ORP Rybitwa (1966)

Zobacz też: inne jednostki pływające o tej nazwie.
ORP Rybitwa
Ilustracja
Bliźniaczy trałowiec ORP „Flaming”
Klasa

trałowiec

Typ

206F

Projekt

B206F

Oznaczenie NATO

Krogulec class

Historia
Stocznia

Stocznia im. Komuny Paryskiej, Gdynia

Położenie stępki

12 maja 1966

Wodowanie

30 sierpnia 1966

 Marynarka Wojenna (PRL)
Wejście do służby

15 kwietnia 1967

Wycofanie ze służby

5 stycznia 2002

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 426 ton
pełna: 470 t

Długość

całkowita: 58,2 metra

Szerokość

7,97 m

Zanurzenie

2,14 m

Napęd
2 silniki wysokoprężne FIAT 2312 SS o łącznej mocy 2648 kW (3600 KM)
2 śruby
Prędkość

18,4 węzła

Zasięg

2000 Mm przy prędkości 17 węzłów

Sensory
sonar Tamir-11M
radar Lin-M
system „swój-obcy” Kremnij-2
radionamiernik ARP-50-1,2M
Uzbrojenie
6 działek kal. 25 mm 2M-3M (3 x II)
2 zrzutnie bg, 10-16 min
Wyposażenie
trał kontaktowy MT-2
trał magnetyczny TEM-52M
trał akustyczny BAT-2
radiostacja R-609
Załoga

49

ORP Rybitwa – polski trałowiec bazowy z okresu zimnej wojny, jeden z serii dwunastu okrętów proj. 206F. Jednostka mierzyła 58,2 metra długości, 7,97 metra szerokości i miała zanurzenie 2,14 metra, a jej wyporność pełna wynosiła 470 ton. Uzbrojona była w trzy podwójne zestawy działek automatycznych 2M-3M kalibru 25 mm i bomby głębinowe, a ponadto była przystosowana do przewozu i stawiania min morskich.

Okręt został zwodowany 30 sierpnia 1966 roku w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, a do służby w Marynarce Wojennej przyjęto go 15 kwietnia 1967 roku. Intensywnie eksploatowana jednostka, oznaczona numerem burtowym 622, cały okres służby spędziła w 13. Dywizjonie Trałowców 9. Flotylli Obrony Wybrzeża w Helu. Okręt został skreślony z listy floty po blisko 35-letnim okresie użytkowania w styczniu 2002 roku.

Projekt i budowa

Sylwetka trałowca proj. 206F

Prace nad nowym typem trałowca rozpoczęły się w gdańskim Centralnym Biurze Konstrukcji Okrętowych nr 2 w 1958 roku, w celu zastąpienia służących od 1946 roku trałowców proj. 253Ł[1]. Nowe okręty miały być więc początkowo trałowcami redowymi, zdolnymi do prowadzenia trałowań kontaktowych i niekontaktowych w rejonie baz morskich i stawiania niewielkich zagród minowych, o wyporności około 200 ton, prędkości 18 węzłów, zasięgu 3000 Mm, uzbrojeniu składającym się z dwóch działek kalibru 45 mm i czterech wkm kal. 14,5 mm i standardowym dla końca lat 50. wyposażeniu trałowym[2]. Dowództwo Marynarki Wojennej opublikowało jednocześnie wymagania na nowy trałowiec bazowy o wyporności 570 ton, mimo trwania przygotowań do podjęcia licencyjnej produkcji radzieckich trałowców proj. 254[3]. CKBO nr 2 pod kierownictwem inż. Henryka Andrzejewskiego przygotowało zarówno projekt trałowca redowego (pod oznaczeniem 206), jak też cztery projekty większego trałowca bazowego (proj. 250–253)[4]. Po wielu dyskusjach postanowiono zaprzestać prac nad trałowcami bazowymi proj. 250–253 na rzecz przekształcenia w trałowiec bazowy jednostki projektu 206[5]. W 1959 roku CKBO nr 2 opracował zmodyfikowany projekt trałowca o wyporności 425 ton, którego napęd miały stanowić włoskie silniki wysokoprężne FIAT, wobec braku odpowiednich jednostek napędowych produkowanych w państwach socjalistycznych[5][a]. Projekt (pod oznaczeniem B206F[b]) został przyjęty do realizacji w grudniu 1959 roku przez Ministra Obrony Narodowej, lecz ostateczny projekt techniczny zatwierdzono w Dowództwie MW dopiero 19 lutego 1962 roku[8]. Koszty dokumentacji wyniosły 1,7 mln zł, a budowa prototypu (czyli przyszłego „Orlika”) kosztowała 80 mln zł[9]. Roczny limit eksploatacyjny jednostki określono na 700 godzin, a żywotność konstrukcji na 20 lat[10].

