Maszynista (kolej)

Maszynista
Palacz w czasie pracy lokomotywie parowej Ty-2

Maszynista pojazdu trakcyjnego – osoba posiadająca odpowiednie kompetencje i uprawniona do prowadzenia pociągów[1], w tym lokomotyw, lokomotyw manewrowych, pociągów roboczych (budowlanych), kolejowych pojazdów specjalnych lub pociągów przeznaczonych do kolejowego przewozu pasażerów lub towarów[2]. Kobietę sprawującą tę funkcję można określać słowem maszynistka[3].

Maszynista pracuje w kabinie sterowniczej lokomotywy lub zespołu trakcyjnego, ewentualnie na specjalnym stanowisku w wagonie sterowniczym, skąd jest w stanie prowadzić pociąg.

Podczas pełnienia służby maszynista powinien nosić przydzielone mu przepisowe umundurowanie oraz starać się o czysty i schludny wygląd.

Do dodatkowych obowiązków maszynisty należy w określonych sytuacjach m.in. sprzęganie i rozprzęganie wagonów, usuwanie drobnych usterek pojazdów trakcyjnych, dawanie odpowiednich sygnałów przy użyciu znajdujących się na pojeździe trakcyjnym urządzeń, a także szkolenie praktyczne podległych pracowników.

Maszynista pracujący w lokomotywie elektrycznej lub spalinowej w określonych sytuacjach ma przydzielanego do pomocy dodatkowego pracownika, tzn. pomocnika maszynisty; zaś maszynista parowozu dodatkowo oprócz pomocnika maszynisty palacza.

Praca maszynisty wymaga szczególnej sprawności psychicznej[4]. Prowadzący pojazdy kolejowe narażeni są na niekorzystne warunki mikroklimatyczne, stres, hałas i wibracje[4]. Praca wykonywana jest w zmiennym rytmie dobowym[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ DECYZJA KOMISJI z dnia 1 lutego 2008 r. dotycząca specyfikacji technicznej interoperacyjności podsystemu „Ruch kolejowy” transeuropejskiego systemu kolei dużych prędkości, o której mowa w art. 6 ust. 1 dyrektywy Rady 96/48/WE, i uchylająca decyzję Komisji 2002/734/WE z dnia 30 maja 2002 r. (2008/231/WE). Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, s. 129.
  2. ↑ Wspólne stanowisko (WE) nr 21/2006 z dnia 14 września 2006 r. przyjęte przez Radę, działającą zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przyznawania uprawnień maszynistom prowadzącym lokomotywy i pociągi w obrębie systemu kolejowego Wspólnoty. (CELEX: 52006AG0021).
  3. ↑ Hasło maszynistka w słowniku Doroszewskiego.
  4. ↑ a b c Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 stycznia 2021 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 101)