nos
nose
| nasus
|
|
Nos – wyniosłość w obrębie twarzy stanowiąca drogę przepływu powietrza w procesie oddychania. Powietrze przechodzące przez nos zostaje ocieplone i nawilżone. Dociera później do okolicy węchowej znajdującej się w jego górnej części. Substancje chemiczne zawarte w powietrzu są rozpuszczane w śluzie i pobudzają wtedy liczne receptory znajdujące się w okolicy węchowej. Następnie impuls wędruje przez nerw węchowy do mózgowia, gdzie jest odbierany[1]. Nozdrza przednie, przez które przedostaje się powietrze, są oddzieloną przegrodą nozdrzy, później przechodząca w przegrodę nosową, która rozdziela na dwie części jamę nosową. Kończy się ona nozdrzami tylnymi prowadzącymi do gardła. Nos zewnętrzny zbudowany jest z tkanki kostnej i chrzęstnej, dzieli się na grzbiet, nasadę oraz wierzchołek nosa. Wierzchołek nosa może być pokryty niemal niezmienioną skórą, na przykład u koni. U niektórych ssaków, w tym mięsożernych i części przeżuwaczy, nozdrza przednie wraz z górną wargą tworzą płytkę nosową (lusterko nosowe). U świni występuje płytka ryjowa, natomiast u bydła płytka nosowo-wargowa (śluzawica; grafika nr 4 po prawej)[2].
Obecne w nosie włoski wyłapują drobinki zanieczyszczeń, nie pozwalając im dostać się do płuc.
U większości ssaków nos pełni również funkcje głównego narządu węchu. Część wyposażona jest w narząd Jacobsona pełniący funkcję narządu tropienia lub narządu węchu ustnego[2].
W typologii antropologicznej ze względu na swą znaczną zmienność w proporcjach pomiary nosa odgrywają duże znaczenie. Określa się wskaźniki długościowo-szerokościowe, kształt profilu, wydatność oraz położenie otworów nosowych. Jego zróżnicowanie ma być jedną z cech adaptatywnych.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ William F. Ganong: Fizjologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2009, s. 121. ISBN 978-83-200-3989-4.
- ↑ a b Helena Przespolewska, Henryk Kobryń, Tomasz Szara & Bartłomiej J. Bartyzel: Podstawy anatomii zwierząt domowych. Warszawa: PWN, 2014, s. 96. ISBN 978-83-62815-22-7.
