Parafia Świętego Andrzeja Apostoła w Łyntupach (biał. Парафія Св. Апостала Андрэя y Лынтупах) – parafia rzymskokatolicka w Łyntupach. Należy do dekanatu postawskiego diecezji witebskiej. Została utworzona w XV wieku.
Historia
W 1459 roku wojewoda wileński Andrzej Dołgirdowicz wybudował w Łyntupach drewnianą świątynię. W 1640 roku Aleksander Czarnicki ufundował przy kościele murowaną kaplicę i nowy dzwon. W 1669 roku parafia znajdowała się w dekanacie świrskim. W 1700 roku Jan Władysław Brzostowski, kasztelan trocki, ufundował nowy kościół. W 1744 roku na obszarze parafii leżało 80 miejscowości[2]. W 1781 roku parafii podlegało 4170 katolików.
W 1817 roku kościół odrestaurowano. W 1850 w kościele znajdowały się trzy ołtarze, w głównym ołtarzu umieszczony był łaskami słynący obraz Wniebowzięcia NMP. Przy kościele istniała Altaria (szpital dla ubogich) z 1640 r. W 1860 roku parafia należała do dekanatu święciańskiego w diecezji wileńskiej, liczyła 4747 katolików. Posiadała filię w Równopolu oraz kaplicę w Polesiu. W 1870 roku Kościół został odnowiony przez Jana Brzostowskiego. W 1871 roku parafia liczyła 4900 katolików, a w 1892 roku już 6878. W latach 1899–1911 trwała odbudowa świątyni[potrzebny przypis]. W 1910 roku parafia liczyła 5435 katolików.
30 listopada 1914 roku poświęcono nowy kościół budowany od 1908 roku. Kościół ufundował Józef Biszewski i parafianie. W 1931 roku parafia liczyła 7000 katolików. Parafia nie działała podczas II wojny światowej. 19 grudnia 1959 roku nieznani sprawcy zamordowali księdza proboszcza Ryszarda Grzegorczyka SAC[3]. 1 września 2013 roku przy parafii otwarto nowy dom zakonny Sióstr Służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej[4].
Cmentarz parafialny
Cmentarz katolicki w Łyntupach założono w połowie XIX wieku. Przy ścieżce cmentarnej, na całej jej długości znajduje się 14 stacji drogi krzyżowej w formie dwukondygnacyjnych kamienno – ceglanych kapliczek krytych namiotowymi daszkami z blachy. Znajduje się na nim grób nieznanego żołnierza i trzech poległych w wojnie polsko-bolszewickiej.
Wydzielona parafia
Z parafii wydzielono parafię:
Proboszczowie parafii od końca XVIII wieku
Przypisy
Bibliografia
..jpg)