ornitologia powszechna, czyli opisanie ptaków wszystkich części świata. T. 2. Wilno: Teofil Glücksberg, 1844, s. 450. (pol.).
  7. Index universalis. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 103. (łac.).
  8. J. Cabanis: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 1: Singvögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1850–1851, s. 218. (niem.).
  9. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy), Australasian babblers, logrunners, satinbirds, berrypeckers, wattlebirds, whipbirds, jewel-babblers, quail-thrushes [online], IOC World Bird List (v13.1) [dostęp 2023-07-03] (ang.).
  10. D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Wattlebirds (Callaeidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, Philesturnus, DOI10.2173/bow.callae1.01 [dostęp 2023-07-03] (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  11. The Key to Scientific Names, Creadion [dostęp 2023-07-03].
  12. N.A. Vigors & T. Horsfield. A Description of the Australian Birds in the Collection of the Linnean Society; with an Attempt at arranging them according to their natural Affinities. „Transactions of the Linnean Society of London”. 15 (1), s. 321, 1827. (ang.). 
  13. The Key to Scientific Names, Philedon [dostęp 2023-07-03].
  14. G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 41. (ang.).
  15. The Key to Scientific Names, Philesturnus [dostęp 2023-07-03].
  16. The Key to Scientific Names, Oxystomus [dostęp 2023-07-03].
  17. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko, Rodzina: Callaeidae Sundevall, 1836 (1831) - koralniki - Wattlebirds (wersja: 2022-12-28), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2023-07-03].

Bibliografia

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).