Opera Bałtycka

Opera Bałtycka
Ilustracja
Opera i foyer
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gdańsk, al. Zwycięstwa 15

Ukończenie budowy

1915/1950/1982

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Opera Bałtycka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Opera Bałtycka”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Opera Bałtycka”
Ziemia54°22′20,9280″N 18°37′30,4320″E/54,372480 18,625120
Strona internetowa
Foyer

Opera Bałtyckaopera w gdańskiej dzielnicy Aniołki[1]. Największa instytucja kultury województwa pomorskiego[2].

Historia

Pierwszy spektakl operowy w Gdańsku („Le nozze d’Amore e di Psiche” Marco Scacchiego) wystawili w 1646 roku artyści teatru królewskiego z okazji przyjazdu małżonki króla Władysława IVLudwiki Marii Gonzagi. Dla umożliwienia jego wystawienia rozbudowano Szkołę Szermierczą, by mogła zmieścić trzy tysiące widzów. W następnych latach obiekt wykorzystywały zespoły przyjezdne, a stały teatr opery rozpoczął działalność w 1753 roku, zaś w 1773 r. wzniesiono dla niego nową siedzibę[3].

Już po zaborach aktor Teatru Narodowego Tomasz Truskolaski wystawił pierwszą operę w języku polskim – „Wesele wiejskie”. W następnych latach opera w Gdańsku rozwijała się, a jej wysoką rangę poświadcza wystawianie premier kolejnych spektakli krótko po prapremierach[3].

3 września 1915 została otwarta hala sportowo-widowiskowa na 2000 miejsc (niem. Sporthalle). Hala została po II wojnie światowej adaptowana na siedzibę opery[4]. Gmach (z dobudowanym reprezentacyjnym foyer) uzyskał obecny kształt w 1982[5]. Jest to najmniejsza sala operowa w Polsce.

Pierwsza premiera Studia Operowego, uważana za początek historii Opery Bałtyckiej, odbyła się 28 czerwca 1950, kiedy to wystawiono Eugeniusza Oniegina Piotra Czajkowskiego. 1 maja 1953 Studio Operowe i Orkiestra Filharmoniczna zostały połączone w Państwową Operę i Filharmonię Bałtycką, mieszczącą się w obecnym budynku przy alei Zwycięstwa 15. W ciągu wielu lat dokonywano różnych przeróbek, adaptacji i modernizacji starego budynku, rozpoczętych przebudową sceny w 1955, a później, w latach 1972–1982, reszty budynku. W 1974 utworzono nową orkiestrę filharmoniczną, która odtąd pełniła funkcję Filharmonii Bałtyckiej, podczas gdy stara orkiestra pozostawała głównie orkiestrą operową. Obie instytucje kierowane były przez tego samego dyrektora naczelnego i pozostawały pod jednym dachem. Dopiero w roku 1994 rozdzielono definitywnie operę od filharmonii (filharmonia zmieniła siedzibę i dyrektora) i opera stała się samodzielną instytucją artystyczną pod nazwą Państwowa Opera Bałtycka.

W sezonie artystycznym 2009/2010 Opera Bałtycka obchodziła sześćdziesiątą rocznicę swego powstania.

Spektakle produkowane przez Operę Bałtycką brały udział w licznych międzynarodowych projektach. Wielkim sukcesem była Nagroda Niemieckich Krytyków, w 1986 roku gdańskie „Nabucco” uznano za najlepsze przedstawienie zagranicznego prezentowane na niemieckich scenach[6]. W 2008 roku spektakl „Gwałt na Lukrecji” Benjamina Brittena otrzymał dwie nagrody na międzynarodowym festiwalu operowym pod patronatem Mezzo TV w Segedynie na Węgrzech. Dodatkowym profitem było ponowne zaproszenie Opery Bałtyckiej do projektu.

