Michaił Nikołajewicz Rylejew (ros. Михаил Николаевич Рылеев Михаил Николаевич Рылеев, ur. 1771, zm. 8 czerwca?/20 czerwca 1831 w Nowogrodzie) – rosyjski generał porucznik z czasów wojen napoleońskich.
Życiorys
Wywodził się z dworiaństwa guberni kostromskiej[2]. Z domowego wykształcenia w ujeździe galickim wyniósł znajomość języka francuskiego i niemieckiego[3]. Jako 13-latek 2 stycznia 1785 r. wstąpił w szeregi Konnego Pułku Lejbgwardii(inne języki), w którym 4 dni później został wachmistrzem[3]. 1 stycznia 1794 r. został mianowany kapitanem i przydzielony do Moskiewskiego Pułku Grenadierów. Następnie przeniesiony do Syberyjskiego Pułku Grenadierów na stanowisko dowódcy batalionu.
W pułku syberyjskim Rylejew został awansowany do stopnia majora 3 listopada 1799 r. Przebywał na ziemiach polskich (gubernia wołyńska, 1799), a także w Oczakowie (1797) i w Odessie (w 1798 r. i 1800 r.) oraz w Mikołajowie (1801–1804)[3].
W 1804 r. uczestniczył w ekspedycji mającej na celu ochronę rosyjskich interesów na Wyspach Jońskich. W 1805 r. brał udział w kampanii włoskiej armii rosyjskiej, a w 1806 r. powrócił z wojskiem do Rosji. 23 kwietnia 1806 r. otrzymał awans do stopnia podpułkownika. Od 31 stycznia 1807 r. dowodził Syberyjskim Pułkiem Grenadierów, wraz z którym brał udział w wojnie rosyjsko-tureckiej (1806–1812). Wyróżnił się w bitwie pod Obilești(inne języki) (1807), za co został odznaczony Orderem Świętego Włodzimierza IV klasy z kokardą. 4 maja 1808 r. z powodu ran został przeniesiony do achtiarskiego batalionu garnizonowego. 30 grudnia 1808 r. został przeniesiony do Butyrski Pułk Muszkieterów. W 1809 uczestniczył w oblężeniu Brajłowa[4]. Od 1 stycznia 1810 r. dowodził Smoleńskim Pułkiem Muszkieterów[a] (od 1811 r. – SP Piechoty). Został odznaczony Bronią Złotą „Za Waleczność” za wyróżnienie się podczas szturmu na Bazardżyk, za walki pod twierdzą Szumen (bitwa pod Szumlą(inne języki)) – Orderem Świętej Anny II klasy[2].
30 sierpnia 1811 r. awansował do stopnia pułkownika, a 29 maja 1812 r. został mianowany szefem Koporskiego Pułku Piechoty(inne języki), pozostając przy tym nadal dowódcą Smoleńskiego Pułku Piechoty i obejmując dowództwo 1. brygady 12 Dywizji Piechoty[b]. W bitwie pod Sołtanówką(inne języki) 11 lipca 1812 r. wycofujący się pułk smoleński osłaniał artylerię dywizji. W tym starciu Rylejew został ciężko zraniony kartaczem w lewą nogę i przez półtora roku był wyłączony z czynnej służby. 16 grudnia 1812 r. otrzymał stopień generała majora. W 1814 r. został komendantem wojskowym 13. okręgu Królestwa Saksonii[4] i miasta Drezna[2].
Po zakończeniu działań wojennych VI koalicji antyfrancuskiej pozostawał od 29 sierpnia 1814 r. przy dowództwie 25 Dywizji Piechoty[c], od 22 lipca 1816 r. – przy dowództwie 13 DP[d]). Od 11 września 1816 r. dowodził różnymi brygadami w 13 DP, prowadząc akcję osadnictwa wojskowego. Od 1820 do 22 listopada 1828 dowodził oddziałami kolonistów wojskowych przydzielonymi do guberni mohylewskiej. Został nagrodzony dożywotnim nadaniem majątku ziemskiego w Besarabii (3000 dziesięcin[3]) i odznaczony Orderem Świętej Anny I klasy. a 19 marca 1826 r. awansowany do stopnia generała lejtnanta. Od 22 marca 1829 r. wojskowy komendant Nowogrodu[2].
Odznaczono go także Orderem Świętego Jerzego IV klasy, pruskim Orderem Orła Czerwonego II klasy oraz Krzyżem „Za zdobycie Bazardżyka”[2].
Michaił Nikołajewicz Rylejew poślubił w 1811 r. córkę generała Goworowa, Marię Iwanowną, z którą miał cztery córki i dwóch synów[3]. Był krewnym Kondratija Rylejewa (1795–1826), poety i jednego z przywódców powstania dekabrystów (1825)[5].
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
