Ten artykuł dotyczy klasztoru w Kościołach wschodnich.. Zobacz też: Münster – miasto na prawach powiatu w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia.

Monaster albo monastyr (ze staroruskiego od gr. μοναστήριον monasterion) – tradycyjna nazwa klasztoru w Kościołach wschodnich.

Pierwotnie monaster oznaczał zespół oddzielnych pomieszczeń mieszkalnych mnichów objętych klauzurą, w późniejszym okresie termin ten nabrał znaczenia odpowiadającemu klasztorowi w chrześcijaństwie zachodnim.

Monastery często obok zasadniczej części obejmują także zabudowania gospodarcze wykorzystywane przez zakonników, a także pewne elementy architektoniczne związane z obronnością. Obronny charakter budynku wyraźnie widoczny jest zwłaszcza w architekturze rosyjskiej.

Duże monastery męskie, zwłaszcza te znaczące nazywane są ławrami, posiadają niekiedy charakter stauropigialny, co oznacza, iż podlegają bezpośrednio zwierzchnictwu patriarchy.

Pod wpływem inspiracji wschodniej powstały także monastery w łonie kościoła katolickiego.

• Monaster Dermański
• Monastyr Doński
• Monaster Nikitski w Peresławiu Zaleskim
• Monaster Nowodziewiczy w Moskwie
• Monaster św. Pantelejmona
• Monastyr Rilski
• Monastyr Uspieński
• Monastyr Wałaamski
• Klasztor Chilandar
• Grabarka (góra)

Zobacz hasło monaster w Wikisłowniku