Paul Luther (ur. 28 stycznia 1533 w Wittenberdze, zm. 8 marca 1593 w Lipsku) – niemiecki lekarz.
Życiorys
Paul Luther był trzecim synem Marcina Lutra i Katarzyny von Bora. Studiował początkowo łacinę i grekę pod kierunkiem Filipa Melanchtona i Veita Winsheima. Za radą Melanchtona rozpoczął studia medyczne na uniwersytecie w Wittenberdze. 29 lipca 1557 na podstawie pracy Oratio de pulmone et discrime arteriae tracheae et oesophagi; Luther: De aporismo sexto patris II. otrzymał doktorat z medycyny. 8 grudnia 1558 po wygłoszeniu wykładu De Arte medica et cura tuenda valetudinis uzyskał tytuł profesora na Uniwersytecie w Jenie.
Następnie został osobistym lekarzem księcia Jana Fryderyka II w Weimarze. Pozostał na tym stanowisku aż do kapitulacji miasta Gotha 13 kwietnia 1567. Wówczas przeszedł na służbę elektora brandenburskiego Joachima II. Po jego śmierci w 1571 został lekarzem elektora saskiego Augusta i jego następcy Krystiana I. Z powodu niepokojów wywołanych przez kryptokalwinistów i różnic poglądów na dworze założył prywatną praktykę w Lipsku. W 1592 został ponownie osobistym lekarzem elektora saskiego.
Paul Luther prowadził eksperymenty chemiczne. Chciał wyprodukować złoto. Wynalazł przy okazji różne lekarstwa, np.: „Unguentum ex nitro”, „Magistrum perlarum”, „Magistrum collorum” i „Aurum potabile”, które sprzedawano w saskich aptekach.
Rodzina
Paul Luter ożenił się 5 lutego 1553 w Torgau z Anną, córką radcy dworu Veita von Warbeck. Miał sześcioro dzieci:
Paul Luter (zm. 1558)
Johannes Ernst Luther
Johannes Joachim Luther
Johannes Friedrich Luther
Margarete Luther, żona Simona Gotsteiga, zarządcy dóbr arcybiskupa magdeburskiego
Anna Luther, żona Nicolausa Freiherr Marschall von Bieberstein w Oberschaar
Publikacje
Oratio de arte medica et cura tuendae valetudinis. 1558
Medizinische Abverfarien
Literatura
Matthäus Dresser, De vita et morte D. P. L. medici Oratio Adami Vitae Medicorum. Lantzenberger, Leipzig 1593
Richard Erfurth, Unser Heimatland. Verlag Wattrodt, Wittenberg 1935.
Christian Gottlieb Jöcher, Paul Luther. In: Christian Gottlieb Jöcher, Allgemeines Gelehrten-Lexikon. Band 2, 1750, Nachdruck: Olms, Hildesheim 1965.
Wolfgang Klose i inni: Das Wittenberger Gelehrtenstammbuch. Das Stammbuch von Abraham und David Ulrich. 2 Bände, Mitteldeutscher Verlag, Halle 1999, ISBN 3-932776-76-3.
Heinrich Kühne i Heinz Motel, Berühmte Persönlichkeiten und ihre Verbindung zu Wittenberg. Druckhaus Göttinger Tageblatt, Göttingen 1990, ISBN 3-924781-17-6.
Friedrich August Ukert, Dr. Martin Luthers Leben. Perthes, Gotha 1817, S. 895
„Acta Lutherorum” w Leipziger Bibliothek
Fritz Roth, Restlose Auswertungen von Leichenpredigten und Personalschriften für genealogische und kulturhistorische Zwecke. Band 3, R 2002
Hans Theodor Koch, Die Wittenberger Medizinische Fakultät (1502-1652) – Ein biobibliographischer Überblick. In: Stefan Oehmig: Medizin und Sozialwesen in Mitteldeutschland zur Reformationszeit. 2007 Evangelische Verlagsanstalt Leipzig, ISBN 978-3-374-02437-7.