Merystem pierwotny – tkanka twórcza roślinna, która powstaje bezpośrednio z merystemu zarodkowego i powoduje pierwotny przyrost rośliny^[1]. Wzrost merystemu jest inicjowany przez podziały komórek inicjalnych. W wyniku podziałów powstaje tkanka określana jako pramerystem, a tkanka wykazująca już pewien stopień zróżnicowania tworzy merystem pierwotny. W przypadku merystemu wierzchołkowego łodygi z pramerystemu wykształcają się trzy regiony: praskórka, prakambium, pramiękisz. Dalsze różnicowanie prowadzi do powstania tkanek stałych^[2].

Wyróżnia się merystemy pierwotne^[1]:

• merystem wierzchołkowy głównego pędu i korzenia,
• merystem interkalarny,
• niektóre merystemy archesporialne.

• merystem wtórny