Mgławica Mewa (często oznaczana numerem IC 2177) – popularna nazwa wielkiego obszaru H II znajdującego się na granicy gwiazdozbiorów Wielkiego Psa i Jednorożca w odległości około 3800[1]lat świetlnych. Została tak nazwana, gdyż jej kształt przypomina sylwetkę lecącej mewy[2]. Mgławica ta na niebie widoczna jest niedaleko od Syriusza, jednak w rzeczywistości znajduje się ponad 400 razy dalej niż ta najjaśniejsza gwiazda nocnego nieba[2].
Mgławica Mewa jest olbrzymim obłokiem zbudowanym głównie z gazu wodorowego, który jest jonizowany przez silne promieniowanie pobliskich gwiazd, co nadaje mgławicy intensywny czerwony kolor (jest to tzw. obszar H II)[2]. W mgławicy gwałtownie tworzą się nowe, gorące gwiazdy[3]. W niektórych rejonach mgławicy światło z gorących niebiesko-białych gwiazd jest rozpraszane na niewielkich cząsteczkach pyłu, co w efekcie barwi okolicę na niebiesko[2].
Mgławica Mewa zasadniczo składa się z dwóch części – „głowy” i „skrzydeł”. Jaśniejszą „głowę” stanowi obszar H II z mgławicą refleksyjną, oznaczony w katalogu Sharplessa numerem 292 (Sharpless 2-292)[4], a w drugiej części Index Catalogue – numerem IC 2177. Rozświetlająca tę mgławicę młoda gwiazda HD 53367 stanowi „oko” Mewy[3]. Bardziej rozmyta mgławica Sharpless 2-296 stanowi „skrzydła”[6]. Rozpiętość „skrzydeł” wynosi około 250 lat świetlnych[7]. Niektóre źródła zaliczają do Mgławicy Mewa małą mgławicę Sharpless 2-297, stanowiącą mały dodatek do czubka prawego „skrzydła”[3].
W obszarze Mgławicy Mewa znajdują się dwie gromady otwarte: NGC 2335 oraz NGC 2343, które tworzą gromadę podwójną o wspólnej przeszłości[8].
Historia odkryć
W 1785 roku ten rejon nieba obserwował przez swój teleskop William Herschel i odkrył gromady gwiazd NGC 2335, NGC 2343 oraz towarzyszącą Mgławicy Mewa małą, ale stosunkowo jasną mgławicę NGC 2327 położoną na przedniej krawędzi prawego „skrzydła”[9]. Samej Mgławicy Mewa nie udało mu się dostrzec, mimo jej ogromnych rozmiarów, gdyż przez zwykły teleskop optyczny jest ona praktycznie niewidoczna. Jaśniejszą „głowę” odkrył dopiero w 1898 roku Isaac Roberts na wykonanym przez siebie zdjęciu[10][11][12]. Rozciągające się na kilka stopni kątowych skrzydła opisał Max Wolf, choć i jemu prawdopodobnie nie udało się sfotografować całej mgławicy[10].
Nieścisłości w oznaczeniach katalogowych Mgławicy Mewa
Wiele źródeł popularnonaukowych (np. serwis APOD[1][7]) za IC 2177 błędnie uznaje „skrzydła” Mgławicy Mewa, natomiast jej „głowę” identyfikuje jako NGC 2327 (w rzeczywistości obiektem NGC 2327 jest wspomniana wyżej niewielka mgławica odkryta przez Herschela ).
↑ abHarold G. Corwin Jr.: IC 2177. [w:] Notes on the IC objects, particularly those missing, misidentified, or otherwise unusual [on-line]. 2018-06-18. [dostęp 2018-09-13]. (ang.).
↑Courtney Seligman: IC 2177. Celestial Atlas. [dostęp 2016-04-14]. (ang.).