ORP „Rybitwa” zbudowana została w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni (numer stoczniowy 206F/10)[11][12]. Nadzór wojskowy nad budową sprawował kmdr ppor. inż. Konstanty Cudny[13]. Stocznia zastosowała metodę budowy kadłuba jednostki z sekcji, łączonych na pochylni (opracowaną wcześniej w celu masowej budowy trawlerów)[7]. Stępkę okrętu położono 12 maja 1966 roku[11][14], a zwodowany został 30 sierpnia 1966 roku[12][14]. Matką chrzestną jednostki była Zofia Rek – żona byłego dowódcy 13. Dywizjonu Trałowców kmdra Jana Reka[15][16]. Trałowiec otrzymał tradycyjną dla polskich okrętów minowych nazwę pochodzącą od ptaka[17].

Dane taktyczno-techniczne

Okręt był gładkopokładowym, pełnomorskim trałowcem, przystosowanym do pływania w warunkach częściowego oblodzenia[9][18]. Długość całkowita wynosiła 58,2 metra, szerokość 7,97 metra i zanurzenie 2,14 metra[5][19]. Wysokość boczna miała wielkość 4 metry[12]. Wykonany ze stali, całkowicie spawany kadłub jednostki został wzmocniony w celu zwiększenia odporności na podwodne wybuchy[9]. Podzielony był na siedem przedziałów wodoszczelnych: (od dziobu): I – forpik (magazyn bosmański, sprzętu okrętowego i żywnościowy, skrzynia łańcuchowa i winda kotwiczna), II – stacja radiolokacyjna oraz magazyn artyleryjski i elektryczny, III – pomieszczenia mieszkalne oraz pomieszczenie żyrokompasów i centrali artyleryjskiej, IV – siłownia pomocnicza, V – siłownia główna z centrum sterowania napędem, VI – rufowe pomieszczenie załogi i VII – magazyn sprzętu trałowego, maszyna sterowa i zrzutnie bomb głębinowych[20]. W najniższym poziomie kadłuba mieściły się zbiorniki paliwa, wody słodkiej i użytkowej oraz wały napędowe[21]. Na dolnym poziomie nadbudówki znajdowały się kabiny oficerów, mesa, kuchnia, sanitariaty i podręczne magazyny żywności[21]. W górnej części mieściła się sterówka oraz kabiny: radiowa, nawigacyjna i sonaru oraz, na pokładzie sygnałowym, pokryte brezentowym dachem stanowisko dowodzenia i lekki, trójpodporowy maszt z antenami urządzeń radiotechnicznych[21][22]. Wyporność standardowa wynosiła 426 ton, a pełna 470 ton[5][11][c].

Okręt napędzany był przez dwa nienawrotne, turbodoładowane 12-cylindrowe czterosuwowe silniki wysokoprężne w układzie V FIAT 2312 SS o maksymalnej mocy 1324 kW (1800 KM) każdy (nominalna moc wynosiła 1400 KM przy 920 obr./min), poruszające poprzez przekładnie redukcyjne Lohman GUB dwiema śrubami nastawnymi Lips-Schelde[7][23]. Maksymalna prędkość okrętu wynosiła 18,4 węzła (ekonomiczna – 17 węzłów)[11][24]. Okręt mógł zabrać 55,5 tony paliwa okrętowego, co zapewniało zasięg wynoszący 2000 Mm przy prędkości 17 węzłów[19][23][d]. Na rufie znajdowały się dwa podwieszane, zrównoważone stery, poruszane maszynką sterową MS25[7]. Energię elektryczną zapewniały cztery brytyjskie generatory główne Ruston(inne języki) S324M o mocy 60 kVA każdy (składające się z prądnicy i silnika Leyland SW400 o mocy 72 KM przy 1500 obr./min), generator postojowy S322M o mocy 27 kVA oraz generator trału elektromagnetycznego M50[7][11]. Autonomiczność okrętu wynosiła 12 dób[12][24]. Jednostka mogła bezpiecznie pływać przy stanie morza 8, a zadania trałowe wykonywać do stanu morza 4, z prędkością od 0 do 12 węzłów[7][23].

