PROFILPELAJAR.COM

Markowski Monaster Świętej Trójcy
Свята-Троіцкі Маркаў манастыр
	; Główna cerkiew klasztorna
Państwo	Białoruś
Obwód	witebski
Miejscowość	Witebsk
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny; (Egzarchat Białoruski)
Eparchia	witebska i orszańska
Przełożony	hieromnich Spirydion (Natalewicz)
Klauzura	nie
Typ monasteru	męski
	Obiekty sakralne
Cerkiew	Kazańskiej Ikony Matki Bożej
Fundator	Samuel Lew Ogiński
Data budowy	po 1642, 1760 (budowa głównej cerkwi)
Data zamknięcia	1920
Data reaktywacji	2000
	Położenie na mapie Witebska Markowski Monaster Świętej Trójcy
	Położenie na mapie Białorusi Markowski Monaster Świętej Trójcy
	Położenie na mapie obwodu witebskiego Markowski Monaster Świętej Trójcy
	55°10′18″N 30°09′16″E/55,171667 30,154444
	Multimedia w Wikimedia Commons

Markowski Monaster Świętej Trójcy – prawosławny męski klasztor w Witebsku, w jurysdykcji eparchii witebskiej i orszańskiej Egzarchatu Białoruskiego Patriarchatu Moskiewskiego^[1].

Według niektórych źródeł pierwszy monaster na miejscu funkcjonującej obecnie wspólnoty powstał w XIV w. i został założony przez mnicha o imieniu Marek. Przestał funkcjonować przed 1576, jednak jego cerkiew przetrwała jako parafialna^[2]^[3].

Monaster został ufundowany przez Samuela Lwa Ogińskiego, dworzanina Władysława IV i ciwuna trockiego. Pierwotnie nie znajdował się w granicach Witebska, lecz w miejscowości Markowo w jego najbliższej okolicy. Ogiński ufundował w Markowie najpierw parafialną cerkiew, a w 1642 utworzył przy niej klasztor, którego zabezpieczeniem materialnym miała być cała wieś. Tworząc wspólnotę, Ogiński pragnął obejść zakaz budowania cerkwi prawosławnych w Witebsku^[4], wydany przez króla Zygmunta III Wazę po tym, gdy w 1623 w tymże mieście tłum prawosławnych mieszczan zamordował unickiego arcybiskupa połockiego Jozafata Kuncewicza, bezkompromisowo szerzącego unię brzeską na ziemiach białoruskich Rzeczypospolitej^[5]. Zgodnie z wolą fundatora przełożony monasteru miał być obierany przez wspólnotę, jedynie wyboru pierwszego ihumena dokonał metropolita kijowski Piotr Mohyła. Powstanie klasztoru spotkało się z protestami unickiego arcybiskupa połockiego Antoniego Sielawy, który zarzucił prawosławnym łamanie królewskiego przywileju. Mimo to monaster nie został zlikwidowany i przetrwał jako znaczący ośrodek prawosławia na ziemi witebskiej^[4]. Należał do grupy monasterów podległych monasterowi Trójcy Świętej w Słucku^[6]. Do pożaru w 1690 główną świątynią klasztoru była drewniana cerkiew Świętych Piotra i Pawła. Po jej zniszczeniu wzniesiono nowy obiekt sakralny, zaś w 1760 – kolejną świątynię, tym razem murowaną, pod wezwaniem Opieki Matki Bożej^[2].

Szczególnym obiektem kultu w monasterze pozostaje kopia Kazańskiej Ikony Matki Bożej, jaką w 1656 podarował ihumenowi Kalikstowi patriarcha moskiewski i całej Rusi Nikon^[2]. Ku czci tego wizerunku główna cerkiew klasztorna przyjęła wezwanie Kazańskiej Ikony Matki Bożej^[2].

Klasztor funkcjonował nieprzerwanie do 1920, gdy został zamknięty przez władze bolszewickie i przekazany milicji. Jego obiekty ulegały systematycznej dewastacji^[3]. Czczona w klasztorze ikona znalazła się w muzeum^[2]. Po upadku ZSRR obiekty monasterskie zostały zwrócone Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu, który w 2000 reaktywował wspólnotę^[3].

Przypisy

↑ Витебская и Оршанская епархия
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Марков Свято-Троицкий монастырь
↑ ^a ^b ^c Витебск. Свято-Троицкий Марков мужской монастырь
↑ ^a ^b T. Kempa, Fundacje monasterów prawosławnych w Rzeczypospolitej w pierwszej połowie XVII wieku [w:] red. A. Mironowicz, U. Pawluczuk, P. Chomik: Życie monastyczne w Rzeczypospolitej. Białystok: Zakład Historii Kultur Pogranicza Instytutu Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, ss. 78–79. ISBN 83-902928-8-2.
↑ Mironowicz A.: Kościół prawosławny w Polsce. Białostockie Towarzystwo Historyczne, 2006. ISBN 83-60456-02-X, ss.272–276
↑ Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 27. ISBN 978-83-7431-127-4.