Livanjsko polje

Livanjsko polje w 2014 roku
Państwo	Bośnia i Hercegowina
Część składowa	Federacja Bośni i Hercegowiny
Powierzchnia	410 km²[1]
Miejscowości	Livno
Wysokość	700–750 m n.p.m.[2]
Rodzaj obiektu	polje
Położenie na mapie Bośni i Hercegowiny Livanjsko polje
43°51′11,9″N 16°50′26,5″E/43,853306 16,840694
Multimedia w Wikimedia Commons

Livanjsko polje – polje w zachodniej Bośni i Hercegowinie^[2], w kantonie dziesiątym^[1]; największe polje na obszarze krasu Gór Dynarskich i być może największe okresowo zalewane polje krasowe na świecie^[3][1].

Od 11 kwietnia 2008 roku wpisane na listę konwencji ramsarskiej jako część obszaru nr 1786 Livanjsko Polje o powierzchni 45 868 ha^[3].

Livanjsko polje znajduje się w granicach miasta Livno oraz gmin Bosansko Grahovo i Tomislavgrad w kantonie dziesiątym, w Federacji Bośni i Hercegowiny, w zachodniej części Bośni i Hercegowiny^[1]. Jego obszar rozciąga się w pasie o długości 64,8 km i średniej szerokości 6 km (maksymalnej – 11,5 km^[1]) przebiegającym z północnego zachodu na południowy wschód wzdłuż granicy z Chorwacją (minimalna odległość od granicy bośniacko-chorwackiej wynosi 2,5 km)^[1]. Polje od południa ogranicza pasmo Dinara i szczyt Kamešnica, od wschodu góra Tušnica, od północy szczyty Cincar i Golija, a od zachodu góry Šator(inne języki) i Staretina(inne języki)^[1]. W południowej części polja znajduje się utworzony w 1973 roku zbiornik zaporowy Buško o powierzchni 55 km² (znany wcześniej jako obszar torfowiskowy Buško Blato)^[1]. Głównym miastem jest Livno znajdujące się na wschodnim skraju polja^[2][1].

Dno polja zbudowane jest z nieprzepuszczalnych osadów neogenu, natomiast zbocza mają charakter wapienny^[2]. Obszar livanjskiego polja obejmuje płytko zalewane (na głębokość ok. 1,5 m, głównie w okresie wiosennym^[1]) grunty rolne, pastwiska i lasy łęgowe, sezonowe mokradła i rozlewiska, a także występujące stale rzeki i strumienie (m.in. Bistrica(inne języki), Sturba(inne języki) czy Žabljak(inne języki)), leje i źródła krasowe (estawele) oraz największe na Bałkanach torfowiska^[3].

Livanjsko polje leży na styku klimatu kontynentalnego i śródziemnomorskiego. Zimą dominują wpływy tego pierwszego, natomiast latem dominuje klimat śródziemnomorski^[1]. Średnia roczna suma opadów na tym obszarze wynosiła 1181 mm w latach 1951–1972 i 1174 mm w latach 1973–1984, natomiast średnia roczna temperatura to 8,9 °C^[1].

Na terenie livanjskiego polja stwierdzono występowanie 315 gatunków roślin^[1], w tym m.in. zagrożonej goryczki żółtej oraz janowca Genista sericea, a także miejscowych endemitów – Gentiana dinarica i Lilium bosniacum^[4].

Livanjsko polje jest jednym z najważniejszych miejsc zimowania, migracji i lęgów ptaków wodnych oraz drapieżnych w skali Europy. Wykazano tutaj występowanie 204 gatunków ptaków, w tym chronionej góropatwy skalnej, kraski, głuszca i żurawia^[4]. Występują tu endemiczne gatunki ryb – brzanokiełb, jelec żółtoboki oraz Chondrostoma phoxinus^[4][1]. Ssaki reprezentowane są m.in. przez rysia euroazjatyckiego, wilka, niedźwiedzia brunatnego, dzika, tarpana, popielicę szarą i kozicę północną^[4].