OP-1

Żołnierz WP w stroju OP-1 i masce przeciwgazowej MP-5

Ogólnowojskowa odzież ochronna OP-1 – izolacyjny strój ochronny będący na wyposażeniu Wojska Polskiego. Obecnie zastępowany przez FOO-1.

Charakterystyka

Odzież ochronna OP-1 zastąpiła będącą w użyciu wojsk w latach 50. XX w. papierową narzutkę ochronną. Produkowano ją od lat 60. do wczesnych lat 90. XX wieku. Projekt został opracowany przez pracowników naukowych Ośrodka Badań Sprzętu Chemicznego w Rembertowie[1]. Płaszcz pozwala na ochronę przed skażeniami chemicznymi, biologicznymi oraz substancjami promieniotwórczymi i promieniowaniem cieplnym. Wykonywano ją z tkaniny dwustronnie pogumowanej. Początkowo w jej skład wchodził ogólnowojskowy płaszcz ochronny z pokrowcem, pończochy i rękawice ochronne, a dodatkowe wyposażenie stanowiły kołki i linki. Te ostatnie umożliwiały wykonanie z dwóch płaszczy namiotu dla dwóch żołnierzy. Płaszcz z jednej strony miał kolor biały, a z drugiej kolor khaki, przez co żołnierz mógł go wykorzystywać do maskowania w okresie letnim i zimowym[2]. Z uwagi na budowę strój można nosić jako kombinezon, płaszcz lub narzutkę.

OP-1 występuje w trzech rozmiarach: 1 (wzrost do 165 cm, rozmiar stopy 37-39), 2 (wzrost 166-175 cm, rozmiar stopy 39-42) i 3 (wzrost powyżej 175 cm, rozmiar stopy powyżej 42)[3]. Rękawice ochronne wykonywano z podgumowanej tkaniny, przy czym produkowano je w jednym rozmiarze. Wykorzystywano też rękawice pięciopalcowe produkowane w czterech rozmiarach. Zimą rękawice ochronne nakładano na rękawice dzianinowe (ocieplacze). Wadą odzieży typu izolacyjnego, jaką jest odzież OP-1, jest niewątpliwie ograniczony czas przebywania w niej, zależny od warunków pogodowych i uciążliwości pracy (w ekstremalnych warunkach do 15 minut)[4].
Pod koniec lat 60. XX w. żołnierze zaczęli być wyposażani w zmodernizowaną odzież OP-1/CM[5]. Produkowano ją w Polsce od 1968. W stosunku do swojej poprzedniczki zrezygnowano z dodatkowego wyposażenia, które umożliwiało wykonanie namiotu. Poza tym nową odzież produkowano z innego materiału. Była ona wykonana z tkaniny stylonowej powleczonej mieszaniną kauczuku butylowego z antypirenem. Odporność tkaniny na przenikanie bojowych środków trujących wzrosła o 50%. Znacznie większa była też odporność tkaniny na działanie impulsu cieplnego wybuchu jądrowego (60 J/cm2 s) i na płonący napalm (10 s). Czas ochrony na krople iperytu przekraczał 80 minut. Jej wytrzymałość w trakcie eksploatacji wynosiła 2–3 lata. Nową tkaninę wykorzystywano też do produkcji rękawic i pończoch ochronnych PO-1/CM. Odzież ochronna OP-1M, wprowadzona do wyposażenia WP w końcowych latach 60., o stale doskonalonych parametrach ochronnych i eksploatacyjnych, znajduje się wciąż w wyposażeniu Wojska Polskiego (2022)[4].

Skład zestawu

W skład zestawu OP-1 wchodzą:

  • Płaszcz z kapturem
  • Pończochy ochronne
  • Rękawice ochronne z bawełnianymi ocieplaczami
  • Torba nośna na cały zestaw

OP-1 używano wraz z maskami przeciwgazowymi Bss-Mo-4u oraz MP-4. Obecnie stosuje się także maski MP-5.

Waga OP-1 to ok. 1,1 kg[6].

Przypisy

  1. ↑ Nowak 2001 ↓, s. 82.
  2. ↑ Nowak 2001 ↓, s. 83.
  3. ↑ Goniewicz, Nowak i Smutek 2007 ↓, s. 106–107.
  4. ↑ a b Nowak 2001 ↓, s. 132.
  5. ↑ Nowak 2001 ↓, s. 129.
  6. ↑ Odpowiedź ministra Obrony Narodowej na interpelację nr 9375/2009 w sprawie nadmiernego obciążenia żołnierzy ekwipunkiem

Bibliografia

  • Mariusz Goniewicz, Anna Nowak, Zbigniew Smutek: Przysposobienie obronne. Podręcznik część 1. Gdynia: Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON sp. z o.o., 2007, s. 106-107. ISBN 978-83-7461-452-8.
  • Ireneusz Nowak: Wybrane problemy historii polskiej techniki wojskowej XX wieku. Sprzęt i środki wojsk chemicznych. T. 2. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2001. ISBN 83-88062-81-6.

Linki zewnętrzne