Nowa Księga Wieczysta, NKW – system informatyczny, którego zadaniem jest archiwizacja oraz udostępnianie danych zawartych w księgach papierowych oraz zasilanie centralnej bazy danych informacji dotyczących ksiąg wieczystych.
Historia NKW
1995 – Rozpoczęcie prac nad informatyzacją rejestrów sądowych. W Departamencie Organizacji i Informatyki Ministerstwa Sprawiedliwości powołano zespół sędziów do spraw ksiąg wieczystych, który stanowił grupę konsultantów doskonalenia tworzonego systemu.
1997 – Pierwsza Krajowa Konferencja Sędziów Wieczystoksięgowych.
1999 – Zgłoszono do Komisji Europejskiej międzyresortowy projekt pod nazwą Budowa zintegrowanego systemu katastralnego. Głównym celem tego projektu była informatyzacja przetwarzania i obiegu danych dotyczących nieruchomości i stworzenie jednej ogólnopolskiej sieci zapewniającej transfer danych pomiędzy NKW, systemem Ewidencji Podatku od Nieruchomości oraz systemem Ewidencji Gruntów i Budynków.
2001 – Pozyskanie środków unijnych z funduszu PHARE oraz podpisanie umowy twinningowej z ministerstwem Saksonii.
2002 – Rozstrzygnięcie przetargu finansowanego ze środków Unii Europejskiej (Fundusz PHARE)- na budowę krajowego zintegrowanego systemu Nowej Księgi Wieczystej (NKW). Zwycięzcą została firma Aram.
2003 – Ustawa z dnia 14 lutego 2003 r. o przenoszeniu treści księgi wieczystej do struktury księgi wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym (Dz.U. z 2003 r. nr 42, poz. 363). Uruchomienie programu pilotażowego NKW, obejmującego sześć wydziałów ksiąg wieczystych sądów rejonowych w: Bytomiu, Olsztynie, Płocku, Poznaniu, Wejherowie oraz Warszawie.
2004 – Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22.9.2004 r. w sprawie wyznaczenia sądów rejonowych, które zakładają i prowadzą księgi wieczyste w systemie informatycznym, oraz całkowite odejście od prowadzenia ksiąg wieczystych w wersji papierowej.
2005 – Realizacja projektu i wdrażanie systemu NKW w kolejnych wydziałach. Powiększenie zasięgu reformy o osiemnaście wydziałów.
2006 – Dalsze powiększanie zasięgu reformy o 55 wydziałów. System Nowa Księga Wieczysta (NKW) do dnia 31.05.2006 r. został wdrożony w 82 wydziałach ksiąg wieczystych oraz w 10 ośrodkach migracyjnych ksiąg wieczystych.
2007 – Prace nad wdrożeniem nowego systemu w kolejnych 21 wydziałach ksiąg wieczystych. Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowuje wdrożenia systemu Nowa Księga Wieczysta w 100 wydziałach wieczystoksięgowych.
2008 – Reforma obejmuje kolejne 22 wydziały ksiąg wieczystych. Trwają pracę nad realizacją reformy. Na dzień 30.06.2008 r. na wdrożenie nowego systemu oczekują jeszcze około 84 wydziały ksiąg wieczystych.
2010 – Podpisanie porozumienia z dnia 25 maja 2010 r. sprawie zapewnienia komornikom sądowym testowego dostępu do aplikacji Podsystem Dostępu do Centralnej Bazy Danych Ksiąg Wieczystych.
2013 – Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 listopada 2013 r. w sprawie Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1407).
2014 – Elektroniczne Księgi Wieczyste (EKW), system teleinformatyczny obsługujący księgi wieczyste, umożliwiający korzystanie z nowych możliwości udostępnianych przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych od 1 lipca 2014[1].
Struktura NKW
W systemie Nowa Księga Wieczysta wyodrębnione zostały cztery szczeble organizacyjne, w których zastosowano odpowiednie podsystemy systemu NKW:
Zapewnienie łatwego dostępu do ksiąg wieczystych poprzez sieć komputerową.
Zmodernizowanie technik wpisów poprzez wykorzystanie komputerów oraz ochrona przed zniszczeniem lub nieuprawnionym dostępem.
Budowa Numeru Nowej Księgi Wieczystej
Numer nowej księgi wieczystej składa się z czteroznakowego kodu Wydziału Ksiąg Wieczystych, znaku ukośnika, 8 cyfr numeru księgi wieczystej, ukośnika i cyfry kontrolnej obliczonej na podstawie liter i cyfr kodu i cyfr numeru[2]. Przykładowy numer Nowej Księgi Wieczystej KA1S/12345678/9.
Podczas migracji starych ksiąg wieczystych w wydziałach Wieczystoksięgowych Sądów Rejonowych do nowego systemu nowy numer powstawał przez uzupełnienie zerami wiodącymi starego numeru do łącznej długości 8 cyfr.
Od pierwszego Rozporządzenia w tej sprawie, w którym przydzielono kody sądom rejonowym nastąpiła co najmniej jedna reorganizacja podległości sądom okręgowym, wskutek czego zmieniły się kody sądów rejonowych i wydziałów zamiejscowych. Z tego powodu zmieniły się także numery Nowej Księgi Wieczystej. Podczas likwidacji niektórych wydziałów wieczystoksięgowych do jednego sądu rejonowego mogły trafić stare numery ksiąg wieczystych z różnych wydziałów, co powodowało występowanie tego samego numeru dla działek w różnych miejscowościach. W tych przypadkach przydzielano im nowe ośmiocyfrowe numery z kodem sądu rejonowego według nowej organizacji.
Ministerstwo Sprawiedliwości poinformowało, że 1 stycznia 2013 roku 79 najmniejszych sądów rejonowych, czyli takich w których pracuje do 9 sędziów włącznie, zostanie przekształconych (a nie zlikwidowanych) w wydziały zamiejscowe sąsiednich sądów rejonowych.
W związku z tą reorganizacją sądów Ministerstwo Sprawiedliwości nie przewidywało zmiany kodów sądów i numerów ksiąg wieczystych.
