Oleg Czyżewski

Oleg Czyżewski
Data i miejsce urodzenia

30 września 1930
Kraków

Data i miejsce śmierci

9 września 1971
Genewa

Zawód, zajęcie

fizyk, speleolog, taternik

Tytuł naukowy

docent doktor

Multimedia w Wikimedia Commons
Grób O. Czyżewskiego

Oleg Czyżewski (ur. 30 września 1930 w Krakowie, zm. 9 września 1971 w Genewie) – fizyk, radioastronom, speleolog i instruktor taternictwa jaskiniowego.

Biografia

Oleg Czyżewski urodził się 30 września 1930 w Krakowie. Stopień doktora nauk matematyczno–fizycznych nadany przez Radę Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii UJ otrzymał 19 października 1961[1], docentura w 1966 roku[2]. Był pracownikiem Instytutu Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie Bronowicach. Przyczynił się do rozwoju Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego[3]. W latach 60. XX wieku przebywał w Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych w Dubnej w ZSRR, gdzie pracując na komorze propanowej badał wraz z Marianem Danyszem oddziaływanie protonów z jądrami węgla. Po powrocie w 1963 roku nawiązał współpracę z CERN-em. W 1968 roku wygłosił referat w Wiedniu dotyczący wysoko–krotnych oddziaływań[4][5].

Uprawiał alpinizm jaskiniowy. Należał najpierw do krakowskiego Klubu Grotołazów, a następnie współtworzył Krakowską Sekcję Taternictwa Jaskiniowego. Skonstruował aparat powietrzny, z którym dokonał pierwszego w Polsce nurkowania swobodnego w Jaskini Bystrej w 1956 roku. Uczestniczył w wyprawach odkrywczych w jaskiniach tatrzańskich (m.in. Jaskinia Zimna, Jaskinia Kasprowa Niżnia, Jaskinia Miętusia, Jaskinia Ciasna) i innych. Był też instruktorem alpinizmu jaskiniowego. Publikował na łamach czasopism „Grotołaz” i „Taternik”. Zmarł nagle w Genewie 9 września 1971 roku, po nocnym dyżurze, w czasie eksperymentu naukowego w CERN-ie. Pochowany w Krakowie na cmentarzu Rakowickim[4][6].

Był żonaty z Marią z Ważewskich, miał pięcioro dzieci[6].

Nagrody

  • 1968 – Nagroda Naukowa im. Wojciecha Rubinowicza[7]

Przypisy

  1. ↑ Zarządzenie Ministra Szkolnictwa Wyższego z dnia 30 grudnia 1961 r. historia.agh.edu.pl. [dostęp 2022-04-15]. (pol.).
  2. ↑ Sylwetki. ifj.edu.pl. [dostęp 2022-04-16]. (pol.).
  3. ↑ Jan Mietelski: Obserwatorium Astronomiczne - Historia. OA UJ. [dostęp 2017-12-15]. (ang.).
  4. ↑ a b Czyżewski Oleg. z-ne.pl. [dostęp 2022-04-15]. (pol.).
  5. ↑ Danuta Kisielewska: Pierwsze eksperymenty w CERN–ie z udziałem Polaków. ifj.edu.pl. [dostęp 2022-04-15]. (pol.).
  6. ↑ a b Prawdziwy przyjaciel. dziennikpolski24.pl, 17 października 2000. [dostęp 2022-04-15]. (pol.).
  7. ↑ Laureaci Nagrody Naukowej im. Wojciecha Rubinowicza. ptf.net.pl. [dostęp 2022-04-15]. (pol.).