Zestaw artyleryjski 2M-3M kal. 25 mm

Uzbrojenie artyleryjskie jednostki stanowiły trzy podwójne zestawy działek automatycznych 2M-3M kal. 25 mm, z łącznym zapasem amunicji wynoszącym 6000 naboi, umieszczone przed nadbudówką na osi symetrii okrętu (jedno stanowisko) oraz na nadbudówce rufowej (dwa stanowiska obok siebie)[19][25]. Broń ZOP stanowiły dwie podpokładowe zrzutnie bomb głębinowych z łącznym zapasem 12 bomb B-1[11][23]. Ponadto okręt posiadał dwa pokładowe tory minowe, na których mógł zamiennie przenosić: 10 min typu KB lub AMD-500, 16 wz. 08/39 lub 8 typu AMD-1000[11][26]. Załoga uzbrojona była także w broń indywidualną, którą stanowiły 22 kbk AK i 8 pistoletów, z łącznym zapasem 17 000 sztuk amunicji[23].

Początkowe wyposażenie trałowe stanowiły: trał kontaktowy MT-2, elektromagnetyczny TEM-52M i akustyczny BAT-2[11][23]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało system rozpoznawczy „swój-obcy” typu Kremnij-2, radiostację UKF R-609M, nadajnik KF R-644, odbiornik KF R-671, odbiornik pełnozakresowy R-619, radionamiernik ARP-50-1,2M, sonar Tamir-11M (MG-11M), radar obserwacji ogólnej Lin-M i system radionawigacji Rym-K[7][11][e]. Jednostka wyposażona była też w zrzutnie dla 8 świec dymnych MDSz, żyrokompas Kurs-4, kompasy magnetyczne UKPM-1M i UKPM-3M, echosondę NEŁ-5, log MGŁ-25 i pracujący w podczerwieni system pływania zespołowego Chmiel[7].

Trałowiec został dostosowany do biernej obrony przeciwatomowej i przeciwchemicznej. W tym celu zbudowano trzy pomieszczenia z urządzeniami filtrowentylacyjnymi, a także zamontowano urządzenia dozymetryczne oraz rurociągi do zraszania i spłukiwania okrętu[23]. Wyposażenie uzupełniały urządzenia demagnetyzacyjne[7].

Załoga okrętu składała się z 49 osób – 5 oficerów, 16 podoficerów i 28 marynarzy[12][27].

Służba

Polskie trałowce proj. 206F w morzu

15 kwietnia 1967 roku w Gdyni ORP „Rybitwa” został wcielony do służby w Marynarce Wojennej, na mocy rozkazu dowódcy MW nr 023/org. z 11 kwietnia[28][29]. Okręt z oznaczeniem burtowym 622 wszedł w skład 13. Dywizjonu Trałowców 9. Flotylli Obrony Wybrzeża, stacjonując na Helu, a jego pierwszym dowódcą został kpt. mar. Andrzej Jabłoński[11]. Zadaniem okrętu było poszukiwanie pól minowych i ich niszczenie, trałowanie rozpoznawcze i kontrolne, wytyczanie torów pływania i prowadzenie za trałami okrętów lub ich zespołów[7][25]. Jednostka wraz z bliźniaczymi trałowcami brała udział w niemal wszystkich ważniejszych ćwiczeniach polskich okrętów oraz manewrach flot Układu Warszawskiego, uczestnicząc też często w unieszkodliwianiu niewybuchów pochodzących z okresu II wojny światowej[30].

W dniach 19–26 czerwca 1967 roku okręt brał udział w trałowaniu bojowym, powtarzając tę operację między 10 maja a 13 czerwca 1969 roku[16].

Na początku lat 70. ORP „Rybitwa” jednostką flagową IV grupy 13. Dywizjonu Trałowców (należały do niej ponadto „Mewa” i „Czajka”)[31]. W latach 1970–1974 okręt uczestniczył w poszukiwaniu min na obszarze przeznaczonym pod budowę Portu Północnego w Gdańsku[14]. W czerwcu 1975 roku, w związku z wprowadzeniem przez MW zmiennego systemu numeracji okrętów, jednostce zmieniono numer burtowy na 652[32]. W tym miesiącu okręt uczestniczył w ćwiczeniach o kryptonimie Posejdon-75[33]. W połowie 1976 roku dokonano kolejnej zmiany oznaczenia jednostki, która otrzymała numer 677[34]. Do pierwotnego oznaczenia (622) okręt powrócił w połowie 1978 roku[35]. W dniach 4–26 maja 1983 roku trałowiec wziął udział w wielkich ćwiczeniach sił Marynarki Wojennej o kryptonimie Reda-83[36].

