Ilustracja z Manuskryptu Juniusa, przedstawiająca Arkę Noego
Manuskrypt Juniusa, znany też jako Manuskrypt Cædmona – pochodzący z X wieku ilustrowany manuskrypt, zawierający cztery poematy w języku staroangielskim. Obecnie znajduje się w zbiorach Biblioteki Bodlejańskiej (sygnatura MS. Junius 11)[1].
Manuskrypt datowany jest paleograficznie na połowę X wieku. Jako domniemane miejsce jego powstania wskazuje się Canterbury, Malmesbury lub Winchester[1]. Nazwany został na cześć uczonego Franciscusa Juniusa, który w 1651 roku otrzymał księgę od arcybiskupa Jamesa Usshera[2] i zamieszczone w niej utwory ogłosił drukiem w 1655 roku w Amsterdamie[3]. Tradycyjna nazwa manuskryptu odnosi się natomiast do żyjącego w VII wieku poety Cædmona, któremu przez długi czas przypisywano autorstwo zamieszczonych w nim utworów[1][3].
Manuskrypt zawiera cztery poematy, których tematyka oparta jest na historiach biblijnych[1]:
Genesis – liczący 2936 wersów poemat opowiadający o stworzeniu świata i upadku aniołów, kończący się na ofierze Abrahama. Wersy 235–851 są stanowią interpolację do wcześniejszego utworu.
Exodus – składający się z 590 wersów niedokończony utwór, będący parafrazą Księgi Wyjścia.
Daniel – niedokończony poemat będący parafrazą Księgi Daniela. Liczy 764 wersy.
Tekst Genesis ozdabia 48 ilustracji, przypisywanych dwóm różnym artystom. Program artystyczny księgi nie został ukończony, w pozostałych trzech poematach pozostawiono puste miejsca, które również miały zostać wypełnione ilustracjami[1].
↑ abcdeThe Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture. edited by Colum Hourihane. T. 3. Oxford: Oxford University Press, 2012, s. 542. ISBN 978-0-19-539536-5.
