Marguerite Duras, właśc. Marguerite Donnadieu (ur. 4 kwietnia 1914 w Gia Định, koło Sajgonu we francuskich Indochinach; zm. 3 marca 1996 w Paryżu) – francuska pisarka, scenarzystka i reżyserka.
Życiorys
Urodziła się na terenie należącym współcześnie do Wietnamu, wówczas jednak była to jedna z prowincji we francuskich Indochinach. Jej rodzice byli francuskimi nauczycielami. Ojciec zmarł, gdy pisarka miała 4 lata[1]. Mieszkała z matką w Phnom Penh, Vinh Long i Hanoi[2]. Całe dzieciństwo spędziła w Indochinach, które stanowić będą wielokrotnie inspirację dla jej twórczości. W wieku 18 lat udała się do Francji, gdzie rozpoczęła studia. Początkowo studiowała matematykę, potem nauki polityczne, w końcu prawo[3]. Następnie pracowała jako archiwistka i badaczka dla francuskiego urzędu ds. kolonii[3].
W 1939 roku wyszła za mąż za pisarza Roberta Antelme'a[3]. W 1940 roku opublikowała jedyną książkę, która ukazała się pod jej rodowym nazwiskiem Donnadieu, był to zbiór felietonów propagandowych L’Empire français[3]. W czasie wojny współpracowała z grupą ruchu oporu, której przywódcą był François Mitterrand. W 1944 jej mąż został aresztowany i znalazł się w obozie w Dachau, udało mu się jednak przeżyć i powrócić do Francji[3]. W 1944 roku wstąpiła do partii komunistycznej, z której została wykluczona w 1950[4].
Jej pseudonim artystyczny (Duras) był zainspirowany nazwą wioski w departamencie Lot i Garonna, gdzie znajdował się dom jej ojca. Pierwszą książkę pod pseudonimem opublikowała w 1943 roku, było to opowiadanie Les Impudents[3].
Szerszej publiczności objawiła się dzięki powieści Un barrage contre le Pacifique (1950), w której pojawia się wiele wątków autobiograficznych. W latach 50. i 60. pracowała jako dziennikarka w lewicowym piśmie France-Observateur, publikowała artykuły krytykujące rasizm we Francji i francuską politykę kolonialną, zwłaszcza w Algierii[5]. Nakłady czasopisma były konfiskowane przez francuską cenzurę za krytyczne opisy wojny w Algierii[6].
Punktem zwrotnym w jej karierze był scenariusz filmu Hiroszima, moja miłość (Hiroshima mon amour). Film był pozytywnie przyjęty podczas Festiwalu w Cannes, Duras była nominowana do Oscara w kategorii najlepszy scenariusz[7]. W tym samym roku Złotą Palmę w Cannes zdobył obraz, którego scenariusz współtworzyła (Tak długa nieobecność)[6].
W maju 1968, wspólnie m.in. z Maurice'em Blachotem współtworzyła komitet studentów i pisarzy, którego celem miał być „radykalny komunizm myśli”. Sprzeciwiała się polityce generała De Gaulle'a, w której widziała nacjonalistyczne wartości. Jednocześnie była mocno krytyczna wobec postawy Francuskiej Partii Komunistycznej[8].
W latach 60. stworzyła liczne scenariusze filmowe, w 1969 roku postanowiła również zająć się reżyserią. Jej pierwszy film nosił tytuł Détruire, dit-elle[9]. W latach 70. i 80. wyreżyserowała kilkanaście innych filmów[9].
Przez całe życie stworzyła wiele powieści, dobrze przyjmowanych przez krytykę, ale jej największym sukcesem okazała się wydana w 1984 powieść Kochanek (L'Amant), za którą otrzymała nagrodę Goncourt.
Jej twórczość obejmuje blisko 40 powieści i 10 sztuk teatralnych. Sama wyreżyserowała 19 filmów pełno i krótkometrażowych, m.in. India Song i Les enfants.
Marguerite Duras zmarła 3 marca 1996 w Paryżu, została pochowana na cmentarzu Montparnasse.
Twórczość
- Les Impudents, 1943
- La Vie tranquille, 1944
- Tama nad pacyfikiem (Un barrage contre le Pacifique), 1950
- Le Marin de Gilbaltar, 1950
- Les petits chevaux de Tarquinia, 1953
- Des journées entieres dans les arbres, Le Boa, Madame Dodin, Les Chantiers, 1954
- Le Square, 1955
- Moderato Cantabile, 1958 (wyd. pol. 1998)
- Les Viaducs de la Seine et Oise, 1959
- Hiroszima, moja miłość (Hiroshima mon amour), 1960
- L'apres-midi de M. Andesmas, 1960
- Le Ravissement de Lol V. Stein, 1964
- Théâtre I: les Eaux et Forets-le Square-La Musica, 1965
- Le Vice-Consul, 1965
- L'Amante Anglaise, 1967
- Théâtre II: Suzanna Andler, Des journées entieres dans les arbres, Yes, peut-etre, Le Shaga, Un homme est venu me voir, 1968
- Détruire, dit-elle, 1969
- Abahn Sabana David, 1970
- L’Amour, 1971
- „Ah! Ernesto”, 1971
- India Song, 1973
- Nathalie Granger, La Femme du Gange, 1973
- Le Camion, Entretien avec Michelle Porte, 1977
- L'Eden Cinéma, 1977
- Le Navire Night, Cesarée, les Mains négatives, Aurélia Steiner, 1979
- Vera Baxter ou les Plages de l'Atlantique, 1980
- L’Homme assis dans le couloir, 1980
- L'Eté 80, 1980.
- Les Yeux verts, 1980
- Agatha, 1981
- Outside, 1981
- L’Homme atlantique, 1982
- Savannah Bay, 1982
- La Maladie de la mort, 1982
- Théâtre III: La Bete dans la jungle, Les Papiers d’Aspern, La Danse de mort, 1984
- Kochanek (L'Amant), 1984 (wyd. pol. 1989)
- La Douleur, 1985
- La Musica deuxieme, 1985
- Les Yeux bleus Cheveux noirs, 1986
- La Pute de la côte normande, 1986
- La Vie matérielle, 1987
- Emily L., 1987
- La Pluie d'été, 1990
- Kochanek z Północnych Chin (L'Amant de la Chine du Nord), 1991 (wyd. pol. 1995)
- Pisać (Ecrire), 1995
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne