Obione

Obione
Ilustracja
Obione szypułkowa
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

szarłatowate

Rodzaj

obione

Nazwa systematyczna
Halimione P. Aellen
Verh. Naturf. Ges. Basel 49: 121. 1938[3]
Typ nomenklatoryczny

H. pedunculata (Linnaeus) P. Aellen[3]

Synonimy
  • Halimus Wallroth[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Obione (Halimione Aellen) – rodzaj roślin z rodziny szarłatowatych (Amaranthaceae), w systemach klasyfikacyjnych w XX wieku zaliczany zwykle do komosowatych (Chenopodiaceae). W dominującym w XXI wieku szerokim ujęciu rodzaju łoboda Atriplex – włączany do tego rodzaju. Należą tu trzy gatunki występujące w basenie Morza Śródziemnego oraz oddalonych od niego obszarach Eurazji[4]. Jeden gatunek – obione szypułkowa Halimione pedunculata występował w Polsce (ma status wymarłego w kraju)[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Wyróżniany w niektórych ujęciach systematycznych rodzaj z podrodziny Chenopodioideae. W systemach wyróżniających rodzinę komosowatych Chenopodiaceae – włączany do niej[6], a w systemach łączących ją z rodziną szarłatowatych Amaranthaceae – zaliczany do niej (np. system APG IV z 2016[7]). W obrębie podrodziny klasyfikowany do plemienia Chenopodieae[6] lub Atripliceae, w drugim wypadku wyodrębniany bywa też do podplemienia Atriplicinae[8]. Plemię Atripliceae rozdzieliło się na dwie linie rozwojowe we wczesnym miocenie. Jedna z nich (grupa Archiatriplex) obejmuje współcześnie 8 ubogich w gatunki rodzajów o charakterze reliktowym, druga obejmuje obfitujący w gatunki rodzaj Atriplex i siostrzany rodzaj Halimione. Do rodzaju Atriplex włączane są zagnieżdżone w nim liczne drobne rodzaje (Obione, Blackiella, Haloxanthium, Neopreissia, Senniella i Theleophyton), ale często też Halimione jako sekcje Atriplex sect. Halimus i Pedicellatae[9].

Rodzaj Halimione pierwotnie wyodrębniony został na podstawie mających go wyróżniać podługowatych, całobrzegich i szarych liści oraz silnie powiększających się po kwitnieniu przysadek. Rośliny o podobnych cechach opisano jednak także w obrębie rodzaju Atriplex, co przy bliskim pokrewieństwie obu rodzajów stało się powodem ich łączenia. Za odrębnością rodzajów, obok potwierdzonym w analizach molekularnych DNA tworzeniem odrębnych linii rozwojowych, świadczą odnalezione synapomorfie polegające na przyrastaniu owocni do przysadek oraz nietypowej budowie łupiny nasiennej – błoniastej, składającej się z dwóch warstw komórek izodiametrycznych[8].

Wykaz gatunków[6] (na drugim miejscu nazwy w ujęciu włączającym te gatunki do rodzaju Atriplex)[10]

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-08-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-08-20] (ang.).
  3. ↑ a b c Halimione P. Aellen. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-08-20].
  4. ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 417, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  5. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 91, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. ↑ a b c Genus Halimione Aellen. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-08-20].
  7. ↑ The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 181, 1, s. 1–20, 2016. DOI: 10.1111/boj.12385. 
  8. ↑ a b Gudrun Kadereit, Evgeny V. Mavrodiev, Elizabeth H. Zacharias, Alexander P. Sukhorukov. Molecular phylogeny of Atripliceae (Chenopodioideae, Chenopodiaceae): Implications for systematics, biogeography, flower and fruit evolution, and the origin of C4 photosynthesis. „American Journal of Botany”. 97, 10, s. 1664-1687, 2010. DOI: 10.3732/ajb.1000169. 
  9. ↑ Susy Fuentes-Bazan, Pertti Uotila, Thomas Borsch. A novel phylogeny-based generic classification for Chenopodium sensu lato, and a tribal rearrangement of Chenopodioideae (Chenopodiaceae). „Willdenowia”. 42, s. 5-24, 2012. 
  10. ↑ Halimione Aellen. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-08-20].