Manieczki

Manieczki
osada
Ilustracja
Kościół Narodzin Najświętszej Marii Panny
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

śremski

Gmina

Brodnica

Liczba ludności (2022)

917[2]

Strefa numeracyjna

61

Kod pocztowy

63-112[3]

Tablice rejestracyjne

PSE

SIMC

0580871

Położenie na mapie gminy Brodnica
Mapa konturowa gminy Brodnica, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Manieczki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Manieczki”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Manieczki”
Położenie na mapie powiatu śremskiego
Mapa konturowa powiatu śremskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Manieczki”
Ziemia52°06′50″N 16°55′50″E/52,113889 16,930556[1]
Widok dworu przed 1912

Manieczkiosada (agromiasteczko[4]) w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Brodnica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wieś położona 6 km na zachód od Śremu przy drodze wojewódzkiej nr 310 (Śrem – CzempińGłuchowo). We wsi znajduje się skrzyżowanie z drogą powiatową nr 4064 do Przylepek oraz lokalnymi do Krzyżanowa i Boreczka[5].

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1368 roku. Wówczas właścicielem był Sędziwój z Głębocka herbu Łodzia. Następnie Manieczki zostały podzielone na kilka działów, które należały do Manieckich, Grabianowskich, Chaławskich, Przylepskich, czyli do okolicznej szlachty. Kolejnym właścicielem był Maciej Kołaczkowski herbu Abdank. 21 czerwca 1781 roku majątek został sprzedany Józefowi Wybickiemu. W Manieczkach powstało wiele jego utworów literackich, zmarł w 1822 roku w nieistniejącym już drewnianym dworku. Po jego śmierci majątkiem zarządzały jego żona Estera oraz córka Teresa. Wnuk Wybickiego w 1842 roku sprzedał wieś generałowi Dezyderemu Chłapowskiemu. W lipcu 1960 roku utworzono pierwszy w Polsce kombinat PGRKombinat Państwowych Gospodarstw Rolnych Manieczki. Od 1978 roku był on jednym z dwóch wzorowych Państwowych Gospodarstw Rolnych. W 1993 roku przekształcone w Gospodarstwo Rolne Skarbu Państwa Manieczki[6], a w 1994 roku sprywatyzowane pod nazwą Kombinat Rolno-Przemysłowy „Manieczki” Sp. z o.o.[7]

Obecnie Manieczki są dużym osiedlem o charakterze miejskim z pełnym zapleczem usługowym[8].

Zabytkiem prawnie chronionym jest zespół dworski, składający się z[9][8]:

  • dworu z 1894, z mansardowym dachem i nowszym przedsionkiem z 1912, w latach 1978–2006 mieściły się w nim Muzeum Józefa Wybickiego oraz Oddział Wielkopolski Miłośników Tradycji Mazurka Dąbrowskiego, przed wejściem znajduje się głaz z tablicą z okazji 205. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja, obecnie dwór należy do potomków Głowackich, w związku z czym usunięto niektóre tablice i głazy pamiątkowe,
  • kaplicy pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny z 1786 w kształcie rotundy wystawionej przez Józefa Wybickiego,
  • parku krajobrazowego z połowy XVIII wieku o obecnej powierzchni 6,51 ha, w nim: dwie lipy drobnolistne o obwodzie 290 i 300 cm, głaz z tablicą z okazji 218. rocznicy urodzin twórcy hymnu narodowego, popiersie Wybickiego projektu Grzegorza Kowalskiego, dwie kolumny z tablicą z 1766 upamiętniają pojedynek o dziewczynę dwóch braci Kołaczkowskich.

We wsi znajduje się kościół Narodzin Najświętszej Marii Panny z 1990, nawiązujący do rotundy, projektu Zygmunta Lutomskiego i Henryka Wiercińskiego. Przy drodze do Krzyżanowa położony jest kopiec zwieńczony słupem z figurą Matki Boskiej, według tradycji kryje on prochy powstańców z 1848 i 1863. W Manieczkach funkcjonuje Szkoła Podstawowa im. Józefa Wybickiego[8]. W miejscowości znajduje się też klub muzyczny Ekwador[10].

W mieście był przystanek kolejowy Manieczki.

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 77292
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 772 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Daniela Szymańska: Geografia osadnictwa, PKWN, Warszawa 2009.
  5. Powiatowy Zarząd Dróg w Śremie: Wykaz dróg powiatowych. [dostęp 2009-07-06].
  6. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 30 marca 1993 r. w sprawie wysokości stawek dotacji dla rolnictwa oraz zasad i trybu ich udzielania w 1993 r [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
  7. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 24 czerwca 1994 r. w sprawie wysokości stawek dotacji dla rolnictwa oraz szczegółowych zasad i trybu ich udz... [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
  8. a b c Zbigniew Szmidt: Powiat Śremski, przewodnik turystyczny. Śrem: Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego – ŚOWMP, 2010, s. 70–74.
  9. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2015-09-21].
  10. Szymon Maliborski, Manieczki. Polska historia sukcesu [online], KrytykaPolityczna.pl, 26 sierpnia 2017 [dostęp 2021-12-17].

Linki zewnętrzne