W czerwcu 1994 roku jednostka wzięła udział w międzynarodowych ćwiczeń sił morskich NATO Baltops[16]. W lipcu 1994 roku „Rybitwa” uczestniczyła na wodach Zatoki Gdańskiej w ćwiczeniach z udziałem sześciu holenderskich okrętów przeciwminowych: niszczycieli min „Harlingen” (M854)(inne języki), „Schiedam” (M860)(inne języki), „Urk” (M861)(inne języki) i „Willemstad” (M864)(inne języki) oraz trałowców „Naarden” (M823)(inne języki) i „Sittard” (M830)(inne języki)[37].

W dniach 2–14 października 1995 roku okręt wziął udział w zorganizowanych przez marynarkę belgijską(inne języki) ćwiczeniach sił obrony przeciwminowej Sandy Coast (razem z trałowcami „Mewa” i „Czajka” oraz zbiornikowcem „Bałtyk”)[38].

Podczas długoletniej służby modernizacji poddano wyposażenie radioelektroniczne okrętu: radar Lin-M został zastąpiony nowszym TRN-823, a następnie SRN-302; system „swój-obcy” Kremnij-2 wymieniono na Nichrom-RR, dodano też drugą stację radiolokacyjną SRN-2061[11][39]. Usunięto również przestarzały system radionawigacji Rym-K, zastępując go nowocześniejszym Bras (z odbiornikiem Hals); zamontowano też odbiorniki brytyjskiego systemu radionawigacyjnego Decca – Pirs-1M[7][14]. W latach 70. na okręcie wymieniono tratwy ratunkowe na pneumatyczne[40]. W pierwszej połowie lat 80. wzmocniono uzbrojenie przeciwlotnicze trałowca, instalując na wysokości komina po obu burtach dwie poczwórne wyrzutnie Fasta-4M rakiet przeciwlotniczych Strzała-2M (z łącznym zapasem 16 pocisków)[11][22]. Zmiany objęły również wyposażenie trałowe: trał kontaktowy MT-2 zmodernizowano do wariantu MT-2W (z przecinakami wybuchowymi), zainstalowano też nowy polski trał elektromagnetyczny TEM-PE-2 i głębokowodny, szybkobieżny trał akustyczny BGAT[14]. W końcowym okresie służby trałowiec wyposażono w holowaną, boczną polską stację hydrolokacyjną SHL-200 Flaming B, a także wymieniono zużyte jednostki napędowe FIATA, montując sześciocylindrowe silniki wysokoprężne Sulzer 6AL25/30 o maksymalnej mocy 1700 KM (nominalnie 1100 KM przy 750 obr./min)[7][11].

5 stycznia 2002 roku w Porcie Wojennym w Helu „Rybitwa” została wycofana ze służby, po blisko 35-letnim okresie eksploatacji[41]. Następnie była czasowo wykorzystywana jako hulk dla załóg trzech bliźniaczych trałowców modernizowanych do standardu niszczycieli min (proj. 206FM)[11][14]. Kadłub jednostki został przekazany Agencji Mienia Wojskowego w celu sprzedaży; 14 października 2003 roku w Warszawie odbył się przetarg[42][43].

Dowódcy okrętu

Zestawienie zostało opracowane na podstawie Wierzykowski 2012 ↓, s. 41:

  • 1966–1968 – kpt. mar. Andrzej Jabłoński
  • 1968–1969 – kpt. mar. Edward Janota
  • 1969–1971 – kpt. mar. Władysław Maćkowski
  • 1971–1973 – kpt. mar. Ryszard Bogucki
  • 1973–1974 – por. mar. Władysław Kierzkowski
  • 1974–1975 – kpt. mar. Mieczysław Ostrowski
  • 1975–1978 – por. mar. Andrzej Markiewicz
  • 1978–1980 – por. mar. Jerzy Russjan
  • 1980–1982 – por. mar. Marek Młynarczyk
  • 1982–1986 – kpt. mar. Hilary Wiśniewski
  • 1986–1990 – kpt. mar. Józef Lipka
  • 1990–1991 – por. mar. Cezary Barecki
  • 1991–1993 – por. mar. Arkadiusz Walczak
  • 1993–1995 – kpt. mar. Andrzej Stupakowski
  • 1995–1997 – por. mar. Zbigniew Obielak
  • 1997–2002 – kpt. mar. Andrzej Danilewicz[f]

Uwagi

  1. ↑ Początkowo planowano użyć do napędu trałowców holenderskich silników wysokoprężnych RHUB 215 o mocy 1500 KM, jednak nie udało się uzyskać na nie licencji (podobnie zresztą jak na silniki FIATA, które w liczbie 24 sztuk zakupiono ostatecznie za kwotę 2,4 mln USD)[6].
  2. ↑ Litera „F” w oznaczeniu projektu symbolizuje prawdopodobnie użyte do napędu trałowców silniki FIATA[7].
  3. ↑ Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 316 podają wyporność standardową 424 tony i pełną 503 tony, zaś Piwowoński 1989 ↓, s. 336 podaje, że wyporność wynosiła 450/483 tony.
  4. ↑ Kamiński 2008 ↓, s. 26 i Koszela 2017 ↓, s. 120 podają, że zasięg wynosił 2000 Mm przy prędkości 15 węzłów, zaś Piwowoński 1989 ↓, s. 336, że 3200 Mm przy 12 węzłach.
  5. ↑ Pietlewannyj 2009 ↓, s. 138 i Gogin 2021 ↓ podają, że na okręcie zamontowano radar obserwacji ogólnej Don.
  6. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 276 i Ciślak i Walczak 2002 ↓, s. 4 podają, że ostatnim dowódcą jednostki był kpt. mar. Leszek Banaś.

Przypisy

  1. ↑ Kamiński 2008 ↓, s. 23.
  2. ↑ Kamiński 2008 ↓, s. 23–24.
  3. ↑ Kamiński 2008 ↓, s. 24.
  4. ↑ Kamiński 2008 ↓, s. 24–25.
  5. ↑ a b c d Kamiński 2008 ↓, s. 26.
  6. ↑ Kamiński 2008 ↓, s. 25–27.
  7. ↑ a b c d e f g h i j k l Ciślak 1995 ↓, s. 91.
  8. ↑ Kamiński 2008 ↓, s. 26–27.
  9. ↑ a b c Kamiński 2008 ↓, s. 27.
  10. ↑ Pater 1994 ↓, s. 49.
  11. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Koszela 2017 ↓, s. 120.
  12. ↑ a b c d e Ciślak 1995 ↓, s. 90.
  13. ↑ Ciesielski, Pater i Przybylski 1992 ↓, s. 275.
  14. ↑ a b c d e f Kamiński 2008 ↓, s. 29.
  15. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 276.
  16. ↑ a b c Ciślak i Walczak 2002 ↓, s. 4.
  17. ↑ Nowak 2021 ↓, s. 16.
  18. ↑ Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 316.
  19. ↑ a b c Pietlewannyj 2009 ↓, s. 138.
  20. ↑ Kamiński 2008 ↓, s. 27–28.
  21. ↑ a b c Kamiński 2008 ↓, s. 28.
  22. ↑ a b Ciślak 1995 ↓, s. 92.
  23. ↑ a b c d e f g Pater 1994 ↓, s. 51.
  24. ↑ a b Pater 1994 ↓, s. 52.
  25. ↑ a b Pater 1994 ↓, s. 50.
  26. ↑ Pater 1994 ↓, s. 50–51.
  27. ↑ Gogin 2021 ↓.
  28. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 85.
  29. ↑ Rochowicz 2003 ↓, s. 31.
  30. ↑ Kamiński 2008 ↓, s. 28–29.
  31. ↑ Sołkiewicz 2015 ↓, s. 456.
  32. ↑ Rochowicz 2020b ↓, s. 63.
  33. ↑ Rochowicz 2021 ↓, s. 29.
  34. ↑ Rochowicz 2020b ↓, s. 64.
  35. ↑ Rochowicz 2020b ↓, s. 67.
  36. ↑ Rochowicz 2020a ↓, s. 45-46.
  37. ↑ Walczak 1994 ↓, s. 5.
  38. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 181.
  39. ↑ Ciślak 1995 ↓, s. 91–92.
  40. ↑ Nowak 2021 ↓, s. 32–33.
  41. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 275–276.
  42. ↑ Ciślak i Walczak 2003 ↓, s. 9.
  43. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 316.

