Michał Potocki herbu Pilawa (ur. ok. 1660 roku, zm. 2 grudnia 1749 roku) – najstarszy syn Feliksa Kazimierza Potockiego i Krystyny Lubomirskiej; pisarz polny koronny od 1686 roku, marszałek Trybunału Głównego Koronnego w roku 1696 i 1722, wojewoda wołyński od 1726 roku, starosta krasnostawski w latach 1686–1720[1], starosta sokalski w 1710 roku[2], starosta błoński[3].
Życiorys
Wziął udział w kampanii mołdawskiej w 1691 roku. Poseł sejmiku bełskiego na sejm zwyczajny 1690 roku, poseł sejmiku chełmskiego na sejm zwyczajny 1692/1693 roku, poseł na sejm zwyczajny 1695 roku[4]. Poseł sejmiku chełmskiego na sejm konwokacyjny 1696 roku[5]. Był elektorem Augusta II Mocnego w 1697 roku z ziemi chełmskiej.
W 1698 brał udział w bitwie pod Podhajcami. Pierwszego dnia dowodził szarżą, która odepchnęła Tatarów próbujących przejść przez groblę do miasta, natomiast drugiego dnia dowodził trzecim rzutem wojsk i brał udział w odbiciu polskiego obozu łupionego przez Tatarów. Po bitwie, 25 września wraz z pijanymi towarzyszami ze swojej chorągwi udał się do namiotu króla. Powodem był lekceważący stosunek króla do Polaków oraz rabunki i gwałty dokonywane przez Sasów. Król wyjechał wcześniej do obozu litewskiego, pijani towarzysze zelżyli Jana Przebendowskiego, który zdołał uciec. Doprowadziło to do tego, że August II wydał rozkaz ustawić się Sasom w szyku bojowym i podejść pod polski obóz celem utemperowania Polaków. 28 września sascy generałowie oraz polscy hetmani zdołali uspokoić sytuację.[6]
Był przeciwnikiem dysydentów. W 1705 roku potwierdził pacta conventa Stanisława Leszczyńskiego[7]. Wziął udział w bitwie pod Kaliszem w 1706 roku. Był konsyliarzem województwa sandomierskiego w konfederacji tarnogrodzkiej 1715 roku[8].
W imieniu Leszczyńskiego posłował do Szwecji i Turcji. Następnie spędził kilka lat na wygnaniu, po czym stanął wraz z Józefem Potockim na czele swego domu, nadając jego polityce charakter wrogi Czartoryskim. W 1696 i 1723 był marszałkiem Trybunału Koronnego w Lublinie[9]. Poseł na sejm grodzieński 1718 roku z ziemi chełmskiej. Poseł na sejm z limity 1719/1720 roku z ziemi chełmskiej[10]. Poseł chełmski na sejm 1720 roku. Poseł na sejm 1729 roku[11].
Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 27 kwietnia 1733 roku na sejmie konwokacyjnym[12]. Był elektorem Stanisława Leszczyńskiego w 1733 roku z województwa wołyńskiego[13], dowodził jego wojskiem przeciwko konfederacji sandomierskiej, marszałek województwa wołyńskiego w konfederacji dzikowskiej w 1734 roku[14]. W 1735 roku podpisał uchwałę Rady Generalnej konfederacji warszawskiej[15].
W 1742 roku był komisarzem z Senatu Trybunału Skarbowego Koronnego[16]
Po śmierci w 1749 roku, Michał Potocki został pochowany w klasztorze OO. Kapucynów w Sędziszowie Małopolskim.
Przypisy
- ↑ Urzędnicy województwa bełskiego i ziemi chełmskiej XIV-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Henryk Gmiterek i Ryszard Szczygieł. Kórnik 1992, s. 255.
- ↑ Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 264.
- ↑ Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 272.
- ↑ Robert Kołodziej, Ostatni wolności naszej klejnot. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014, s. 628.
- ↑ Ewa Gąsior, Sejm konwokacyjny po śmierci Jana III Sobieskiego, Warszawa 2017, s. 92.
- ↑ Janusz Wojtasik: Podhajce 1698. Warszawa: "Bellona, 1990, s. 112-124,139–141". ISBN 978-83-11-07813-0.
- ↑ Articuli pactorum conventorum Stanów tej Rzeczypospolitej i W. X. L. i państw do nich należących z Posłami JKM [...], s. 23.
- ↑ Lwowska Naukowa Biblioteka im. W. Stefanyka NAN Ukrain. Oddział Rękopisów. Zespół 4 (Zbiór rękopisów Biblioteki Baworowskich) Dział I (Inwentarz rękopisów Biblioteki Baworowskich), rkps 638 Akt konfederacji generalnej tarnogrodzkiej, 26 listopada 1715 (mylnie opisany w zasobach archiwalnych jako 26 lutego). Varia, brak foliacji.
- ↑ Marianna Dobrowolska, Trybunał Koronny w Lublinie 1578-1794, Lublin 1994, s. 33
- ↑ Urszula Kosińska, Sejm 1719-1720 a sprawa ratyfikacji traktatu wiedeńskiego, Warszawa 2003, s. 270.
- ↑ Andrzej Link-Lenczowski, Ewa Szklarska: Michał Potocki h. Pilawa. Polski Słownik Biograficzny, 1984-1985. [dostęp 2020-12-31]. Brak numerów stron w książce
- ↑ Konfederacya generalna omnium ordinum Regni et Magni Ducatus Lithuaniae na konwokacyi generalney Warszawskiej uchwalona [...] 27 (słow. [...] kwietnia [...] 1733, s. 32.
- ↑ Elektorowie królów Władysława IV., Michała Korybuta, Stanisława Leszczyńskiego i spis stronników Augusta III. / zestawili w porządek abecadłowy Jerzy Dunin-Borkowski i Miecz. Dunin-Wąsowicz, Lwów 1910, s. 175.
- ↑ Konfederacja Generalna Stanów Koronnych y Wielkiego Xięztwa Litewskiego na walnym zieźdźie w Dźikowie pod Sandomierzem postanowiona dnia V miesiąca Listopada. Roku Pańskiego MDCC.XXXIV, brak paginacji.
- ↑ Uchwała Rady Generalnej Konfederacji, 1735, s. 20.
- ↑ Trybunał Skarbu Koronnego z Duchem S. wszystkim na dobre wychodzący, kazaniem w Poniedziałek świąteczny podczas wotywy na zaczęciu tegoż J. O. Trybunału w kościele farnym Radomskim pokazany. JJ. WW. PP. utriusque subsellii senatus et equestris ordinis kommissarzom z powinną wielkich imion rekognicyą dedykowany przez X. Samuela od S. Floryana Sch. Piar. ordynaryusza Katedr. Krak. y Kommissarskiego kaznodzieję Roku 1742. W Warszawie w druk. JKM. y Rzpltey XX. Schol. Piarum fol., 10 ark." WYSOCKI Samuel, Warszawa 1742, [b.n.s]
Zobacz też
Bibliografia
Linki zewnętrzne
