Partia Finów (fiń. Perussuomalaiset, PS) – fińska partia polityczna o profilu narodowo-konserwatywnym, socjalnym i eurosceptycznym. Do 2011 nazwę partii tłumaczono jako Prawdziwi Finowie[3][4].
Historia
Ugrupowanie powstało w 1995 na bazie części Fińskiej Partii Wiejskiej. Pierwszym przewodniczącym został Raimo Vistbacka, dwa lata później zastąpił go Timo Soini. Partia zaczęła głosić hasła socjalne, opowiedziała się za wspieraniem produkcji państwowej i przeciwko cięciom w podatkach. Przeciwstawiała się przystąpieniu Finlandii do NATO, krytykowała także członkostwo w Unii Europejskiej[5].
Początkowo stronnictwo uzyskiwało poparcie w granicach 1–2%, wprowadzając 1 posła w 1999 i 3 w 2003. W wyborach w 2007 poparcie 4,1% pozwoliło wprowadzić Prawdziwym Finom 5 posłów do Eduskunty[6]. W 2009 PS startowała w wyborach do Parlamentu Europejskiego w bloku z Chrześcijańskimi Demokratami, lista uzyskała 9,8% głosów, co przyniosło liderowi partii mandat europosła.
Partia od 2000 wystawiała swojego kandydata w wyborach prezydenckich. Najwyższe poparcie uzyskiwali w 2012 Timo Soini (9,4% głosów[7]) oraz w 2018 Laura Huhtasaari (6,9% głosów[8]).
W 2011 Prawdziwi Finowie zajęli trzecie miejsce w wyborach do parlamentu krajowego (19% głosów i 39 mandatów), trzy lata później wprowadzili do Europarlamentu 2 przedstawicieli. W 2015 ugrupowanie utrzymało dotychczasową pozycję z wynikiem 17,6% i 38 mandatami[6]. Po tych wyborach partia po raz pierwszy weszła w skład rządu, dołączając do gabinetu Juhy Sipili, lider partii został wicepremierem i ministrem spraw zagranicznych[9]. Przez kilka lat partia należała do Sojuszu Europejskich Konserwatystów i Reformatorów.
W 2017 Timo Soini zrezygnował z ubiegania się o ponowny wybór na przewodniczącego partii[10]. W czerwcu nowym liderem został Jussi Halla-aho, pokonując ministra Sampa Terho[11]. Kilka dni po tym wyborze doszło do rozłamu w partii – dwudziestu deputowanych (w tym wszyscy ministrowie i przewodnicząca parlamentu) powołali frakcję poselską Nowa Alternatywa i następnie partię Błękitna Przyszłość, która pozostała członkiem koalicji rządzącej[12][13]. Ugrupowanie Perussuomalaiset znalazło się natomiast w opozycji.
W wyborach w 2019 ugrupowanie otrzymało 17,5% głosów (drugie miejsce za socjaldemokratami) i 39 mandatów[14]. W tym samym roku partia utrzymała dwuosobową reprezentację w PE[15]. W sierpniu 2021 na czele ugrupowania stanęła Riikka Purra[16].
W 2023 partię poparło 20,1% głosujących (drugie miejsce za Partią Koalicji Narodowej), co przełożyło się na 46 miejsc w Eduskuncie[17]. W tym samym roku Partia Finów dołączyła do koalicji rządowej, którą zorganizował lider zwycięskiej formacji Petteri Orpo[18]. W 2024 ugrupowanie zdobyło jeden mandat w Europarlamencie X kadencji[19].
Wyniki w wyborach do Eduskunty
| Wybory
|
Głosy (tys.)
|
%
|
+/–
|
Mandaty
|
+/–
|
| 1999[20]
|
26
|
1,0
|
–
|
1
|
+1
|
| 2003[21]
|
44
|
1,6
|
+0,6
|
2
|
+2
|
| 2007[22]
|
112
|
4,1
|
+2,5
|
5
|
+2
|
| 2011[23]
|
560
|
19,1
|
+15
|
39
|
+34
|
| 2015[24]
|
524
|
17,7
|
–1,4
|
38
|
–1
|
| 2019[25]
|
539
|
17,5
|
–0,2
|
39
|
+1
|
| 2023[17]
|
620
|
20,1
|
+2,6
|
46
|
+7
|
Przypisy
- ↑ Finland – Political parties. nsd.uib.no. [dostęp 2017-07-08]. (ang.).
