Max von Sydow

Max von Sydow (1974)
Imię i nazwisko	Max Carl Adolf von Sydow
Data i miejsce urodzenia	10 kwietnia 1929 Lund
Data i miejsce śmierci	8 marca 2020 Prowansja
Zawód	aktor, reżyser
Współmałżonek	Christina Olin (1951–1979; rozwód) Catherine Brelet (1997–2020; jego śmierć)
Lata aktywności	1949–2020
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Max Carl Adolf von Sydow^[1] (ur. 10 kwietnia 1929 w Lund, zm. 8 marca 2020 w Prowansji^[2][3]) – szwedzki aktor filmowy, teatralny i telewizyjny. Zasłynął z ról w kilkunastu filmach wyreżyserowanych przez Ingmara Bergmana^[4], a także w takich hollywoodzkich hitach, jak m.in. Raport mniejszości, Wyspa tajemnic czy Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy.

Urodził się w Lund^[5]. Jego matką była Maria Margareta von Sydow, z domu baronówna Maria Margareta (Greta) Rappe, a ojcem – etnolog Carl Wilhelm von Sydow, profesor na Uniwersytecie w Lund^[6][7]. W szkole średniej wraz z kilkoma kolegami założył klub teatralny, który zachęcił go do decyzji o przyszłym zawodzie. W 1948 został przyjęty do Królewskiej Akademii Teatralnej w Sztokholmie.

W latach 1948–1951 występował na deskach teatrów z Ingrid Thulin. Jego pierwszą rolą ekranową był Nils w dramacie Alfa Sjöberga Tylko matka (Bara en mor, 1949)^[8]. Po ukończeniu studiów otrzymał angaż w teatrze w Norrköping i Malmö. Jego praca na planie filmowym Ingmara Bergmana stała się dobrze znana na arenie międzynarodowej, co sprawiło, że zaczął otrzymywać oferty z zagranicy.

Jego światowa kariera rozpoczęła się od kreacji Jezusa w biblijnej superprodukcji hollywoodzkiej Opowieść wszech czasów (The Greatest Story Ever Told, 1965)^[9] z udziałem takich sław jak Charlton Heston, Martin Landau, Angela Lansbury, Sidney Poitier, Telly Savalas, Shelley Winters i John Wayne. Od tamtej pory jego kariera obejmuje bardzo różne ekranowe role, takie jak Abner Hale, religijny fundamentalista, który otrzymuje rozkaz udania się na Hawaje jako misjonarz w dramacie Hawaje (Hawaii, 1966) z Julie Andrews, Gene Hackmanem i Richardem Harrisem, cesarz Ming w filmie sci-fi Flash Gordon (1980)^[10], król Osric w filmie fantasy Conan Barbarzyńca, artysta Fryderyk w komedii romantycznej Woody’ego Allena Hannah i jej siostry (Hannah and Her Sisters, 1986) z Mią Farrow Dianne Wiest, Johna Turturro i Carrie Fisher, Ernst Stavro Blofeld w nieoficjalnej produkcji o Jamesie Bondzie Nigdy nie mów nigdy (Never Say Never Again, 1983), Sidka w telefilmie biblijnym ABC Samson i Dalila (Samson and Delilah, 1984) u boku Antony’ego Hamiltona, Piotr Apostoł w miniserialu Quo vadis? (1985) z Klausem Marią Brandauerem czy Dawid (król Izraela) w telefilmie biblijnym Salomon (Solomon, 1997)^[11] u boku Bena Crossa, Anouk Aimée, Dextera Fletchera i Viviki A. Fox.

Był także narratorem telefilmu biblijnego Opowieści biblijne: Samson i Dalila (Samson and Delilah, 1996) z Elizabeth Hurley.

Za rolę Lassefara w dramacie Pelle zwycięzca (Pelle erobreren, 1987) zdobył nominację do nagrody Nagrody Akademii Filmowej. W 1988 debiutował jako reżyser melodramatu Ved Vejen. W 2012 zdobył kolejną nominację do Oscara w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy, za film Strasznie głośno, niesamowicie blisko.

Był żonaty z Christiną Olin (od 1 sierpnia 1951 do 1979), z którą miał dwóch synów: Claesa S. i Henrika. W dniu 30 kwietnia 1997 w Prowansji ożenił się z francuską reżyserką Catherine Brelet, matką dwóch synów – Cédrica i Yvana. Zamieszkali w Paryżu. W 2002, aby otrzymać francuskie obywatelstwo musiał zrzec się szwedzkiego^[12].

Zmarł 8 marca 2020 w wieku blisko 91 lat w swoim domu w Prowansji we Francji^[13][14][15].

• 1982: Nagroda im. Pasinettiego – najlepszy aktor za Lot orła na 39. MFF w Wenecji
• 1988: Europejska Akademia Filmowa – najlepszy europejski aktor roku za film Pelle zwycięzca

• Max von Sydow w bazie IMDb (ang.)
• Max von Sydow w bazie Filmweb
• Max von Sydow w bazie Notable Names Database (ang.)