Marian Świderek

Marian Świderek
Marek
porucznik porucznik
Data i miejsce urodzenia

25 sierpnia 1897
Łódź

Data i miejsce śmierci

18 października 1949
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Krajowa

Jednostki

Komenda Główna Armii Krajowej – Kierownictwo Produkcji Uzbrojenia

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
powstanie warszawskie

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi
Grób Mariana Świderka na Starych Powązkach

Marian Świderek (ur. 25 sierpnia 1897 w Łodzi, zm. 18 października 1949 w Warszawie) – polski chemik, organizator i pierwszy dyrektor Głównego Instytutu Chemii Przemysłowej, porucznik AK.

Biografia

Marian Świderek urodził się w Łodzi 25 sierpnia 1897 roku. Był synem Konstantego i Heleny z domu Tomaszewskiej. Studiował na Politechnice Warszawskiej. W 1926 obronił doktorat, habilitacja w 1935 z zakresu chemicznej technologii organicznej. Od 1927 roku był zatrudniony w Wojskowym Instytucie Przeciwgazowym, jednocześnie prowadząc wykłady z technologii mas chłonnych[1].

Gdy Niemcy napadły na Polskę w 1939 roku, został zmuszony do spalenia wyników swoich prac badawczych, by te nie dostały się w ręce okupantów. Był poszukiwany przez Gestapo. Uwięziony w 1940, trafił najpierw do więzienia w Sanoku, a następnie do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. W obozie pozostawał do jesieni 1943. Po powrocie do okupowanej stolicy był czynnie zaangażowany w tajne nauczanie i organizację struktur politechniki. Podczas powstania warszawskiego był w Komendzie Głównej Armii Krajowej, w Kierownictwie Produkcji Uzbrojenia, w wytwórni granatów ręcznych na ul. Kruczej 11. Był ciężko ranny. Po powstaniu trafił do niewoli, nr jeniecki 305225[1][2].

W 1945 mianowany dyrektorem Instytutu Przemysłu Chemicznego, który musiał zorganizować od podstaw. W 1946 objął Katedrę Technologii Organicznej Ogólnej Politechniki Warszawskiej. W 1947 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, skąd sprowadził sprzęt oraz księgozbiór dla instytutu. Po powrocie zorganizował oddział instytutu w Gliwicach[2]. Profesor Świderek zmarł w Warszawie 18 października 1949[3]. Został pochowany na Starych Powązkach[4].

Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (16 kwietnia 1947)[5].

Marian Świderek był żonaty z Haliną z domu Borkowską, inżynier chemiczką. Ich córką była Anna Świderkówna[6].

Przypisy

  1. a b Powstańcze biogramy. Marian Świderek. 1944.pl. [dostęp 2021-12-25]. (pol.).
  2. a b Stanisław Porejko. Marian Świderek (1897–1949). „Przemysł Chemiczny”. 37 (4), s. 292, 1958. ISSN 0033-2496. (pol.). 
  3. Świderek Marian, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-12-25].
  4. Cmentarz Stare Powązki: MARIAN ŚWIDEREK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2021-12-25].
  5. Odznaczenie za wybitne zasługi położone w obronie ładu i bezpieczeństwa w kraju. prawo.pl. [dostęp 2021-12-25]. (pol.).
  6. Oblaci – wspomnienia. opactwotynieckie.pl. [dostęp 2021-12-25]. (pol.).