- ↑ Perussuomalaiset ja vihreät kiinnostavat nyt eniten – jäsenmäärä noussut liki viidenneksen: „Halla-aho on hardcore-looginen”. mtvuutiset.fi, 11 marca 2018. [dostęp 2019-06-18]. (fiń.).
- ↑ „True Finns” name their party „The Finns”. yle.fi, 21 sierpnia 2011. [dostęp 2017-07-08]. (ang.).
- ↑ Czego naprawdę chcą Prawdziwi Finowie?. voxeurop.eu, 18 kwietnia 2011. [dostęp 2017-07-08].
- ↑ Perussuomalaiset rp. Eduskuntavaaliohjelma 2007. perussuomalaiset.fi. [dostęp 2017-07-08]. (fiń.).
- ↑ a b Parties and Elections in Europe: Finland. [dostęp 2017-07-08]. (ang.).
- ↑ PRESIDENTINVAALI 22.1.2012: Tulos. Koko maa. vaalit.fi. [dostęp 2018-01-30]. (fiń.).
- ↑ Presidentinvaali 2018, 1. vaali. vaalit.fi. [dostęp 2018-01-28]. (fiń.).
- ↑ Prime Minister Sipilä's Government. valtioneuvosto.fi, 29 maja 2015. [dostęp 2017-07-08]. (ang.).
- ↑ Soini announces he will not continue at Finns Party helm. yle.fi, 5 marca 2017. [dostęp 2017-07-08]. (ang.).
- ↑ Jussi Halla-aho elected Finns Party leader. yle.fi, 10 czerwca 2017. [dostęp 2017-07-08]. (ang.).
- ↑ PM Sipilä: „Government to continue” with New Alternative. yle.fi, 13 czerwca 2017. [dostęp 2017-07-08]. (ang.).
- ↑ Finlandia: Po rozłamie w partii Finowie powstaje nowe ugrupowanie. gazetaprawna.pl, 19 czerwca 2017. [dostęp 2018-07-25].
- ↑ Eduskuntavaaleissa 2019 valitut kansanedustajat. eduskunta.fi, 15 kwietnia 2019. [dostęp 2021-10-09]. (fiń.).
- ↑ Tässä on eurovaalien tulos Suomessa: Vihreille historiallinen voitto, kokoomus suurin – nämä 13 ehdokasta pääsivät läpi. yle.fi, 26 maja 2019. [dostęp 2019-05-26]. (fiń.).
- ↑ Riikka Purra valittiin perussuomalaisten puheenjohtajaksi – Meri, Peltokangas ja Tynkkynen varapuheenjohtajiksi. yle.fi, 14 sierpnia 2021. [dostęp 2021-08-14]. (fiń.).
- ↑ a b Parliamentary Elections 2023. vaalit.fi. [dostęp 2023-04-03]. (ang.).
- ↑ Four-party coalition deal struck in Finland. err.ee, 16 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-19]. (ang.).
- ↑ Joona Aaltonen, Alli Hallonblad, Hanna Mahlamäki: Vaalit olivat nuorten naisten juhla – Tässä ovat Suomen 15 uutta meppiä. hs.fi, 9 czerwca 2024. [dostęp 2024-06-09]. (fiń.).
- ↑ Eduskuntavaalit 1999. stat.fi. [dostęp 2021-01-16]. (fiń.).
- ↑ Eduskuntavaalit 2003. vaalit.fi. [dostęp 2021-01-16]. (fiń.).
- ↑ Eduskuntavaalit 2007. vaalit.fi. [dostęp 2019-06-20]. (fiń.).
- ↑ Eduskuntavaalit 2011. vaalit.fi. [dostęp 2019-06-20]. (fiń.).
- ↑ Eduskuntavaalit 2015. vaalit.fi. [dostęp 2019-06-20]. (fiń.).
- ↑ Parliamentary Elections 2019. vaalit.fi. [dostęp 2019-06-20]. (ang.).
