Maria Olkisz

Maria Olkisz
Miejsce urodzenia

Polska

Typ głosu

mezzosopran

Gatunki

opera

Zawód

śpiewaczka operowa, pedagog muzyczny

Aktywność

od 1973

Maria Olkisz – polska śpiewaczka operowa, mezzosopran, w latach 1973–2002 solistka Teatru Wielkiego w Warszawie, od 2003 pedagog muzyczny[1][2].

Życiorys

Córka Bogumiły Olkisz, śpiewaczki chóru Filharmonii Narodowej (alt)[3]. Ukończyła Państwową Szkołę Muzyczną II stopnia im. Józefa Elsnera w Warszawie w klasie Ireny Cywińskiej[1]. Studia kontynuowała w warszawskiej Akademii Muzycznej pod kierunkiem Wiktora Brégy’ego[1]. Doskonaliła kunszt wokalny pod kierunkiem Giorgia Favaretto(inne języki) w Accademia Musicale Chigiana(inne języki) w Sienie[4], gdzie w 1975 otrzymała dyplom honorowy (Diploma d’Onore)[1].

Zadebiutowała na scenie w 1973 partią Jadwigi w Strasznym dworze Stanisława Moniuszki w Teatrze Wielkim w Warszawie[1]. Wystąpiła w ponad pięćdziesięciu rolach operowych, w tym wielokrotnie w tytułowej partii Carmen w operze Carmen Georges’a Bizeta oraz w operach Giuseppe Verdiego[4] (m.in. Ulryka w Balu maskowym, Amneris w Aidzie, Eboli w Don Carlosie i Fenena w Nabucco)[1]. Ma w swoim dorobku artystycznym rolę męską Romea w operze Capuleti i Montecchi Vincenza Belliniego[4] (Teatr Wielki w Warszawie, 1991, ze Zdzisławą Donat w roli Julii)[1][a]. W 1988 zaśpiewała w Teatrze Wielkim w Warszawie partię Schwertleite w Walkirii Richarda Wagnera, a w 1993 wystąpiła tam w roli Herodiady w Salome Richarda Straussa[1][5].

Jej repertuar sceniczny obejmował partie liryczne, dramatyczne i koloraturowe[4]. Współpracowała z Teatrem Wielkim w Poznaniu (rola Azuceny w operze Verdiego Trubadur) oraz Teatrem Wielkim w Łodzi (rola Carmen)[1]. W 1980 wystąpiła w Tuluzie w partii Olgi w operze Eugeniusz Oniegin Piotra Czajkowskiego (partnerzy sceniczni Wiesław Ochman i Jurij Mazurok)[1]. Oprócz występów w krajach europejskich (m.in. w Bratysławie w roli Eboli, w Budapeszcie, Koszycach i Bukareszcie w roli Carmen, w Timișoarze w partii Ulryki, w Pradze w roli Azuceny) śpiewała również w Japonii i Korei Południowej[6].

Opublikowała płytę CD z nagraniami śpiewanych przez siebie utworów (Maria Olkisz, Polskie Nagrania, Warszawa 2002, 2011)[7]. Laureatka Srebrnego Medalu w Międzynarodowym Konkursie Wokalnym w Genewie (1972)[1] i nagrody w konkursie śpiewaczym w Tuluzie (1976)[5]. Finalistka konkursów muzycznych w Barcelonie i Vercelli[1]. W 2004 płyta z jej udziałem, Eros i Psyche op. 40 – opera w 5 obrazach (kompozytor Ludomir Różycki, wydawca Polskie Nagrania), została nominowana do Nagrody Muzycznej „Fryderyk” w kategorii najwybitniejsze nagranie muzyki polskiej (album roku)[8].