Bibliografia

  • Czesław Ciesielski, Walter Pater, Jerzy Przybylski: Polska Marynarka Wojenna 1918-1980. Wyd. I. Warszawa: Bellona, 1992. ISBN 83-1108-202-2.
  • Jarosław Ciślak: Polska Marynarka Wojenna 1995: okręty, samoloty i śmigłowce, uzbrojenie, organizacja. Wyd. I. Warszawa: Lampart & Bellona, 1995, seria: Ilustrowana Encyklopedia Techniki Wojskowej, 6. ISBN 83-86776-08-0.
  • Jarosław Ciślak, Janusz Walczak. Kronika Polskiej Marynarki Wojennej. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2 (33), 2002. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Jarosław Ciślak, Janusz Walczak. Kronika Polskiej Marynarki Wojennej. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 6 (42), 2003. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
  • Ivan Gogin: ORLIK minesweepers (project 206F, 1963 – 1967). Navypedia. [dostęp 2021-06-09]. (ang.).
  • Jerzy M. Kamiński. Współczesne „ptaszki”, czyli historia projektu 206. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 9 (81), 2008. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Witold Koszela: Okręty Floty Polskiej. T. II. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-68-9.
  • Grzegorz Nowak: ORP Flaming – trałowce bazowe proj. 206F. T. 26. Warszawa: Wydawnictwo Edipresse, 2021, seria: Okręty Polskiej Marynarki Wojennej. ISBN 978-83-8177-542-7.
  • Walter Pater. Polskie trałowce typu Orlik (proj. „206F”). „Okręty Wojenne”. Nr 11, 1994. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X. 
  • M.B. Pietlewannyj: Korabli stran Warszawskogo dogowora. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2009. ISBN 978-5-8172-0127-7. (ros.).
  • Jan Piwowoński: Flota spod biało-czerwonej. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1989. ISBN 83-10-08902-3.
  • Robert Rochowicz. Narcyz – system zmiennych numerów burtowych. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 11-12 (201), 2020. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Robert Rochowicz. Ostatnia parada MW PRL. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 5-6 (204), 2021. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Robert Rochowicz. Reda-83 – kiedyś to były ćwiczenia. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 7-8 (1999), 2020. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Robert Rochowicz. Z dziejów Polskiej Marynarki Wojennej. Rok 1967. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 1 (38), 2003. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Mieczysław Serafin: Polska Marynarka Wojenna 1945-2007. Kronika wydarzeń. Gdynia: Zespół Redakcyjno-Wydawniczy Marynarki Wojennej, 2008. ISBN 978-83-88698-03-3.
  • Henryk Sołkiewicz (red.): Ewolucyjny rozwój sił okrętowych Marynarki Wojennej w latach 1945–2010. Gdynia: Wydawnictwo BP/Akademia Marynarki Wojennej, 2015. ISBN 978-83-941308-4-8.
  • Janusz Walczak. Z życia Marynarki Wojennej RP. „Okręty Wojenne”. Nr 11, 1994. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X. 
  • Waldemar Wierzykowski: Od kanonierki do fregaty. Okręty spod biało-czerwonej i ich dowódcy 1920-2011. Świnoujście: 2012.
Trałowce projektu 206F

Read other articles:

Francelia Billington

Francelia BillingtonLahirFrancelia Billington(1895-02-01)1 Februari 1895Dallas, Texas, A.S.Meninggal24 November 1934(1934-11-24) (umur 39)Glendale, California, A.S.PekerjaanAktrisSuami/istriLester Cuneo (m.1920–div.1925)Anak2 Francelia Billington (1 Februari 1895 – 24 November 1934) adalah aktris pada era awal film bisu asal Amerika, dan operator kamera yang ulung.[1] Réferensi ^ Von Stroheim Picture Heads Clune Program, Los Angeles Times, June 24, 1924, pg. A...

 

Gschwend

Gschwend Lambang kebesaranLetak Gschwend di Ostalbkreis NegaraJermanNegara bagianBaden-WürttembergWilayahStuttgartKreisOstalbkreisPemerintahan • MayorRosalinde KottmannLuas • Total54,50 km2 (2,100 sq mi)Ketinggian484 m (1,588 ft)Populasi (2021-12-31)[1] • Total4.882 • Kepadatan0,90/km2 (2,3/sq mi)Zona waktuWET/WMPET (UTC+1/+2)Kode pos74417Kode area telepon07972Pelat kendaraanAASitus webwww.gschwend.de ...

 

Perubahan iklim di Greenland

Peta Greenland menurut citra satelit Greenland (bahasa Greenland: Kalallit Nunaat, bahasa Denmark : Grønland) merupakan wilayah dependensi dari Kerajaan Denmark yang memiliki otonomi untuk mengatur urusan domestiknya sendiri. Wilayah ini merupakan pulau terbesar di dunia dan terletak di Samudera Atlantik bagian utara.[1] Hal ini terlihat dari jarak antara wilayah utara ke selatan sejauh 1.660 mil (2.760 kilometer) dan lebih dari 650 mil (1.050 kilometer) dari timur ke barat pada...

Srinivasa Perumal Temple, Kudavasal

This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help improve this article by introducing more precise citations. (September 2014) (Learn how and when to remove this template message) Hindu temple in Tamil Nadu, India Srinivasa Perumal TempleReligionAffiliationHinduismDeitySrinivasa (Vishnu), Lakshmi (as Alarmelu Manga Thaayar)FeaturesTower: Garuda VimanamTemple tank: Amirtha PushakaraniLo...