W sezonie 2011/2012 Opera Bałtycka przygotowała światową prapremierę opery Elżbiety Sikory „Madame Curie”. Dzieło to powstało na zamówienie Opery Bałtyckiej i po raz pierwszy zostało zaprezentowane publiczności w Paryżu (listopad 2011), w ramach oficjalnego Programu Kulturalnego Polskiej Prezydencji w Radzie UE. Dwa lata po premierze film z tego spektaklu dostał główną nagrodę wydawców francuskich „Orfeusz”.

W sezonie 2012/2013 w Operze miało miejsce kolejne przedsięwzięcie – premiera dzieła Szostakowicza i jego uczniów, czyli „Skrzypce Rotszylda” Flejszmana w reżyserii Weissa oraz „Gracze” Szostakowicza/Meyera w reżyserii Andrzeja Chyry. Kolejny sezon rozpoczęła premiera opery Krzysztofa Pendereckiego „Ubu Rex” w reżyserii Janusza Wiśniewskiego.

23 kwietnia 2012 zmieniono nazwę Państwowej Opery Bałtyckiej. Nową nazwą jest: Opera Bałtycka w Gdańsku[7].

W 2014 w organizowanych przez Operę koncertach udział wzięło 41.089 osób[8].

W 2017 Opera zanotowała 50 194 widzów (wobec 34 200 widzów w 2016) oraz przychody ze sprzedaży biletów w wysokości 1 828 000 zł (wobec 1 015 056 zł rok wcześniej)[9].

Dyrektorzy naczelni

Dyrektorzy artystyczni

Dyrektorzy muzyczni

  • Yaroslav Shemet (od 2023)

Kierownictwo Baletu

Bałtycki Teatr Tańca

Kierownictwo Chóru

  • Roman Kuklewicz (1950-1953)
  • Leon Snarski (1954-1958)
  • Zbigniew Bruna (1958-1959)
  • Tadeusz Jakubowski (1959-1963)
  • Jerzy Michalak (1964-1966)
  • Wiesław Czerski (1967-1971)
  • Andrzej Bachleda (1972-1975)
  • Wiesław Czerski (1975-1976)
  • Kazimierz Skrzyński (1976)
  • Henryk Czyżewski (1977-1980)
  • Józefa Siudaczyńska (1980-1983)
  • Janusz Łapot (1983-1997)
  • Elżbieta Wiesztordt (1997-2008)
  • Dariusz Tabisz (2008-2011)
  • Anna Michalak (2012-2017)
  • Waldemar Górski (2017-2018)
  • Agnieszka Długołęcka-Kuraś (od 2018)

Zobacz też

Przypisy

  1. Ważne budynki w dzielnicy Gdańsk Aniołki, gdansk4u.pl [dostęp 2016-08-18] [zarchiwizowane 2016-09-13] (pol.).
  2. TVP3 Gdańsk Panorama Gdańsk, 1 marca 2016.
  3. a b Alfabet polskiej opery. G jak Gdańsk i jego ambicje oraz niemożności [online], Onet Muzyka, 2 czerwca 2017 [dostęp 2017-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2017-06-10] (pol.).
  4. ''Wydarzyło się w Gdańsku'' [online], gdansk.pl [dostęp 2024-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2023-06-21] (pol.).
  5. Nowy budynek Opery Bałtyckiej ma przebić wszystko. Tylko gdzie stanie?. trojmiasto.gazeta.pl, 2013-03-08. [dostęp 2024-06-13]. (pol.).
  6. Katarzyna Krzykowska, Gdańsk. Opera Bałtycka współprowadzona przez MKiDN [online], e-teatr.pl, 9 lutego 2023 [dostęp 2024-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2023-02-10] (pol.).
  7. Aktualności: 27.04.2012.
  8. Opery i filharmonie ciągle popularne. Zobacz ranking frekwencji.
  9. Rok 2017 udany dla Opery Bałtyckiej w Gdańsku.
  10. Włodzimierz Nawotka [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2022-10-07] (pol.).

Linki zewnętrzne