Ostryopsis

Ostryopsis
Ilustracja
Ostryopsis davidiana
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bukowce

Rodzina

brzozowate

Rodzaj

Ostryopsis

Nazwa systematyczna
Ostryopsis Decaisne
Bull. Soc. Bot. France 20: 155. 1873[3]
Typ nomenklatoryczny

O. davidiana Decaisne[3]

Ostryopsisrodzaj roślin z rodziny brzozowatych Betulaceae, w niektórych ujęciach systematycznych wyodrębniających rodzinę leszczynowatych Corylaceae – włączany do niej[4]. Obejmuje trzy gatunki[5]Ostryopsis davidiana, O. nobilis[6] i opisany dopiero w 2010 roku O. intermedia[7][6][8]. Rodzaj opisywany jest jako endemiczny dla Chin[7][6], ale bywa też podawany z Mongolii[5]. O. davidiana jest rozpowszechniony w północnych Chinach, pozostałe gatunki występują na mniejszym areale w środkowej części tego kraju[7]. Rosną na obszarach górskich w zaroślach i widnych lasach, sięgając do rzędnej 3000 m n.p.m.[9][10]

Ostryopsis davidiana jest stosowany w Chinach do nasadzeń chroniących przed erozją. Z pędów tego gatunku wyrabia się narzędzia rolnicze[9].

Rośliny z tego rodzaju rzadko są uprawiane poza Chinami, m.in. w Polsce[11].

Morfologia

Pokrój
Krzewy osiągające do 3 m (O. davidiana)[9] i do 5 m (O. nobilis)[10], o pędach za młodu gęsto owłosionych[9][10].
Liście
Opadające na zimę, pojedyncze, ogonkowe, o blaszce nieregularnie, podwójnie piłkowanej. Blaszka od spodu owłosiona biało (O. davidiana) lub żółtobrązowo (O. nobilis)[6].
Kwiaty
Rośliny jednopienne, kwiaty rozdzielnopłciowe zebrane w kotki. Walcowate kwiatostany męskie z licznymi przysadkami, w kątach których wyrastają kwiaty składające się tylko z 4–8 pręcików (brak okwiatu[7]). Kwiaty żeńskie zebrane parami w główkowate lub groniaste kwiatostany wsparte pochwiasto otulającymi je skórzastymi przysadkami[6].
Owoce
Jajowatokuliste, żebrowane orzeszki osiągające 4–6 mm długości w całości okryte przysadkami[6].

Systematyka

Rodzaj bardzo blisko spokrewniony z leszczyną Corylus[4] (gatunek Ostryopsis davidiana opisany zresztą został także jako Corylus davidiana (Decaisne) Baillon.[9]). W obrębie rodziny brzozowatych Betulaceae zaliczany jest do podrodziny Coryloideae J.D. Hooker[2], czasem podnoszonej do rangi osobnej rodziny leszczynowatych Corylaceae[4].

Wykaz gatunków[6][8]

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-11-20] (ang.).
  3. a b Ostryopsis. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-11-20].
  4. a b c Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 119. ISBN 0-333-73003-8.
  5. a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 662, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. a b c d e f g Ostryopsis. [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2019-11-20].
  7. a b c d Bin Tian, Teng-Liang Liu, Jian-Quan Liu. Ostryopsis intermedia, a new species of Betulaceae from Yunnan, China. „Botanical Studies”. 51, s. 257-262, 2010. 
  8. a b Ostryopsis. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-11-20].
  9. a b c d e Ostryopsis davidiana. [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2019-11-20].
  10. a b c Ostryopsis nobilis. [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2019-11-20].
  11. Jerzy Hrynkiewicz-Sudnik, Bolesław Sękowski, Mieczysław Wilczkiewicz: Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 194. ISBN 83-01-13434-8.