Lucerna pośrednia, lucerna piaskowa (Medicago × varia Martyn) – gatunek byliny z rodziny bobowatych. Jest to mieszaniec lucerny siewnej (Medicago sativa) i lucerny sierpowatej (Medicago falcata)[4]. Roślina o cechach pośrednich między obydwoma gatunkami, od których pochodzi, bardzo zmienna morfologicznie[5].
Rozmieszczenie geograficzne
Pochodzi prawdopodobnie z Kazachstanu i wschodniej Europy, rozprzestrzeniony jest w wielu innych regionach. Rośnie dziko, jest także uprawiany[6]. W Europie po raz pierwszy stwierdzono jego występowanie w XIX wieku, na ziemiach polskich od 1837 r. we Wrocławiu. Po 1950 roku w Polsce znacznie się roprzestrzenił. Jest trwale zadomowionym kenofitem, we florze Polski ma status epekofita[5].
Morfologia
Zazwyczaj cechuje się silniejszym wzrostem, niż gatunki, od których pochodzi[5].
- Łodyga
- Wzniesiona lub podnosząca się, rozgałęziona, o długości do 1 m, naga, lub z rzadka owłosiona[5].
- Liście
- 3-listkowe, ogonkowe, o odwrotnie jajowatych listkach. Przylistki jajowatolancetowate o ząbkowanych brzegach. Przysadki o długości do 3 mm[5].
- Kwiaty
- Motylkowe o długości 7–11 m i różnych barwach – żółtawozielone, czerwonofioletowe, fioletowe, rzadziej białe. Zebrane są w główkowaty lub jajowaty kwiatostan o długości do 4 cm. Słupek jeden, osadzony na krótkim trzonku[5].
- Owoce
- Wielonasienny, łukowato lub sierpowato wygięty strąk. Nasiona jajowate, gładkie, o długości do 2 mm żółte do żółtobrunatnych[5].
Biologia i ekologia
Bylina, hemikryptofit[4]. Kwitnie od maja do jesieni. Występuje na siedliskach ruderalnych i segetalnych; na przydrożach, nieużytkach, poboczach ulic, na pasach zieleni przy autostradach, na skarpach, terenach kolejowych, trawnikach, oraz w uprawach jako chwast[5].
- Korelacje międzygatunkowe
- Pasożytują na niej niektóre grzyby mikroskopijne: Erysiphe pisi powodujący mączniaka prawdziwego grochu, Leveillula papilionacearum i Uromyces striatus. Na liściach żerują mszyce Holotrichapion pisi i Protapion filirostre, owady minujące Agromyza frontella, Agromyza nana i Liriomyza congesta, na łodydze chrząszcz Hypera nigrirostris[7].
Zastosowanie
- Roślina uprawna – cenna roślina pastewna, wieloletnia i wielokośna, mniej wymagająca, bardziej plenna i trwalsza niż inne gatunki lucerny. Jest podstawową rośliną motylkową uprawianą w rejonach bardziej suchych, gdzie zawodzi uprawa koniczyny czerwonej. Dzięki głębokiemu systemowi korzeniowemu może czerpać wodę i sole mineralne z głębszych warstw gleby[8]. Znajduje się w rejestrze roślin rolniczych Unii Europejskiej.
- Młode liście różnych gatunków lucern są jadalne, zarówno po ugotowaniu, jak i na surowo. Zawierają dużo witaminy K. Indianie zjadali ich liście, a także nasiona, które prażyli na ogniu lub rozcierali na mąkę. Lucernę można jednak spożywać tylko w niewielkiej ilości, zawiera bowiem substancje utrudniające trawienie białek. Zawiera także saponiny powodujące rozpad czerwonych ciałek krwi (usuwa je gotowanie)[9].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
- ↑ a b The Plant List. [dostęp 2018-03-15].
- ↑ a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8. Brak numerów stron w książce
- ↑ a b c d e f g h Barbara Sudnik-Wójcikowska: Rośliny synantropijne. Warszawa: Multico, 2011. ISBN 978-83-7073-514-2. OCLC 948856513. Brak numerów stron w książce
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-25].
- ↑ Plant parasites of Europe. [dostęp 2018-03-21]. (ang.).
- ↑ Oficjalna strona PODR w Szepietowie. [dostęp 2010-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-13)].
- ↑ Łukasz Łuczaj: Dzikie rośliny jadalne Polski. Przewodnik survivalowy. Chemigrafia, 2004. ISBN 83-904633-5-0. Brak numerów stron w książce
Linki zewnętrzne
Identyfikatory zewnętrzne (
takson):
