PROFILPELAJAR.COM

Lucyna Hertz
Lucyna Herc
	podporucznik
Data i miejsce urodzenia	12 marca 1917 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	22 października 1944 ; Otwock
	Przebieg służby
Lata służby	1943–1944
Siły zbrojne	ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	Polski Samodzielny Batalion Specjalny,; Brygada AL im. Tadeusza Kościuszki,; 9 pułk piechoty
Stanowiska	zastępca dowódcy kompanii ds. polityczno-wychowawczych
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa przyczółek warecko-magnuszewski; przyczółek czerniakowski;
	Odznaczenia

Lucyna Hertz^[1] właściwe imię Noemi (ur. 12 marca 1917 w Warszawie, zm. 22 października 1944 w Otwocku) – podporucznik ludowego Wojska Polskiego^[2] uczestniczka walk na przyczółku warecko-magnuszewskim i pod Warszawą, odznaczona Orderem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych.

Życiorys

Lucyna Herc urodziła się w rodzinie żydowskiej jako córka Chaima Henryka, inżyniera, który wraz z innymi żydowskimi wspólnikami prowadził Warszawską Stolarnię Parową przy ul. Stawki 28. Piotra. W okresie komunistycznym niewygodne pochodzenie żydowskie było przemilczane , imię ojca zmienione na Piotr a jego własność zastąpiona na warsztat rzemieślniczy w Otwocku) co błędnie opisała Michalska ^[2]. W szkole średniej była członkinią tajnej organizacji młodzieży szkolnej „Pionier”. W Otwocku uczęszczała do prywatnego gimnazjum. W 1933 zdała maturę, a od 1935 rozpoczęła studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego, tam wstąpiła do działającej w środowisku akademickim organizacji „Życie”^[2]. Od 1937 studiowała w Paryżu na Sorbonie^[2] na wydziale chemii. Uczestniczyła w organizowaniu pomocy materialnej dla republikańskich oddziałów w Hiszpanii^[2]. Do kraju przyjechała latem 1939 na wakacje i tu zastał ją wybuch wojny. Podczas Kampanii Wrześniowej, wraz z falą uchodźców wyjechała do Lwowa, wstąpiła do Komsomołu i na Politechnice Lwowskiej kontynuowała studia, aktywnie zaangażowała się w działalność komitetu studenckiego^[2].

W czerwcu 1941 opuściła zajęty przez ZSRR Lwów, ze względu na swoje żydowskie pochodzenie i pewną śmierć z rąk niemieckich oddziałów Einsatzgruppen uciekła, wraz z falą uchodźców, na wschód ZSRR. Przez dwa lata przemieszczała się po terenie ZSRR utrzymując się z pracy w różnych zawodach, m.in. jako sanitariuszka, robotnica rolna, rybaczka oraz robotnica w przemyśle chemicznym^[2]. Pod koniec 1943 wstąpiła do formowanej 3 Pomorskiej Dywizji Piechoty im. Romualda Traugutta 1 Armii WP, w której początkowo pełniła w pułku funkcję instruktorki propagandy^[2]. Na własną prośbę została przeniesiona do Polskiego Samodzielnego Batalionu Specjalnego (szkolił żołnierzy, którzy jako dywersanci mieli być przerzucani na zaplecze sił niemieckich), w którym była instruktorką wyszkolenia minerskiego, a następnie skierowana na kurs dowódców oddziałów partyzanckich^[2].

15 maja 1944 w stopniu podporucznika włączona do grupy spadochronowej i zrzucona na teren Lubelszczyzny, gdzie dołączyła do oddziału partyzanckiego majora Czesława Klima, a działającego w lasach parczewskich^[2]. Po wyzwoleniu Lubelszczyzny spod okupacji hitlerowskiej została przeniesiona do służby w 9 pułku piechoty w którym została wyznaczona na stanowisko zastępcy dowódcy kompanii fizylierów do spraw polityczno-wychowawczych^[2]. Uczestniczyła w walkach na przyczółku pod Warką i Magnuszewem działając w patrolach zwiadowczych^[2]. Podczas próby sforsowania Wisły w Warszawie z Saskiej Kępy na Czerniaków 17 września 1944 została ciężko ranna w obie nogi. Przewieziona została do szpitala chirurgicznego nr 4 w Otwocku i poddana amputacji obu nóg. Zmarła 22 października 1944 i pochowana w kwaterze wojskowej na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie^[2] (kwatera B 6 rz. 7 m. 1).

Jej imię nadano kilku szkołom różnego typu^[2], a także ulicom i placom – m.in. w Lublinie na granicy dzielnic Bronowice i Felin. W 2017 roku uchwałą Rady Miasta^[3]^[4] związaną ze wcześniejszą nowelizacją ustawy o zakazie propagowania komunizmu ulica Lucyny Herc (w takiej formie zapisywano nazwisko) została zmieniona – odcinek od ulicy Chemicznej do ulicy Wincentego Witosa nosi imię Anny Walentynowicz, a od ulicy Wincentego Witosa do Drogi Męczenników Majdanka imię Hanki Ordonówny^[5].

Lucyna Hertz została pośmiertnie odznaczona Orderem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych oraz awansowana na stopień kapitana^[2].

Przypisy

↑ Informator Ochoty i Włoch – Hertz czy Herc. infochoty.waw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-11)]. [dostęp 2013-12-06].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Michalska 1988 ↓, s. 138.
↑ Projekt uchwały w sprawie zmiany nazwy ulicy położonej w granicach administracyjnych miasta Lublin (odcinek ul. Lucyny Herc na ul. Hanki Ordonówny). [dostęp 2017-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-18)].
↑ Projekt uchwały w sprawie zmiany nazwy ulicy położonej w granicach administracyjnych miasta Lublin (odcinek ul. Lucyny Herc na ul. Anny Walentynowicz). [dostęp 2017-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-18)].
↑ Artur Jurkowski. Dekomunizacja w Lublinie. Komuna schodzi z ulic. „Kurier Lubelski”, 2017-06-28.

Bibliografia

Hanna Michalska: Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939–1945: poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 138. ISBN 83-06-01195-3.