 

Audio crossover

Electronic filter circuitry used in loudspeakers A passive 2-way crossover designed to operate at loudspeaker voltages. Audio crossovers are a type of electronic filter circuitry that splits an audio signal into two or more frequency ranges, so that the signals can be sent to loudspeaker drivers that are designed to operate within different frequency ranges. The crossover filters can be either active or passive.[1] They are often described as two-way or three-way, which indicate, resp...

 

Dövény

Village in Northern Hungary, HungaryDövényVillage SealDövényCoordinates: 48°20′51.54″N 20°32′36.1″E / 48.3476500°N 20.543361°E / 48.3476500; 20.543361Country HungaryRegionsNorthern HungaryCountyBorsod-Abaúj-Zemplén CountyArea • Total11.65 km2 (4.50 sq mi)Population (2008) • Total289Time zoneUTC+1 (CET) • Summer (DST)UTC+2 (CEST) Dövény is a village in Borsod-Abaúj-Zemplén County in north...

Joseph Maria Pernicone

Catholic bishop Joseph Maria PerniconeAuxiliary Bishop of New YorkIn office1954-1978OrdersOrdinationDecember 18, 1926ConsecrationMay 5, 1954by Cardinal Francis SpellmanPersonal detailsBorn(1903-11-04)November 4, 1903Regalbuto, SicilyDiedFebruary 11, 1985(1985-02-11) (aged 81)Jacobi Hospital in the BronxNationalityItalianDenominationRoman CatholicParentsSalvatore and Petronilla (née Taverna) PerniconeEducationCathedral CollegeAlma materSt. Joseph's Seminary Joseph Maria Pernicone (N...

 

Rigoletto Trezzi

Rigoletto Trezzi Nazionalità  Italia Calcio Ruolo Centrocampista Termine carriera 1912 Carriera Squadre di club1 1910-1911 Libertas Milano? (?)1911-1912 Racing Libertas? (?) 1 I due numeri indicano le presenze e le reti segnate, per le sole partite di campionato.Il simbolo → indica un trasferimento in prestito.   Modifica dati su Wikidata · Manuale Rigoletto Trezzi Informazioni personali Arbitro di Calcio Sezione Milano Attività nazionale Anni Campionato Ruolo 1...

 

Friedrich Guggenberger

Friedrich GuggenbergerBorn(1915-03-06)6 March 1915Munich, Kingdom of Bavaria, German EmpireDied13 May 1988(1988-05-13) (aged 73)Erlenbach am Main, West GermanyAllegiance Nazi Germany West GermanyService/branch Kriegsmarine German NavyYears of service1934–45 (Kriegsmarine)1956–72 (Bundesmarine)RankKonteradmiralCommands heldU-28U-81U-847U-513Battles/warsWorld War II Battle of the Atlantic Great Papago Escape AwardsKnight's Cross of the Iron Cross with Oak Leave...

Jorge Castañeda

Questa voce sull'argomento calciatori messicani è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Jorge Castañeda Reyes Nazionalità  Messico Altezza 175 cm Peso 75 kg Calcio Ruolo Centrocampista Termine carriera 2000 Carriera Squadre di club1 1987-1996 Atlas? (?)1997 Colorado Rapids24 (0)1999 Cruz Azul4 (0)2000 Tecos de la UAG1 (0) Nazionale 1990-1992 Messico? (?)1992 Messico&#...

 

List of solo piano compositions by Franz Schubert

Schubert at the piano in Schubertiade, drawing by Moritz von Schwind (1868) Lists ofCompositions byFranz Schubert D: 1–1C 2–12 13–37 37A–91 92–126 127–330 331–510 511–598 599–632 633–678 679–708 708A–732 733–767 768–798 799–822 823–862 863–895 896–936 936A–965B 966–992 Anh. I II III By genre Stage works Songs and part-songs Song cycles Symphonies Sonatas, duos and fantasies Solo piano Publications Opus/Deutsch number concordance 19th century complete e...

 

Bandar Udara Internasional Calgary

Bandar Udara Internasional CalgaryCalgary International AirportMenara KendaliIATA: YYCICAO: CYYCWMO: 71877InformasiJenisPublikPemilikTransport Canada[1]PengelolaCalgary Airport AuthorityMelayaniCalgary, Alberta, KanadaMaskapai penghubung Air Canada Air Canada Jazz WestJet Ketinggian dpl1,084 mdplSitus webwww.calgaryairport.comLandasan pacu Arah Panjang Permukaan kaki m 07/25 6,200 1,890 Aspal 10/28 8,000 2,438 Aspal 16R/34L 12,675 3,863 Aspal 16L/34R 13.123 4.000 Aspal Stati...

