Grób Marii Jarochowskiej na cmentarzu Wojskowym na Powązkach
Maria Anna Jarochowska (ur. 15 grudnia 1918 w Babicy [1] lub Krakowie , zm. 20 sierpnia 1975 w Warszawie ) – polska dziennikarka, reportażystka i pisarka, posłanka na Sejm PRL I kadencji (1952–1956).
Życiorys
Urodziła się w rodzinie ziemiańskiej Joachima Romana Jarochowskiego h. Przerowa (1883–1950) i Marii Zofii z Wiktorów h. Brochwicz (1889–1944)[1] [2] , córki Józefa , którzy byli ostatnimi właścicielami Babicy[3] . Była siostrą późniejszej artystki Piwnicy pod Baranami – Ireny „Kiki” Szaszkiewiczowej oraz Konstantego Jarochowskiego (1920–1978)[1] , fotografa. W 1937 ukończyła Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Krakowie . Studiowała następnie matematykę i historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim .
Podczas II wojny światowej przebywała w Rzeszowie i w Krakowie, pracując w wypożyczalni książek, domu dziecka i szpitalu[3] . Ukończyła historię i historię sztuki na konspiracyjnym Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasie powstania warszawskiego pracowała w Szpitalu na Sadybie i Czerniakowie w Warszawie . Po upadku powstania wróciła do Krakowa i nawiązała kontakt z PPS[4] .
W 1945 wstąpiła do Polskiej Partii Robotniczej (PPR) i została wybrana do wojewódzkiej rady narodowej w Krakowie[4] . W tym samym roku debiutowała recenzją książki André Malraux Nadzieja (1937) w tygodniku „Odrodzenie ”[4] [3] . Była sekretarzem redakcji tygodnika „Głos Pracy” i dziennika „Echo Krakowa ”. Od końca 1946 w Paryżu , gdzie była od maja 1947 sekretarzem redakcji, a od jesieni 1949 redaktorem naczelnym pisma „Gazeta Polska”[4] [3] . Wstąpiła do Francuskiej Partii Komunistycznej [4] [3] . W styczniu 1950 została, po aresztowaniu, wydalona z Francji za działalność komunistyczną[4] [3] . Po powrocie do Polski prowadziła świetlicę w spółdzielni produkcyjnej w Belnie pod Gostyninem . Od 1951 mieszkała w Warszawie . Od 1952 do 1956 była posłem na Sejm PRL . W latach 50. i 60. XX w. publikowała reportaże, recenzje, fragmenty prozy w „Życiu Literackim” , tygodniku „Świat” , „Nowej Kulturze” , „Przyjaciółce” i „Orce” . Pracowała następnie w Naczelnym Zarządzie Kinematografii.
Członkini Francuskiej Partii Komunistycznej (koniec lat 40. XX w.), Polskiej Partii Robotniczej (1945–1948) i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1948–1975); Związku Zawodowego Literatów Polskich (1946–1949) i Związku Literatów Polskich (1948–1975)[3] .
W 1955 otrzymała wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za powieść Dziadowska miłość [5] .
Zmarła w wieku 56 lat na skutek choroby nowotworowej, pochowana na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 37-4-8[6] .
Jej syn, Łukasz Konstanty Jarochowski (ur. 1952)[1] , jest absolwentem warszawskiej AWF .
Twórczość
Ludzie, którym nie stawia się pomników (reportaże; Książka 1947 )
Niemiłosierni. Buraczane liście (powieści; wstęp Jan Alfred Szczepański ; Książka i Wiedza 1950 ; wydania oddzielne książki Niemiłosierni : Książka i Wiedza 1959 , Czytelnik 1966 ; wydania oddzielne książki Buraczane liście : Książka i Wiedza 1951 )
Chleb i sól. Z chłopami polskimi u kołchoźników radzieckich (reportaże; Książka i Wiedza 1951 , 1952 )
Niebieskie okulary. Reportaże z huty Częstochowa (Czytelnik 1952 )
Odwaga (reportaż; Nasza Księgarnia 1953 ; 1954 )
Ziarno (reportaże; Czytelnik 1953 )
Gniew (opowiadanie; Czytelnik 1954 )
Trudne serca (scenariusz filmowy; Filmowa Agencja Wydawnicza 1954 )
Dziadowska miłość (powieść; pierwodruk: „Twórczość ” 1954 nr 5, 6 i 8, „Trybuna Wolności” 1954 nr 35–44, 46–48, 50; Państwowy Instytut Wydawniczy 1955 )
Najgorsza chwila życia (opowiadania; Czytelnik 1959 )
I pałac popłynie… (wspomnienie z Babicy i Rzeszowa; „Kultura ” t. 8, nr 3, 1970, s. 6–7; przedruk w zbiorze Nie być tu, nie być tam , 1974 i w antologii Losy nie wymyślone , 1980) (online )
Blizny (opowiadania; Wydawnictwo Łódzkie 1971 )
Nie być tu, nie być tam (opowiadania; Państwowy Instytut Wydawniczy 1974 )
Namiętności (reportaże; Iskry 1977 )
Wyrok śmierci (opowiadania; Wydawnictwo Literackie 1979 , ISBN 83-08-0004-1-X )
Ordery i odznaczenia
Przypisy
↑ a b c d Maria Jarochowska z Jaroch h. Przerowa M.J. Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2024-07-01].
↑ Maria Anna Jarochowska [online], geni_family_tree, 4 lipca 2017 [dostęp 2024-07-01] (pol. ) .
↑ a b c d e f g Zdzisław Z. Domino Zdzisław Z. , Maria Jarochowska z Jaroch, herb Przerowa, literatka i dziennikarka z Babicy [online], Babica – ta ziemia nie jest nam obca [dostęp 2024-04-02] .
↑ a b c d e f Alicja A. Szałagan Alicja A. , Maria Jarochowska , [w:] Polscy pisarze i badacze przełomu XX i XXI wieku , Alicja A. Szałagan (red.), Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk , 1 stycznia 2007 .
↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki . „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-01].
↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze . cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-25].
↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
Bibliografia