Polenlager 75

Polenlager Ratibor Schützhaus nr 75

Odpowiedzialny	III Rzesza
Rozpoczęcie działalności	czerwiec 1942 jako Polenlager
Zakończenie działalności	16 listopada 1943
Terytorium	Polska pod okupacją niemiecką
Miejsce	Racibórz
Pierwotne przeznaczenie	obóz przesiedleńczy 1940 – 1942
Narodowość więźniów	Polacy
Komendanci	Willi Lerch 1942 – 1943
Położenie na mapie Raciborza Polenlager 75
Położenie na mapie Polski Polenlager 75
Położenie na mapie województwa śląskiego Polenlager 75
Położenie na mapie powiatu raciborskiego Polenlager 75
50°04′24,6″N 18°13′20,2″E/50,073500 18,222278

Polenlager Ratibor Schützhaus nr 75 – jeden z 24 niemieckich obozów koncentracyjnych w systemie Polenlager utworzony w Raciborzu przeznaczonych dla ludności polskiej mieszkającej na Śląsku.

 Osobne artykuły: Polenlager i Obozy dla Polaków w powiecie raciborskim.

Obóz mieścił się na peryferiach miasta w zabudowaniach strzelnicy, wybudowanej przez niemieckie bractwo kurkowe przy Wiesenstrasse 23 (dzisiejsza ul. Łąkowa) od 15 – 20 czerwca 1942 r. do listopada 1943 r. W tym miejscu od roku 1940 funkcjonował już obóz dla przesiedlanych Niemców, który został przekształcony w obóz dla Polaków. Jego komendantem był 23-letni SS-man Willi Lerch. Osadzeni Polacy pochodzili przede wszystkim z powiatu żywieckiego. Ze sprawozdań niemieckiego Urzędu Zdrowia możemy zrekonstruować tylko niepełne dane dotyczące więźniów: 25 września 1942 roku urząd podaje liczbę 118 uwięzionych, 14 stycznia 1943 r. liczbę 142 więźniów w stosunku do poprzedniego stanu (270 osób), mężczyźni – 26,8%, kobiety – 22,1%, małoletni do lat 14–40,1%, natomiast w sprawozdaniu z 11 października 1943 r. – 241 Polaków.

Volksdeutsche Mittelstelle (VoMi) – Centrala Przesiedleń Niemców, zaplanowała 16 listopada 1943 r. likwidację obozu, aby umieścić w tym miejscu przesiedleńców znad Kubania. Epidemia tyfusu od 15 września do listopada 1943 r. zmusiła Urząd Zdrowia do izolacji obozu. W listopadzie więźniów przeniesiono do obozu nr 92 w Kietrzu likwidując tym samym Polenlager nr 75.

 Osobny artykuł: Wysiedlenia Polaków podczas II wojny światowej dokonane przez Niemców.

• Hrabar Roman, Tokarz Z., Wilczur J. E., „Czas niewoli i czas śmierci. Martyrologia dzieci polskich w okresie okupacji hitlerowskiej”, Warszawa, 1979.
• Hrabar Roman, „Niemieckie obozy dla Polaków na Śląsku w czasie II wojny światowej „Polenlager””, Katowice 1972.
• Hrabar Roman, „Skazane na zagładę. Praca niewolnicza kobiet polskich w II Rzeszy i los ich dzieci”, Katowice 1989.
• Hrabar Roman, „Przeciwko światu przemocy”, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1982.
• Szefer A., „Przesiedleńcy niemieccy na Górnym Śląsku w latach 1939–1945”, Katowice 1974.

• Artykuł Bena Benczewa – Obozy dla Polaków w powiecie raciborskim.