Muchomor szorstki

Muchomor szorstki
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

muchomorowate

Rodzaj

muchomor

Gatunek

Muchomor szorstki

Nazwa systematyczna
Amanita franchetii (Boud.) Fayod
Annls Sci. Nat., Bot., sér. 7 9: 316 (1989)
Multimedia w Wikimedia Commons

Muchomor szorstki (Amanita franchetii (Boud.) Fayod) – gatunek grzybów należący do rodziny muchomorowatych (Amanitaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Amanita, Amanitaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1889 r. Boudier nadając mu nazwę Amanita aspera var. franchetii. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1989 r. Victor Fayod, podnosząc go do rangi odrębnego gatunku'[1].

Synonimy łacińskie[2]:

  • Amanita aspera lactella E.-J. Gilbert 1928
  • Amanita aspera f. lactella (E.-J. Gilbert) A.G. Parrot 1960
  • Amanita aspera var. franchetii Boud. 1881
  • Amanita franchetii (Boud.) Fayod (1889) f. franchetii
  • Amanita franchetii f. lactella (E.-J. Gilbert) Neville & Poumarat 2004
  • Amanita franchetii (Boud.) Fayod 1889, var. franchetii
  • Amanita franchetii var. lactella (E.-J. Gilbert) Bon & Contu 1986
  • Amanita queletii var. franchetii (Boud.) Bon 1985

Nazwę polską podał Franciszek Błoński w 1890 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka szorstka[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica od 4 do 8 cm. Za młodu półkulisty, później wypukły do nisko wypukłego, na koniec prawie płaski. Na jasnożółtym tle gęsto pokryty małymi białawymi lub słomkowożółtymi strupowatymi łatkami, niekiedy na kapeluszu występują również odcienie brązowawe i zielonkawe. Brzeg gładki[4].

Blaszki

Gęste i białe z delikatnie piłkowatym ostrzem[4].

Trzon

Ma wysokość od 4 do 8 cm, a jego średnica wynosi od 1 do 2,5 cm. Jest cylindryczny lub maczugowaty, białawy, później żółtawy, u podstawy w zgrubiałej części żółty lub z żółtymi strefami pierścieni. Pod kapeluszem widnieje wyraźne zwisający biały pierścień z żółtą obwódką na brzegu[4].

Miąższ

Biały (bez odcieni czerwonawych), tylko pod skórką kapelusza żółtawy. Stare owocniki nabierają nieprzyjemnego zapachu i smaku[4].

Występowanie i siedlisko

W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – zagrożony wyginięciem[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Danii, Holandii i Szwecji[3].

Występuje i w lasach liściastych i mieszanych, głównie pod dębami i bukami. Rośnie na ziemi, wśród mchów, Owocniki wytwarza od września do października[3].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy[3], dla człowieka grzyb trujący[4].

Gatunki podobne

Jest to charakterystyczny gatunek, więc trudno go pomylić z jakimś innym grzybem. Muchomor czerwieniejący ma podstawę trzonu i miąższ czerwonawe[4].

Przypisy

  1. ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-09-20]. (ang.).
  3. ↑ a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ a b c d e f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.