Magdalen College Boat Club

British rowing club Magdalen College Boat ClubBoathouse (building shared with LCBC, LMHBC & TCBC)LocationBoathouse Island, Christ Church Meadow, Oxford, OxfordCoordinates51°44′34″N 1°14′55″W / 51.742683°N 1.248536°W / 51.742683; -1.248536Home waterThe IsisFounded1859Key peopleMiranda Connolley (captain)UniversityUniversity of OxfordAffiliationsBritish Rowing (boat code MAG)Magdalene Boat Club (Sister college)Websitewww.magdalenboatclub.co.uk/index.html ...

 

Frank Russell, 2nd Earl Russell

British nobleman, barrister, and politician (1865–1931) The Right HonourableThe Earl RussellFrank Russell, c. 1901Parliamentary Under-Secretary of State for IndiaIn office1 December 1929 – 3 March 1931MonarchGeorge VPrime MinisterRamsay MacDonaldPreceded byDrummond ShielsSucceeded byThe Lord SnellParliamentary Secretary to the Ministry of TransportIn office11 June 1929 – 1 December 1929MonarchGeorge VPrime MinisterRamsay MacDonaldPreceded byJohn Moore-Brabazon (1...

 

Gunung Akagi

Gunung Akagi赤城山Gunung Akagi yang terlihat dari jalur pendakian Gunung ChausuTitik tertinggiKetinggian1.828 m (5.997 ft)[1]PenamaanNama terjemahanKastil Merah (Jepang)GeografiGunung AkagiGunma, JepangGeologiJenis gunungStratovolcanoLetusan terakhirSekitar 1938[1] Gunung Akagi (赤城山code: ja is deprecated , Akagi-yama) adalah sebuah gunung yang terletak di Gunma, Jepang. Gunung Akagi memiliki ketinggian tertinggi 1.828 meter (5.997 kaki). Titik tertinggi ...

Ljótólfr

Character in the Orkneyinga saga LjótólfrKnown forAppearing in the Orkneyinga sagaChildrenFugl (son)NotesLjótólfr, and his son, are known from the Orkneyinga saga Ljótólfr[note 1] is a minor character in the mediaeval Orkneyinga saga, who is purported to have flourished in the mid-12th century. The Orkneyinga saga was compiled in about 1200, and documents the reigns of the earls of Orkney. It depicts Ljótólfr as a nobleman who lived on the Outer Hebridean Isle of Lewis. D...

 

Pepet

Untuk pepet dalam aksara Jawa dan Bali, lihat Pepet (Hanacaraka). PepetəNomor IPA322Lihat juga vokal tengah madyaPengodean karakterEntitas (desimal)əUnikode (heks)U+0259 Gambar Sampel suaranoicon sumber · bantuan Pepet (dibaca /ˈpəpət/, bahasa Inggris: schwa) adalah sebuah istilah yang menandakan suara vokal tengah madya (baik bulat atau takbulat) pada diagram vokal IPA, yang memiliki lambang /ə/. Bunyinya adalah seperti 'e' pada kata besar, keras, dan tetap. Dalam...

 

David McClelland

American psychologist (1917–1998) For other people named David McClelland, see David McClelland (disambiguation). David McClellandBorn(1917-05-20)May 20, 1917Mt. Vernon, New YorkDiedMarch 27, 1998(1998-03-27) (aged 80)Alma materWesleyan UniversityUniversity of MissouriYale UniversityNotable workNeed Theory David Clarence McClelland (May 20, 1917 – March 27, 1998) was an American psychologist, noted for his work on motivation Need Theory. He published a number of works betwee...

كوبا ليبرتادوريس 1970

هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة وصلات إلى المقالات المتعلقة بها الموجودة في النص الحالي. (أغسطس 2019) كوبا ليبرتادوريس 1970 تفاصيل الموسم كوبا ليبرتادوريس  النسخة 11  التاريخ بدا...

 

Blind (band)

BlindBackground informationOriginWollongong, AustraliaGenresRockYears active1999–2005LabelsDown Under Christian Music GroupThree:16 RecordsToupee RecordsPast members Greg Bell Michael Molkentin Adrian Deck Chris Stewart (1999–2000) Andrew Nicholls (2001–2004) Blind was a Christian rock band formed in Wollongong, Australia in 1999 and consisted of Greg Bell (guitar), Adrian Deck (drums/vocals), Andrew Nicholls (vocals 2001–2005), Michael Molkentin (bass) and Chris Stewart (vocals 1999...