W 2003 oficjalnie zakończyła karierę, odeszła z Teatru Wielkiego i rozpoczęła pracę pedagogiczną w Zespole Szkół Muzycznych im. Józefa Elsnera w Warszawie[1], gdzie kierowała klasą wokalną[9], ucząc śpiewu artystycznego[10][11]. Prowadziła również zajęcia w Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie[1]. W okresie pracy pedagogicznej członkini Polskiego Stowarzyszenia Pedagogów Śpiewu[12]. W 2007 wystąpiła w przedstawieniu Wieczór arii w Teatrze Wielkim w Warszawie, w 2008 w koncercie Przeboje operowe tamże[5], a w 2016 jako jedna z solistek w benefisie dla uczczenia dyrygenta i kompozytora Szymona Kawalla, śpiewając arię Habanera z opery Carmen Bizeta[4].

Siostra śpiewaczki operowej Moniki Olkisz-Chabros, z którą niekiedy występowała na scenie[1][b].

Uwagi

  1. ↑ O tej inscenizacji pisał w „Przekroju” krytyk muzyczny Lucjan Kydryński: „Nie udała się premiera Capuletich i Montecchich Belliniego, głównie z powodu sztampowej reżyserii i bardzo nierównej obsady, w której jedynie Zdzisława Donat (Julia) i Maria Olkisz (Romeo) zaprezentowały poziom godny Teatru Wielkiego”. Zob. Lucjan Kydryński, Andrzej Straszyński – artystycznym dyrektorem TW, „Przekrój”, nr 2392, 28 kwietnia 1991.
  2. ↑ Po jednym z ich wspólnych występów w operze Nabucco Verdiego, gdy Maria Olkisz występowała w roli Feneny, a Monika Olkisz-Chabros w partii Abigaille, recenzent „Expressu Wieczornego” Stanisław Bukowski napisał: „Siostry śpiewały bosko [...] a Maria Olkisz w partii mezzosopranowej błyszczy na tle zespołu”. Cyt za: Adam Czopek, Maria Olkisz [online], maestro.net.pl [dostęp 2023-05-21].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Adam Czopek: Maria Olkisz. maestro.net.pl. [dostęp 2023-05-15].
  2. ↑ Maria Olkisz. teatrwielki.pl. [dostęp 2023-05-15].
  3. ↑ Śpiewanie mają w genach (1), s. 6. maestro.net.pl, 29 grudnia 2020. [dostęp 2023-05-22].
  4. ↑ a b c d e Maria Olkisz. Niech żyje wiosna. Soliści. Benefis Maestro Szymona Kawalla. forumhumanummazurkas.pl, 2016. [dostęp 2023-05-16].
  5. ↑ a b c Maria Olkisz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2023-05-15].
  6. ↑ Śpiewanie mają w genach (1), s. 7. maestro.net.pl, 29 grudnia 2020. [dostęp 2023-05-22].
  7. ↑ Maria Olkisz. bn.org.pl. [dostęp 2023-05-16].
  8. ↑ Fryderyki 2004. Nominowani i laureaci. Muzyka poważna. Album roku, najwybitniejsze nagranie muzyki polskiej. fryderyki.pl. [dostęp 2023-05-19].
  9. ↑ Robert Skiera. Międzynarodowy Konkurs Wokalny im. Giulio Perottiego w Ueckermünde. Akompaniatorzy 2011. internationaler-perotti-gesangswettbewerb.de. [dostęp 2023-05-20].
  10. ↑ Iwona Danilewicz: Najlepsi wokaliści zaproszeni do nagrania płyty w studiu Polskiego Radia. niebywalesuwalki.pl, 24 października 2016. [dostęp 2023-05-19].
  11. ↑ Alexander Marev, tenor. musicchapel.org. [dostęp 2023-05-19]. (ang.).
  12. ↑ Działalność Polskiego Stowarzyszenia Pedagogów Śpiewu w kadencji 2013–2017. Kronika Nr 5. Eugeniusz Sąsiadek (red.), Piotr Łykowski (współpraca red.). Wrocław: Polskie Stowarzyszenie Pedagogów Śpiewu, 2017, s. 149. ISBN 978-83-938902-2-4.

Bibliografia