Nazwa jest wzmiankowana po raz pierwszy w XII wieku[7]. Najpowszechniej przyjmuje się hipotezę o jej słowiańskiej genezie – wywodziłaby ona się od pomorskiego kontynuantu psł. nazwy pospolitej *medъ „miód”[8]. Alternatywną hipotezą jest wyprowadzenie tej nazwy od pie. rdzenia *medʰu- „środkowy”[8]. Nazwa niemiecka jest złożeniem dwóch członów: adaptacji nazwy pierwotnej Madü i nazwy pospolitej See „jezioro”. Została ona także spontanicznie zaadaptowana fonetycznie do polszczyzny w formie Madiza – wariant ten pozostaje w użyciu wśród starszych mieszkańców okolic jeziora[8].
Historia
Obecny zbiornik jest pozostałością Zastoiska Pyrzyckiego, w którym gromadziły się wody topniejącego lądolodu. Jeziorzysko to (zwane również Pramiedwiem) obejmowało początkowo również obszar obecnego jeziora Płoń, a jego poziom był o 3 m wyższy od obecnego, stopniowo zmniejszając się. Do 1746 powierzchnia jeziora wynosiła prawie 4,2 tys. ha przy poziomie 16,5 m n.p.m., lecz w połowie XVIII wieku król Fryderyk Wielki zarządził meliorację okolic oraz regulację Płoni w celu pozyskania żyznych ziem dla rolnictwa. W wyniku działań Davida Gilly’ego poziom wody obniżył się o 2,5 m, a powierzchnia skurczyła się o 575 ha. Powstały wówczas nowe jeziora Będgoszcz, Zaborsko i Żelewko połączone Płonią[9]. W 1959 roku zniszczono próg na ujściu rzeki Płoni co poskutkowało obniżeniem poziomu o ok. 36 cm[10].
W 1976 roku wybudowano jaz regulujący odpływ wody z Miedwia. Od tego czasu trwa okres podwyższonych stanów średnich, występują większe wahania poziomu wód, a występowanie stanów wysokich jest bardziej rozłożone w czasie (wyższe lustro wody latem oraz brak stanów niskich w miesiącach wiosennych)[10].
W latach 2003–2006 na Miedwiu obowiązywał zakaz używania jednostek pływających z napędem spalinowym w odległości 200 m od brzegu z wyjątkiem podejść do pomostów i przystani[13][14].
Jakość wód
W 2009 r. przeprowadzono badania jakości wód Miedwia w ramach monitoringu diagnostyczno-operacyjno-celowego. Ich stan ekologiczny oceniono jako umiarkowany (III klasy), a stan chemiczny jako dobry. W ogólnej dwustopniowej ocenie stwierdzono zły stan wód[15].
Nazwa jeziora ma korzenie słowiańskie i pochodzi od słowa med oznaczającego miód[17]. Możliwe też, że wywodzi się od indoeuropejskiego pierwiastka medhjo- bądź medhu-, oznaczającego 'środkowy'. W źródłach historycznych nazwa zmieniała się kilkukrotnie, występują m.in.: Meduvi 1220, Meduwe 1226, Meduia 1304, Maduwe 1316, Madui lacus 1618, der Madue See 1834[18].
Nazwę Miedwie wprowadzono urzędowo w 1949 roku, w miejsce niemieckiej – Madüsee[19].
Opowiada Franciszek Pałasz, l. 70, urodzony w Stężycy pow. Kartuzy, od 1946 r. zam. w Żelewie pow. Gryfino, woj. szczecińskie[20]:
Klasztòr w Kolbaczu, nie, on już tam jest od tysonca sto, zdaje mi se, szedzesontégo roku. Mówio tak: na, w jezorze Mwiedwie nie buło żadn'ych sejów. I w ogóle mało riby, tak tu dużo riby nie buło. To tén przeor z tego Kolbaczy se założył z tym kusym, żeb'y mu ta seja jakos wprowadz.ic, on jego duszä możé zabrac. Diabuł se uceszył, uogonem zamérdał i pojechał na Łotwe panie, tam, na tén Päjpus, zej tam. No jak tam pojechał, náá, wtedy przeor w strachu, nie, buo niedugo bedze północ, a po północy diabéł przylec.i i go weznie. Tak on posłäł tych swoich braciszków wszystkich, tych mnichów, dookoła jezora uobstawił-ił i zaczón drzec se jak kury – piat'. To diabuł lec.i z tá seją, nie? Jak już buł blisko czuje, że kury piejo, tuo se zlonk i sejä pusc.ił [do jeziora Mwiedwie] i uc.iek, jo, a przeor dusze uocalił.
↑„Zielone Brygady” (9(27)), wrzesień 1991. Brak numerów stron w czasopiśmie
↑Uchwała Nr XI/109/2003 Rady Powiatu w Stargardzie Szczecińskim z dnia 24 września 2003 r. ws. wprowadzenia zasad używania jednostek pływających z napędem spalinowym na jeziorze Miedwie (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2003 r. Nr 98, poz. 1672)
↑Nr XXXVII/359/2006 Rady Powiatu w Stargardzie Szczecińskim z dnia 25 stycznia 2006 r. uchylająca uchwałę (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2006 r. Nr 39, poz. 676)
↑Transkrypcja: Jan Sadownik, Zofia Przyłuska-Jaworska
↑Opublikowane w dwumiesięczniku „Literatura Ludowa. Pomorze Zachodnie”, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Warszawa 1960, rok IV, nr 4-5, s.36 bez zastrzeżenia praw autorskich
